Koopgids pc: zo koop je de beste computer

Je wilt een nieuwe pc, maar wat moet je kopen? De markt ontwikkelt zich nog altijd erg snel en zelfs de fanatiekste Computer!Totaal lezer kan bij aanschaf een snelle opfriscursus gebruiken over de stand van zaken wat de belangrijke onderdelen betreft. In dit artikel praten we je bij over wat de belangrijke onderdelen en recente ontwikkelingen zijn, en geven we een aantal hapklare gebalanceerde voorbeeldsystemen, waarna je zelf de beste computer kunt uitzoeken.
Het samenstellen van een nieuwe pc begint bij de basis: de processor. De processor is traditioneel de echte motor van je systeem, deze bepaalt grotendeels waar je machine toe in staat is. In ver verleden waren ontwikkelingen op gebied van processors eenvoudig te volgen: elke nieuwe generatie bracht een wat hogere kloksnelheid en was weer wat efficiënter. Gaandeweg werd het een stuk complexer: processors kregen meerdere kernen, kregen Hyperthreading (Intel, afgekort tot HT) of Simultaneous multithreading (AMD, afgekort tot SMT) waardoor ze meerdere taken per kern konden verwerken. En met dit soort technieken waren traditionele specificaties zoals op hoeveel GHz een processor draait weinig informatief over de werkelijke prestaties.

Bijna-monopolie

Sinds ongeveer 2011 had Intel praktisch een monopolie op consumentenprocessors, hierdoor ging de vooruitgang jarenlang weer heel geleidelijk. Een Intel Core i3 had twee cores met Hyperthreading, voldoende voor de meeste basis taken. Een i5 had vier cores en daarmee voldoende kracht voor gamers en ook licht grafisch werk. En een i7 had vier cores met Hyperthreading, nog wat extra rekenkracht voor de veeleisendere creatievelingen.
Een computer ‘met i7-processor’ werd daarmee synoniem voor een zeer capabele computer, en men snapte dat een i7 uit 2016 uiteraard net wat beter was dan een i7 uit 2011. We moeten toegeven: Intel maakte het voor de consument in elk geval begrijpelijk. Perfect was het niet. De consument vertaalde ‘beter’ naar ‘sneller’, terwijl als je een luxere processor dan noodzakelijk gebruikte, dit in werkelijkheid weinig tot niets opleverde. We moeten een processor dus goed afstemmen op het daadwerkelijke gebruik.

Zelf bouwen hoeft niet

Zelf bouwen is niet eng, het internet staat vol met pc-bouwhandleidingen. Complexer dan een gemiddeld doosje technisch Lego is zelfbouw uiteindelijk niet. Toch biedt praktisch elke webshop die onderdelen verkoopt (tegen een vergoeding) de mogelijkheid om de door jou geselecteerde onderdelen in elkaar te zetten en de software te installeren. De kennis die je in dit artikel opdoet kun je ook toepassen op grote systeembouwers (denk aan merken als Dell en HP) of bij je aanschaf van een kant-en-klaar systeem in een fysieke winkel. Helaas zien we bij kant-en-klare systemen dat er vaak wat oudere onderdelen worden gebruikt.

2018: De spanning is terug

In 2017 maakte AMD zijn terugkeer als concurrent in de processormarkt. We hebben het in Computer!Totaal veelvuldig over deze AMD Ryzen-processors gehad. Na een jarenlange periode van ‘hetzelfde, maar dan ietsjes sneller’ kwamen er ineens processors op de markt die voor hetzelfde geld veel meer cores leverden. Voor het meest eenvoudige computergebruik valt de meerwaarde van zes of acht cores te betwisten, maar in het huidige door smartphones gedomineerde tijdperk neemt het aantal mensen dat foto- en videobewerking wil doen weer toe. Juist dat soort taken profiteren daadwerkelijk van die extra processorkracht.

Intel komt in beweging

Dat die concurrentie goed is voor de consument bleek eind 2017, toen Intel voor het eerst in jaren besloot om extra rekenkernen aan de nieuwste Core-processors toe te voegen, de achtste generatie inmiddels. Een enorme sprong voor de consument, want de nieuwste Core i3 was daarmee interessanter dan een één jaar oude i5. We benadrukken in het kader ‘Zelf bouwen’ dat kant-en-klare systemen vaak wat oudere onderdelen bevatten. Het zou namelijk jammer zijn als je bij de aanschaf van een nieuwe pc per ongeluk met een oudere en daarmee aanzienlijk minder krachtige processor naar huis gaat.
Ook AMD heeft zijn assortiment onlangs ververst, in de vorm van Ryzen 2, maar sinds de grote sprong van 2017 is die vooruitgang niet zo groot als bij de eerste generatie Ryzen of de huidige achtste generatie Core-processors van Intel.

Wat kies je?

2018 is dus een goed jaar voor processors, maar het uitzoeken van het juiste model hangt af van je wensen. We kunnen niet in extreem detail treden, maar dit zijn onze favorieten afhankelijk van je eisen:
- Intel Pentium G5400, 75 euro: als ultiem budget-model.
- Intel Core i3-8100, 110 euro: als basis van een allround instap-pc.
- AMD Ryzen 5 2400G, 155 euro: als basis van een budget game-pc.
- Intel Core i5-8400, 175 euro: als basis van een mid-range game-pc.
- AMD Ryzen 5 2600X, 200 euro: als basis van een mid-range foto- en videobewerkings-pc.
- AMD Ryzen 7 2700X, 300 euro: als basis van een high-end foto- en videobewerkings-pc. - Intel Core i7-8700K, 340 euro: als basis voor een high-end game-pc.

Topmodellen

Voor de meest veeleisende gebruikers biedt Intel een serie Core i9-processors tot en met 18 cores. En AMD’s Threadripper vormt een betaalbaarder alternatief met modellen met 8, 12, en 16 cores. Deze systemen vereisen echter ook stevige investeringen in de andere componenten en zijn daarmee vooral voor de echte kenners weggelegd. Dit is echt een stap te ver voor ‘gewone’ consumentenhardware.

Moederbord

Ontwikkelingen op gebied van moederborden gaan hand in hand met die van processors. Hoewel voor de geek interessant, zijn de meeste van die ontwikkelingen niet iets waar je specifiek rekening mee hoeft te houden. Belangrijk is of het moederbord voldoet aan wat jij verwacht op je pc aan te sluiten. Heb je bijvoorbeeld veel usb-apparaten of speakers met een optische ingang, dan heb je die aansluitingen nodig. Heb je geen netwerkkabel bij je computer, dan is een model met ingebouwde wifi wel zo handig. De meest significante ontwikkeling hier is de toevoeging van usb 3.1 (gen 2) voor snelle externe ssd’s en de aanwezigheid van usb-c-poorten. Dat veel betere moederborden iets van rgb-leds voor lichteffecten bieden, is een subjectieve meerwaarde en beslist geen revolutie.
Let vooral op dat het moederbord gemaakt is voor de door jou gekozen processor. Zo vereisen de huidige generatie AMD-processors een moederbord met socket AM4 en de huidige generatie Intel-processors socket 1151 v2. Op de site van elke moederbordfabrikant vind je terug welke processors er in passen.

Werkgeheugen

In 2016 waren de prijzen van werkgeheugen lager dan ooit, maar helaas zijn ze sindsdien grofweg verdubbeld. Elk van de tot dusver genoemde processors gebruikt hetzelfde DDR4-geheugen. Met een nuchtere kijk op de prijzen moeten we erkennen dat we praktisch niets te kiezen hebben. Voor de meeste gebruikers is 8 GB ram zowel de minimale als de optimale hoeveelheid geheugen. Gamers, foto- en videobewerkers zullen 16 GB overwegen, als het budget dat toestaat. Meer dan dat is enkel relevant voor zeer veeleisende creatieve professionals. Ook bij geheugen is het zeer raadzaam om de website van de moederbordfabrikant te raadplegen of het door jou uitgezochte geheugen compatibel is met het moederbord. Vooral kopers van AMD Ryzen-systemen dienen daar bij stil te staan. Intel-systemen werken meestal ook goed met geheugen dat niet op de lijst staat. Maar dan nog: meestal is niet altijd. Checken dus.

Koeling niet vergeten?

Koeling is cruciaal voor een computer, maar gelukkig worden de meeste processors met een standaardkoeler geleverd. Opvallend genoeg worden de duurste processors, zoals de Intel Core i7-8700K, zonder koeler geleverd. Koop je een processor zonder koeling, dan moet je sowieso investeren in een losse processorkoeler. Maar ook als je je processor wilt overklokken of wilt zorgen dat je systeem zowel erg koel als echt fluisterstil is, is het een goed idee om uit te zoeken of je de standaard meegeleverde koeler niet beter kunt vervangen door een beter exemplaar. Voor ca. 30 tot 50 euro vind je uitstekende opties. Uit onze eerdere testen bleken onder meer de Scythe Mugen 5 en de Kotetsu II krachtige en stille opties. Let wel op dat de koeler ondersteuning biedt voor het type socket van je moederbord én dat deze qua afmetingen in je gekozen behuizing past.

Videokaart

Vorig jaar en ook dit jaar is er enorm veel aandacht voor cryptomining. Doordat krachtige grafische kaarten enorm geschikt bleken om cryptovaluta mee te ‘minen’ werden deze massaal door cryptominers opgekocht. Dit zorgt al zeker een jaar voor ernstige tekorten en prijsverhogingen voor allerlei grafische kaarten. Normaal gesproken kon je ervan uitgaan dat je voor een bepaald bedrag ieder jaar een nieuwe videokaart kon kopen die tientallen procenten krachtiger was dan zijn voorganger. Maar ook in 2018 tot dusver betaalde je grofweg 20 tot 40 procent meer voor exact dezelfde videokaart van een jaar ervoor. Grote vernieuwingen lijken vooralsnog ook niet voor de deur te staan. AMD teert al een jaar op zijn RX500-serie en Nvidia teert nog wat langer op zijn 10-serie, zoals de GTX 1080. Concreet nieuws over nieuwe producten ontbreekt.
Geruchten gaan dat in het derde kwartaal van dit jaar een stap vooruit wordt gemaakt, maar hoe groot die stap is, moeten blijken. Door de overspannen markt sta je bij de aanschaf voor een eenvoudige maar vervelende keuze: koop een relatief dure videokaart óf stel je aanschaf nog even uit. Als je geen haast hebt en nog even kunt wachten, dan adviseren we om af te wachten hoe de markt zich ontwikkelt. Voor gamers met een full-hd-scherm raden we minimaal aan te mikken op een AMD RX 580 of Nvidia GeForce GTX 1060. Speel je op hogere resoluties, dan is het advies simpel: te krachtige videokaarten bestaan niet. Pak zo veel kracht als je budget toelaat.

Processor met gpu

Niet-gamers hebben het geluk dat een videokaart normaliter helemaal niet nodig is, de meeste processors zijn prima in staat beeld te geven dankzij een geïntegreerde grafische processor. Ook voor lichte foto- en videobewerking kun je normaliter prima zonder. Voor gamers op een strak budget noemen we speciaal de AMD Ryzen 5 2400G. Deze processor levert ruim bovengemiddeld krachtige grafische prestaties. Voor minder dan de helft van wat een losse GTX 1060-videokaart kost, heb je hiermee een processor en videokaart ineen. Het spelen van de zwaarste games kun je hierop vergeten, maar in tegenstelling tot een Intel-processor zonder losse videokaart krijg je hiermee veel games wel goed speelbaar. Dit maakt het wachten op betaalbare videokaarten een stuk aangenamer.

Gpu-geheugen

Een grote misvatting over videokaarten is dat de hoeveelheid geheugen de prestaties bepaalt. Natuurlijk moet een videokaart voldoende geheugen hebben: 4 GB is een goed uitgangspunt voor 1080p, en 6 GB of hoger is fijn voor hogere resoluties. Maar verder is de meerwaarde van een nog grotere hoeveelheid enkel in de toekomst interessant. Het zegt werkelijk niets over de onderliggende kracht. Zo zijn er videokaarten met 4 GB geheugen die de meeste games nauwelijks kunnen draaien en videokaarten met 3 GB die de meeste games juist prima kunnen verwerken. Kijk dus éérst naar de chipset, daarna pas naar het geheugen.

Opslag

Koop je in 2018 een computer, dan is een ssd een onvermijdelijke aanschaf. Geen ander onderdeel zorgt ervoor dat je computer zo ‘lekker vlot’ aanvoelt. Een ssd met voldoende capaciteit voor al je data is het ideale scenario. De prijs loopt echter sterk op als je veel data hebt of veel games wilt installeren. Een goed alternatief advies is het combineren van een kleinere ssd, een ssd van 240 tot 256 GB is een goede basis, met een harde schijf voor de massaopslag. Ssd’s zijn er in verschillende fysieke formaten waarvan de vertrouwde 2,5inch-schijf en de m.2-ssd tegenwoordig de meest voor de hand liggende keuzes zijn. De compacte m.2-ssd is handig voor in dunne laptops, maar ook moderne moederborden zijn uitgerust met een m.2-slot.
De markt voor harde schijven is praktisch al jaren onveranderd. De maximale capaciteit van een 3,5inch-schijf neemt weliswaar toe, maar de kans dat je een schijf groter dan 1 tot 4 TB in je computer zet, is vrij klein. De keuze die we vandaag maken, is niet significant anders dan jaren geleden. De markt voor ssd’s heeft een onrustige tijd achter de rug en net als bij de markt voor werkgeheugen waren het vooral stijgende prijzen die hun effect hadden op nieuwe computers. Een ontwikkeling die gelukkig weer kerende is.

Voeding

Over het algemeen zijn voedingen zijn in de loop der jaren betrouwbaarder, efficiënter en stiller geworden. Een slechte voeding is funest voor de levensduur van een computer, dus raden we altijd met klem aan om een echte A-kwaliteit voeding aan te schaffen. Maar hoe bepaal je wat een goede voeding is? Helaas is daar geen simpel antwoord op, al willen we wel duidelijk maken dat het opgegeven vermogen helemaal niets zegt over de kwaliteit. Met de meeste recente voedingen van de populairste merken Seasonic, Corsair, Cooler Master, be quiet! en Antec kun je bijna niet misgaan, maar we raden aan toch even reviews te checken. In ons overzicht met voorbeeldconfiguraties noemen we een aantal betrouwbare opties.
Iets waar je op kunt letten is of de voeding modulair of semi-modulair is. Dit betekent dat de kabels alleen aangesloten hoeven te worden wanneer ze daadwerkelijk nodig zijn. Dit voorkomt een kabelkluwen in je pc van kabels die toch niet nodig zijn. Het verschil tussen volledig modulair en semi-modulair is dat bij die laatste de voedingskabel naar het moederbord die je toch altijd nodig hebt wél vast is uitgevoerd.

Behuizing

Als er één onderdeel is waarbij de keuze lastig is, is het wel behuizingen. Kijken we naar de technische ontwikkelingen, dan zijn die redelijk eenvoudig samen te vatten: we zien een enorme toename in gebruik van gehard glas, de ruimte voor dvd-stations is praktisch verleden tijd en het gebruik van de moderne usb-c-aansluiting gaat nog niet zo hard als we eigenlijk zouden willen.
Bij je aanschaf moet je eerst controleren dat de behuizing ruimte biedt aan de door jou uitgezochte onderdelen. De vormfactor (atx, micro-atx, itx) van het moederbord moet in de behuizing passen en er moet ruimte zijn voor jouw gekozen voeding, opslag en koeling. De bij de processor meegeleverde koelingen passen vaak omdat ze niet zo knoepergroot zijn, maar je kunt het altijd checken aan de hand van de specificaties.
Het ontwerp van de behuizing bepaalt de balans tussen koelprestaties en geluidsproductie, waarbij het eerste vooral een overweging is bij heel krachtige systemen. De allergrootste vraag blijft vooral: wat vind jij mooi?

Adviezen

Het is een lastige tijd om op zoek te zijn naar een nieuw systeem. Het kiezen van een game-pc’s staat budgettair onder druk van de cryptomining-hype, die de prijs van videokaarten tot ongekende hoogtes stuwt. Gamers die niet direct een nieuw systeem nodig hebben, kunnen beter nog even wachten. Ook de geheugenprijzen zijn momenteel vrij hoog, iets dat alle kopers merken in de prijs van werkgeheugen en ssd-opslag.
Aan de andere kant heeft de terugkeer van concurrentie op de processormarkt ervoor gezorgd dat we na jaren van geleidelijke toenames in prestaties anno 2018 weer flink krachtigere systemen krijgen voor ons geld. We adviseren altijd om goed na te denken wat je precies verwacht van een computer, maar om je vast op weg te helpen hebben we een aantal voorbeeldsystemen uitgezocht. Een echt budgetsysteem voor de meest eenvoudige taken, een luxe compacte all-round pc voor thuis, een werkpaard voor foto- en videobewerking en een middenklasse en high-end game computer. Gebruik deze configuraties vooral als inspiratie voor een door jou samengesteld systeem.

DA-65G19 PSAB-L101A laptop adapter voor 6.5 x 4.4mm LG X-note C500 R410
SONY VGP-BPS35A voor Sony Vaio 14E 15E SVF15217SC SVF15216SC serie li-ion 40WH 14.8V
BOSE 063404 voor BOSE SOUNDLINK Mini I serie Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
A13-045N2A KP.0450H.001 laptop adapter voor Acer Aspire Switch 11 12 V,Acer Chromebook 11
10.5V/5V laptop adapter voor Sony Vaio Duo 13 SVP13213CGB,SVP13213CGS Ultrabook
DELL YFDF9  voor Dell Latitude 3340 3350 Li-ion 5800mah/65Wh 11.1V