Werkgeheugen uitbreiden

Het uitbreiden van het werkgeheugen van een computer is echt geen ingewikkelde ingreep. U kunt het prima zelf doen, zonder dat u er een specialist voor inschakelt. De meeste tijd gaat zitten in de voorbereiding. Het inbouwen zelf is zo gebeurd. Wij laten zien welke stappen u moet zetten als u meer geheugen in uw systeem wilt hebben.

1. Stappenplan

Het uitbreiden van het computergeheugen is doorgaans een eenvoudig klusje, waarbij maar weinig kan misgaan zolang u voorzichtig en zorgvuldig te werk gaat. Bij een desktopcomputer opent u de behuizing, waarna u de plek waar het geheugen zit gemakkelijk zult herkennen. Bij laptops volstaat het meestal om een klepje aan de onderzijde te openen, waarna u meteen op de juiste plek bent. Soms kost het wat meer moeite om bij het geheugen te komen en bij sommige laptops moet eerst het toetsenbord worden verwijderd. Maar in de meeste gevallen is het inbouwen dus een fluitje van een cent. De meeste energie zit in de voorbereiding, als u moet bepalen hoeveel geheugen er nu in uw computer zit, wat er nog bijpast en vooral ook welk type geheugen u nodig hebt. Vandaar dat u voor een succesvolle uitbreiding een aantal voorbereidende stappen moet zetten.

2. Huidige capaciteit

Allereerst kijkt u hoeveel geheugen er nu in de computer aanwezig is. Dat kan via het configuratiescherm van Windows (de Mac komt later in dit artikel ook aan bod). Als u naar Start / Configuratiescherm / Systeem en beveiliging / Systeem gaat, ziet u de hoeveelheid geïnstalleerd geheugen, of er een 32- of 64bit-versie van Windows draait, het type processor, de fabrikant en het computermodel. Al deze informatie is nodig om te bepalen wat u nodig hebt. Een andere manier om bij dit scherm te komen, is door in Windows Verkenner met rechts op Computer te klikken en te kiezen voor Eigenschappen.
Bekijk eerst hoeveel geheugen er al is geplaatst en noteer meteen de specificaties van uw systeem.

Processor en Windows-variant

Zit er een 32bit-processor in uw systeem, dan kan maximaal 4 GB geheugen worden aangestuurd. Meer geheugen plaatsen is dan wel mogelijk, maar het heeft geen zin. Met een 64bit-processor en de 64bit-versie van Windows kan een systeem meer werkgeheugen gebruiken. Windows Home Basic kan met 8 GB overweg, Home Premium, de meest gangbare variant voor consumenten, kan 16 GB gebruiken en de Enterprise-, Business- en Ultimate-versies van Windows kunnen nog aanzienlijk grotere hoeveelheden werkgeheugen aansturen. Vooral voor zakelijk gebruik kan dat interessant zijn.

3. Wat is er mogelijk?

Om het werkgeheugen uit te breiden, hebt u de technische specificaties van uw systeem nodig. Elk moederbord, dat is de grote printplaat in uw computer, heeft slechts een beperkt aantal plaatsen (sockets, slots of sleuven genoemd) waarop geheugen kan worden geprikt. Daarnaast past niet elk type geheugenmodule zomaar op ieder moederbord. Alle haken en ogen bij dit onderwerp zijn te vinden in de handleiding van uw computer of het moederbord – die u in de vorm van een meegeleverd boekje of cd of dvd kunt raadplegen. Mist u de handleiding, dan kunt u op internet naar de website van de fabrikant van uw computer gaan en daar een handleiding zoeken op de ondersteuningspagina. Hebt u geen kant-en-klare computer gekocht maar zelf een systeem in elkaar gezet, dan hebt u de gegevens van het specifieke moederbord nodig dat u hebt ingebouwd. Biedt dit alles geen uitkomst, dan kunt u meestal ook nog op de website van een geheugenfabrikant terecht. Omdat geheugenmodules voor nagenoeg alle gangbare typen computers worden gemaakt, is er vaak een adviesfunctie die u precies uitlegt wat de mogelijkheden zijn.

4. Geheugenadviseur

Als voorbeeld gebruiken we hier de geheugenadviseur die op de website van Kingstonkan worden gevonden, maar u kunt ook bij diverse andere geheugenfabrikanten terecht, zoals Crucial. Meteen op de hoofdpagina van Kingston is rechts de optie memory search te vinden. Daar kiest u voor Desktop of Notebook. Vervolgens geeft u de fabrikant, productlijn en het model computer aan. Vervolgens verschijnen de geschikte geheugenmodules van Kingston in beeld. Op deze pagina is ook de knop Configuration Details te vinden, die een overzicht van mogelijke configuraties toont. U kunt het geheugen hier meteen bestellen, maar nu u weet wat u nodig hebt, kan dat natuurlijk ook bij uw favoriete winkel of webshop.
Geheugenfabrikanten weten van nagenoeg elk systeem welk geheugen erin past.

5. Meerdere smaken

In elk voetje op het moederbord past één geheugenmodule. Hoe meer geheugenstrips er in uw computer zitten, hoe minder u kunt bijplaatsen. Laptops hebben meestal maar twee slots. Dat is onhandig, vooral omdat computerfabrikanten vaak twee kleine modules plaatsen in plaats van één grote. Ze kiezen dan bijvoorbeeld voor twee modules van elk 2 GB in plaats van één module van 4 GB. Zolang er slots vrij zijn, kunt u geheugen bijplaatsen. Zijn alle slots bezet, dan zit er niets anders op dan enkele of alle geheugenmodules te vervangen door grotere exemplaren. Het kan overigens zo zijn dat u modules per twee of drie moet plaatsen.

6. Digitale adviseur

Om te zien hoeveel geheugenslots al in gebruik zijn, kunt u de computer openmaken. Er is echter een simpeler manier om hier achter te komen. U kunt uw computer door een speciale online dienst laten analyseren.en vervolgens op Voer de scan nu uit! Er wordt vervolgens een programma, genaamd mappreporter.exe, naar uw computer gestuurd. Windows geeft nu een melding, waarop u via Uitvoeren toestemming moet geven om het programma te laten draaien. Vervolgens verschijnt een uitgebreid rapport met informatie over uw computer, de bezetting van de geheugenslots en uiteraard de modules die u kunt aanschaffen.
In plaats van alles zelf uit te zoeken, kunt u er ook voor kiezen om uw systeem online te scannen via www.interngeheugen.com.

Geheugensoorten

Er bestaan meerdere typen geheugen, zoals DDR, DDR2 en DDR3. Let er goed op dat u de juiste soort koopt, want ze zijn onderling niet uitwisselbaar. Ook wordt op geheugenmodules meestal een snelheidsaanduiding aangegeven, bijvoorbeeld ‘1333 MHz’ en soms staan er nog extra termen bij, zoals ‘unbuffered’. De handleiding en de geheugenadviseur op een website kunnen de juiste specificaties tonen van het geheugen dat in uw systeem past. Een geheugenmodule wordt soms ook wel met de technische term DIMM aangeduid en in oudere systemen kunt u SIMM-geheugen tegenkomen. DIMM’s zijn vrij groot en zitten eigenlijk alleen in desktops. Vanwege ruimtegebrek worden in laptops en netbooks de veel kleinere SO-DIMM (Small Outline DIMM)-modules toegepast. Zowel DIMM- als SO-DIMM-geheugen kan van het type DDR, DDR2 of DDR3 zijn.

7. Een voorbeeld

Als voorbeeld hebben wij een laptop laten analyseren. In ons apparaat blijkt 6 GB werkgeheugen aanwezig, verdeeld over twee slots. Omdat het om een model met een quadcore-processor gaat, blijkt er nog een derde slot te zijn en dat is zowaar vrij. We kunnen dus nog een geheugenmodule bijplaatsen. Bijvoorbeeld een van 4 GB, zodat het totaal aan geheugen 10 GB telt. Willen we het geheugen nog verder uitbreiden, dan kunnen we de module van 2 GB die in het tweede slot zit, vervangen door een nieuwe module van 4 GB. Alle drie de slots zijn dan voorzien van dezelfde hoeveelheid geheugen, en in totaal telt het op tot 12 GB. Dat is meteen ook het maximum dat we in deze laptop mogen plaatsen.
Na analyse ziet u hoeveel geheugen er is en welke slots bezet of vrij. Als bonus krijgt u een uitbreidingsadvies.

8. Geheugen inbouwen

Zodra u weet wat u nodig hebt, bent u natuurlijk vrij om het geheugen waar dan ook aan te schaffen. U kunt bij een computerwinkel langsgaan of het online bestellen, waarbij u het vaak een werkdag later al in huis hebt. Vervolgens is het moment aangebroken om het geheugen in te bouwen. Doorgaans is dat een erg eenvoudig klusje. Zoals eerder gezegd: de voorbereidingen geven het meeste werk. Sluit allereerst de computer volledig af. Zet hem dus niet in slaapstand, maar schakel hem echt uit. Koppel vervolgens alle kabels en snoertjes los, waaronder ook het netsnoer. Hebt u een laptop, haal dan ook de accu eruit. Zo voorkomt u dat het apparaat zich mogelijk alsnog inschakelt als u per ongeluk een knop aanraakt. Druk tot slot even op de aan/uitknop. De computer kan en mag niet meer opstarten, maar zo raakt u eventuele ‘reststroom’ uit het apparaat kwijt.

9. Desktop openen

Er zijn enorm veel verschillende behuizingen, dus aangeven hoe u een desktop precies opent is ondoenlijk. Het kan zijn dat u enkele schroeven aan de achterzijde, zijkant of voorzijde moet losdraaien. Soms kan dan de zijkant worden geopend, maar vaak schuift u de volledige kap van het chassis. Is de behuizing eenmaal geopend, dan gaat u op zoek naar het geheugen op het moederbord. De geheugenmodules staan netjes in het gelid en rechtop in voetjes op het moederbord. Soms zitten ze wat verstopt. Zo kunnen bijvoorbeeld kabelbundels of een dvd-speler in de weg zitten. Moet u iets loskoppelen voor werkruimte, onthoud dan goed hoe alles weer teruggeplaatst moet worden. Leg de desktop eventueel plat om er beter bij te kunnen.

10. Laptop openen

Bij laptops is het geheugen doorgaans veel simpeler te bereiken, namelijk door gewoon een klepje aan de onderzijde te openen. Vaak is er een pictogram op het plastic te zien: een rechthoek met streepjes aan een lange zijde. Zo weet u meteen onder welk dekseltje het geheugen verstopt zit. Ook andere componenten, zoals de harde schijf, zijn vaak aan de hand van een pictogram te vinden. Leg de dichtgeklapte laptop ondersteboven op iets zachts, zoals een handdoek, zodat u voorkomt dat er krassen op het deksel komen door het verschuiven van het apparaat. Draai de schroefjes los en haal het klepje voorzichtig weg. De schroefjes kunnen erg klein zijn. Leg ze dus op een plek waar u ze niet kwijtraakt.

741727-001 laptop adapter voor HP Pavilion 740015-002 HSTNN-CA40 740015-001 19.5v 45w 2.31a
19.5V 4.62A 90W Car adapter replacement for dell 9T215 PA-10 
ASUS A41N1424 voor ROG ZX50 ZX50J ZX50JX GL552J GL552JX
DELL JWPHF R795X voor DELL XPS L401x L501x L701x serie
0957-2385 laptop adapter voor HP 1518 1510 1010 Printer 22v 455ma Charger
DELL Y1FGD F7HVR voor Dell Inspiron 15 7000 7537 serie