Tijdlijn: de geschiedenis van muis en toetsenbord

We staan er eigenlijk nog maar zelden bij stil, het typen op het toetsenbord en het aanwijzen en klikken met een muis. Toch is er een lange geschiedenis vooraf gegaan aan de toetsenbord en muis zoals we die nu kennen.
1878 – De QWERTY-toetsenbordindeling werd gepatenteerd door Christopher Latham Sholes (uitvinder van de typmachine). Deze layout voorkwam dat de letters in de typmachine verstrikt raakten.
1964 – De allereerste muis werd uitgevonden door Douglas Engelbart. De ‘muis’ was een (superlomp) houten kastje met een printplaat en twee grote wielen.
1964 – De Video Display Terminal werd uitgevonden, waarbij een typmachine werd gecombineerd met een display. Computergebruikers konden nu zien wat ze typten.
Jaren 70 – Een precies jaartal is niet bekend, maar in de jaren 70 verscheen het eerste computertoetsenbord, loodzwaar en niet te betalen.
1974 – Jean-Daniel Nicoud vindt de muis uit zoals we die lange tijd gekend hebben: twee knoppen en een wiel.
1978 – Personal Computers (zoals die van Apple en Commodore) worden geleverd met ingebouwd toetsenbord.
1981 – IBM introduceert het 83-toetsenbord, één van de eerste ‘losse’ toetsenborden, met 83 toetsen.
2001 – Logitech lanceert de allereerste draadloze optische muis. De communicatie gaat via een ontvanger (tot ca. 1,8 meter) en z’n stroom haalt hij uit twee AA-batterijen.
2004 – Wederom Logitech lanceert de allereerste draadloze lasermuis. Een grote vooruitgang in nauwkeurigheid.
2007 – Apple brengt de eerste smartphone uit zonder fysiek toetsenbord.
Er zitten natuurlijk heel wat stappen tussen de het allereerste losse toetsenbord en het draadloze toetsenbord, en tussen de houten muis en de lasermuis zoals we die nu kennen. De gehele geschiedenis van muizen en toetsenborden is in dit artikel niet te beschrijven, wél is het leuk om een aantal belangrijke ontwikkelingen te bespreken.

Mechanismen

Je drukt op een toets en je computer weet precies welk cijfer of welke letter je wilt invoeren. Het klinkt simpel, maar door de jaren heen zijn er verschillende mechanismen bedacht om dat effect te bewerkstelligen. Aanvankelijk werkten toetsenborden met Reed-schakelaars, oftewel een schakelaar met een magneet en twee metalen gloeidraden: als de magneet dichtbij genoeg kwam, werden de twee draden tegen elkaar getrokken en ontstond er een gesloten circuit. Briljant, maar ook heel kwetsbaar, dus al snel werden er andere methoden bedacht. In 1978 kreeg IBM patent op de knikveer, waardoor niet alleen een toets ingedrukt kon worden, maar ook het fijne klikgevoel ontstond waar de oude IBM-toetsenborden om bekend stonden. Uiteindelijk werden deze veren vervangen voor rubberen mechanismen, maar de liefde voor het springveermodel wilde maar niet sterven. Het leidde ertoe dat in 2017 een replica van dit populaire toetsenbord door crowdfunding in het leven werd geroepen.

Ergonomie

Was het aanvankelijk vooral belangrijk dat een muis en toetsenbord goed functioneerden, aan het eind van de jaren 90 begon ergonomie ook een rol te spelen. Steeds meer mensen kregen last van RSI, wat leidde tot een stortvloed aan bijzondere besturingsapparaten die dit probleem moesten voorkomen. Als gevolg daarvan hebben we door de jaren heen heel wat bizarre muizen en toetsenborden gezien. Het vreemdste ontwerp, dat ons altijd is bijgebleven, is toch zonder twijfel het SafeType-toetsenbord. Een toetsenbord dat meer weg heeft van een X-Wing uit Star Wars, met toetsen aan de zijkant en een spiegeltje om de positie van je vingers te kunnen zien. Dit toetsenbord is nog steeds te koop, al vragen we ons af hoe dit bedrijf eigenlijk al meer dan tien jaar overleeft.

Touch-muizen

Apple probeerde in 2009 een brug te slaan tussen de steeds populairder wordende aanraaktechnologie (touchscreens, trackpads) en de oude vertrouwde muis. Het resultaat was de Magic Mouse, een muis met een ingebouwd aanraakoppervlak. Op deze muis kun je vingerbewegingen maken zoals je ook op je smartphone en tablet kan, om op deze manier extra commando’s uit te voeren (bijvoorbeeld inzoomen op een afbeelding). De Magic Mouse bleek een groot succes voor Apple en er kwamen diverse fabrikanten met gelijksoortige technologie, maar echt breed is het concept nooit geadopteerd. Blijkbaar vinden we een muis met een paar knoppen en een wieltje toch meer dan genoeg.

Programmeerbare toetsenborden

Toen Apple in 2007 de iPhone lanceerde, was het typen op een scherm geboren. Inmiddels maken smartphones alweer jaren gebruik van virtuele toetsenborden. Hoewel de meeste mensen ze niet echt prettig vinden typen, zijn ze wel veel flexibeler omdat de functies van toetsen kunnen veranderen aan de hand van het programma dat je gebruikt. Wij zien het overigens nog niet zo snel gebeuren dat het fysieke toetsenbord bij computers volledig wordt vervangen door een virtuele variant, daarvoor is het typcomfort van een schermtoetsenbord te slecht. Maar we zien wel veranderingen in de toetsenbordenwereld: fabrikanten van fysieke toetsenborden spelen erop in via programmeerbare toetsen, zelfs met led-displays in de toetsen. Je kunt de toetsen dan niet alleen een andere functie geven per programma, het uiterlijk van de toets is ook daadwerkelijk anders. Het Optimus Maximus-toetsenbord is een goed voorbeeld van zo’n toetsenbord.

Muisfrustratie

Tot slot nog even een stukje muisfrustratie uit de geschiedenis uit de categorie ‘weet je nog …’. Hier heeft de jongere computergebruiker nooit mee te maken gehad. In het begin, toen de muis nog een bal bevatte om de sensoren aan te sturen, werd er nogal wat stof vergaard in het apparaat. De ultieme frustratie in die tijd: tegen een onzichtbare muur aanlopen omdat zich veel te veel viezigheid had opgehoopt in je muis!

504965-001 laptop adapter voor HP Desktop Power Supply unit PSU 504965-001 PC8044 220W HP-D2201C0 New
DELL 245RR T0TRM  voor Dell XPS 15 9530 Precision M3800 Li-ion 91Wh/9cell 11.1V
HP SE03XL  voor HP HSTNN-LB7G HSTNN-UB6Z TPN-Q171 849568-421 849908-850 Li-ion 41.5Wh 3450mAh 11.55V
ASUS A41-X550E  voor Asus X450 X450E X450J X450JF A450J A450JF A450E F450E K550E Li-ion 44WH/2950mAh 14V/15V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
APPLE A1577  voor Apple iPad Pro 12.9 Li-ion 38.8Whr/10307mAh 3.77V