Checklist: Zo kies je een NAS

Met een nas voeg je in feite een omvangrijk opslagstation aan je thuisnetwerk toe waarop je alle documenten en mediabestanden veilig kwijt kunt. Omdat het apparaat draait op een besturingssysteem zijn er daarnaast nog allerlei andere functies mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan camerabewaking, films downloaden en data delen. Wil je zelf een nas kopen? Neem dan de kooptips in dit artikel grondig door.

Tip 01: Waarom een nas?

Een nas (networked attached storage) laat zich het beste omschrijven als een harde schijf voor je thuisnetwerk. Via een netwerkkabel sluit je dit apparaat dan ook aan op een router of switch. Je kunt er (media)bestanden op kwijt en die vanaf pc’s, laptops, smartphones, tablets, mediaspelers, gameconsoles en smart-tv’s opvragen. De meeste nas’en hebben een functie om gegevens extra veilig op te slaan, zodat je de kans op dataverlies tot een minimum beperkt. Veel consumenten kiezen voor zo’n product om hun dierbare foto’s en video’s zorgvuldig te bewaren. Ook mediafanaten doen graag een beroep op dit netwerkapparaat. Er is tenslotte veel opslagcapaciteit beschikbaar en het is handig om ruimtevretende films, series en muziek op een centrale netwerklocatie onder te brengen. Je creëert in feite je eigen cloud waarmee je allerlei gegevens met verschillende (mobiele) apparaten kunt delen. In tegenstelling tot reguliere computers is het energieverbruik zeer laag. Een nas laat je dan ook met een gerust hart 24 uur ingeschakeld, zodat de bestanden altijd en overal paraat staan. Zelfs buiten je thuisnetwerk heb je toegang tot persoonlijke data, bijvoorbeeld vanaf een werk- of vakantieadres. De bediening van een nas regel je door het netwerkadres op te geven in een browser, bijvoorbeeld met een laptop, pc of tablet.

Tip 02: Aantal schijven

In iedere nas passen één of meerdere harde schijven. Verstandig is om een exemplaar te kiezen met ruimte voor minimaal twee opslagstations. Belangrijke data sla je dan min of meer dubbel op, zodat je de gegevens bij een defecte schijf niet kwijtraakt. Zo’n beveiligde opslagmethode heet een raid-opstelling (redundant array of independent disks). Overigens kost deze manier van opslaan wel meer opslagruimte (zie kader). Houd er verder rekening mee dat gerenommeerde nas-fabrikanten als Synology, Netgear en QNAP hun producten zonder ingebouwde schijven verkopen. Die dien je dus zelf aan te schaffen. Controleer dan ook goed in de specificaties welke interne schijven de nas accepteert. Meestal is er ondersteuning voor 2,5inch- en 3,5inch-modellen. Werp voor de zekerheid altijd even een blik op de online compatibiliteitslijst met ondersteunde harddisks van de betreffende fabrikant. De montage is doorgaans eenvoudig, want meestal hoef je de opslagdrager alleen maar in een gleuf te klikken. Bij bepaalde modellen schroef je de schijven vast in een houder. Sommige (web)winkels voegen tegen een meerprijs zelf geschikte opslagdragers toe, zodat je daar geen omkijken naar hebt. Daarnaast bestaan er ook fabrikanten die standaard een eigen schijf meeleveren, zoals Western Digital, Buffalo en Apple. Bedenk goed dat je de schijf van een kant-en-klaar product niet altijd kunt verwisselen.

Raid-configuraties

Er bestaan meerdere raid-opstellingen, waarvan raid1 waarschijnlijk de meest voorkomende is. Hiervoor zijn tenslotte slechts twee opslagdragers vereist. Raid1 kopieert de inhoud van schijf 1 letterlijk naar schijf 2, zodat je bij een defecte schijf geen data verliest. Gebruik je twee exemplaren van 2 TB, dan blijft er dus een netto schijfruimte van 2 TB over (50% capaciteitsverlies). Als je een nas met meer dan twee schijven bezit, kun je als alternatief ook een raid5-opstelling overwegen. Hierbij verdeelt je nas hersteldata efficiënt over meerdere opslagstations, waardoor er vergeleken met raid1 naar verhouding meer netto opslagcapaciteit overblijft (33% capaciteitsverlies bij drie schijven). Gaat er bij raid5 één schijf stuk, dan is er geen sprake van dataverlies.

Tip 03: Usb-poorten

De meeste nas’en hebben meerdere usb-poorten aan boord, zodat je de opslagcapaciteit desgewenst eenvoudig uitbreidt en back-ups wegschrijft. Soms beschikt de nas zelfs over een fysieke knop om rechtstreeks een kopie op het usb-apparaat te bewaren. Verder gebruik je een usb-poort eventueel om een printer met je thuisnetwerk te delen. Producten voor thuisgebruikers hebben aan de voorzijde veelal een gemakkelijk bereikbare usb-poort, terwijl er aan de achterzijde ook nog één of meerdere aansluitingen zijn gehuisvest. Zodra je een usb-stick of externe schijf aansluit, herkent het besturingssysteem van je nas direct de externe opslagdrager. Zo verschijnt binnen het besturingssysteem DiskStation Manager van een Synology-apparaat automatisch een usbshare-map met de inhoud van het usb-opslagstation. Fijn is dat de meeste nas’en bestandssystemen van Windows, macOS en Linux moeiteloos herkennen, zodat je de externe schijf of usb-stick niet eerst hoeft te formatteren. Wens je een vliegensvlugge overdrachtssnelheid, let dan goed op de usb-standaard. Een nas met usb3.0-poorten pompt de bestanden bijvoorbeeld sneller over dan een exemplaar met ‘gedateerde’ usb2.0-aansluitingen. Soms is er ook een eSata-poort om een harde schijf te verbinden.

Tip 04: Hdmi-uitgang

Wie voor mediadoeleinden een nas wil aanschaffen, doet er goed aan om een exemplaar met hdmi-uitgang te overwegen. Hiermee sluit je het apparaat rechtstreeks op een televisie aan. Via een media-applicatie als Kodi of Plex speel je video’s, foto’s en muziek rechtstreeks af zonder dat er een extra mediaspeler aan te pas komt. De meeste fabrikanten van zo’n ‘media-nas’ leveren een afstandsbediening mee, zodat je vanuit je luie stoel door de filmcollectie navigeert. Overigens kun je vaak ook een mobiele app als veredelde afstandsbediening gebruiken. Houd er wel rekening mee dat de meeste nas’en interne componenten via een ingebouwde ventilator koelhouden. Die produceert geluid en wellicht is dat tijdens rustige passages van een spannende film nogal storend. Sommige producten maken om die reden gebruik van passieve koeling zonder ventilator. Verder zijn er ook nas’en in de vorm van een platte mediaspeler verkrijgbaar, zodat ze moeiteloos in een televisiemeubel passen. De QNAP HS-251+ is daarvan een goed voorbeeld.

Tip 05: Systeemprestaties

Hoewel een nas aanmerkelijk minder systeemprestaties verlangt dan een pc of laptop is een beetje rekenkracht geen overbodige luxe. De gebruikersinterface reageert dan net even sneller en apps hebben minder wachttijd nodig. Zeker wanneer meerdere gebruikers tegelijkertijd een beroep doen op een nas, schaf je het beste een exemplaar aan met een krachtige cpu en voldoende werkgeheugen. Dat komt ook nog eens de lees- en schrijfsnelheid van dataverweking ten goede, al is die ook van andere factoren afhankelijk. Een processor met twee rekenkernen in combinatie met 1 GB ram voldoet voor de meeste mensen prima. Producten met lagere waarden zijn weliswaar voordelig in aanschaf, maar de kans op een traag gebruikersmenu is na verloop van tijd reëel. Bij intensief gebruik door meerdere gebruikers kun je een exemplaar met een quadcore-processor en 2, 4 of zelfs 8 GB ram overwegen. Je betaalt daar logischerwijs wel meer geld voor.

Tip 06: Netwerkaansluiting

Vanzelfsprekend beschikt iedere nas over een ethernetpoort, zodat je het apparaat rechtstreeks op een switch of router kunt aansluiten. Recente producten hebben veelal gigabit-ethernet, waardoor er snel datatransport mogelijk is. Voorwaarde is wel dat je volledige thuisnetwerk hierop is ingericht. Verder zijn er nog altijd veel (web)winkels die nas’en met een 100Mbit-netwerkpoort aanbieden. Die ondersteunen een lagere overdrachtssnelheid, al is die voor de meeste mensen nog altijd ruim voldoende. Veel duurdere modellen bevatten zelfs twee ethernetpoorten, waardoor er bij correct gebruik een hogere overdrachtssnelheid haalbaar is (link aggregation). Met name in drukke bedrijfsomgevingen is dat een interessante optie, maar voor thuisgebruik heb je aan één netwerkaansluiting genoeg. Vanwege het storingsgevoelige karakter van een wifi-verbinding geniet een bekabelde netwerkverbinding altijd de voorkeur. Er zijn dan ook nauwelijks producten met een draadloze netwerkadapter verkrijgbaar, al bestaan er enkele uitzonderingen.

Tip 07: Besturingssysteem

Ieder nas-merk heeft zijn eigen besturingssysteem. Dat is eigenlijk altijd een variant van Linux, die je via een webinterface kunt bereiken. Handig, want voor de bediening van het netwerkstation ben je dus niet afhankelijk van Windows of macOS. Open simpelweg op een willekeurig apparaat een browser en typ het netwerkadres van de nas. Via de gebruikersnaam en het wachtwoord log je vervolgens in. Hier geef je onder meer aan welke raid-configuratie je wenst en welke gezinsleden er toegang tot het apparaat hebben. Afhankelijk van het besturingssysteem staan er allerlei apps voor je klaar. Denk bijvoorbeeld aan een mediaserver om films aan smart-tv’s beschikbaar te stellen en surveillancesoftware om beelden van bewakingscamera’s op te slaan. Benieuwd naar alle mogelijkheden? Je probeert vrijblijvend een live-demo uit, zodat je verschillende besturingssystemen kunt uitproberen. Voor Synology DiskStation Manager surf je hiernaartoe, terwijl QNAP QTS bereikbaar is hier. Klik respectievelijk op Probeer het nu gratis en Try it Now om de gebruikersomgeving te openen. Ook merken als Netgear en Thecus bieden een live-demo aan.

Alternatieve apps

Bekende nas-fabrikanten als Synology en QNAP bieden eigen apps aan waarmee je het apparaat eenvoudig uitbreidt. Daarnaast bestaan er ook applicaties die externe ontwikkelaars beschikbaar stellen. Zo gebruik je het downloadprogramma SABnzbd bijvoorbeeld probleemloos vanaf een geschikte nas. Houd er wel rekening mee dat je deze uitbreidingen handmatig moet downloaden. Alternatieve toepassingen zijn niet getest en brengen daarom een zeker risico met zich mee. Voor Synology-apparaten is SynoCommunity een interessante pakketbron.

Tip 08: Mobiele functies

Misschien wens je ook op je smartphone en tablet toegang tot je bestanden. Nagenoeg alle nas-fabrikanten bieden één of meerdere apps aan, zodat je altijd en overal bij je data kunt komen. Zo installeer je voor een Synology-machine bijvoorbeeld DS Cloud. Hiermee bepaal je zelf welke mappen van de nas je met een smartphone of tablet wilt synchroniseren, zodat je ook offline toegang tot de bestanden hebt. Je kunt als alternatief ook DS File uitproberen, waarmee je via internet de gewenste bestanden bereikt. Synology biedt verder nog aparte apps aan om onder andere muziek te streamen, camerabeelden te monitoren, foto’s te ordenen en video’s af te spelen. Concurrent QNAP heeft vergelijkbare mobiele apps in beheer. Synology en QNAP spannen overigens wel de kroon, want merken als Western Digital, Buffalo en Netgear bieden aanmerkelijk minder mobiele applicaties aan. Vooral als bezitter van een iPhone, iPad of Android-toestel is er zeer veel mogelijk. Zoek in de App Store of Play Store op de merknaam van je nas om geschikte toepassingen te vinden. Na de installatie typ je de netwerknaam en inloggegevens om toegang te krijgen.

Tip 09: Aan/uit-schakelaar

Het klinkt als iets vanzelfsprekends, maar lang niet iedere nas heeft een fysieke aan/uit-schakelaar. Wil je het apparaat tijdelijk aan- of uitzetten, dan regel je dat binnen de webinterface. Hiervoor moet je dus wél eerst met een apparaat op de nas inloggen. Veruit de meeste Synology- en QNAP-producten hebben aan de voorzijde een aan/uit-knop, zodat je de nas rechtstreeks in- of uitschakelt. Eerst op de webinterface inloggen is in dat geval niet nodig. Na het opstartproces zie je aan de hand van de indicatielampjes of alle schijven en de ethernetverbinding gereed zijn voor gebruik.

Kooptips

Wie zich verdiept in een nieuwe nas komt ongetwijfeld bekende namen als Synology, QNAP en Western Digital tegen. We stellen van de genoemde fabrikanten drie interessante producten aan je voor.

Synology DS218+

Prijs: € 328,90 (excl. schijven)
Dit instapmodel van Synology biedt ruimte aan twee 2,5inch- of 3,5inch-schijven, zodat je data via een raid-configuratie gespiegeld kunt opslaan. Via drie usb3.0-poorten sluit je optioneel usb-sticks of externe schijven aan voor nog meer opslagcapaciteit. Onder de motorkap is een Intel Celeron-processor samen met 2 GB ram verantwoordelijk voor de rekenprestaties. Het werkgeheugen breid je eventueel uit naar 6 GB. Synology schotelt zijn gebruikers met DiskStation Manager een zeer laagdrempelig besturingssysteem voor met toegang tot het zogeheten Package Center. Hiermee installeer je handige apps als Media Server en Surveillance Station.

QNAP TS-251+

Prijs: € 335,- (excl. schijven)
De QNAP TS-251+ is al enige tijd verkrijgbaar, maar nog altijd bieden veel (web)winkels dit interessante product aan. Er passen twee 2,5inch- en 3,5inch-schijven in de behuizing. Een Intel Celeron-processor is verantwoordelijk voor de rekenkracht. Het standaardmodel heeft 2 GB ram aan boord, maar tegen een meerprijs kun je kiezen voor 8 GB werkgeheugen. Verder staan er twee usb2.0- en evenzoveel usb3.0-poorten paraat voor het aansluiten van externe opslagdragers. Opvallend is dat de Taiwanese fabrikant een afstandsbediening meelevert. Dat is niet zonder reden, want via een hdmi-uitgang verbind je deze nas rechtstreeks met een televisie. Zo speel je dus direct foto’s, video’s en muziek af.

WD My Cloud Home (Duo)

Prijs: vanaf € 149,-
Geen zin om zelf passende schijven voor je nas te zoeken? Western Digital verzorgt kant-en-klare producten die meteen gereed zijn voor gebruik. Onder de noemer My Cloud Home (Duo) kies je een nas met de gewenste opslagcapaciteit. Je hebt keuze tussen minimaal 2 TB en maximaal 20 TB opslag. Ga je voor een model met 4 TB opslagcapaciteit of hoger, dan kun je ook een exemplaar met twee interne 3,5inch-schijven overwegen. Voordeel hiervan is dat je de bestanden dubbel opslaat, zodat er minder kans is op dataverlies. In het geval van twee schijven is de behuizing wel iets forser. Voor de rekentaken zijn een quadcore-processor en 1 GB ram verantwoordelijk. Naast gigabit-ethernet heeft de My Cloud Home (Duo) ook nog een usb3.0-poort aan boord. De Duo-versie bevat twee usb-aansluitingen.

PA-1650-78 ADP-65GD B laptop adapter voor Asus X551 X551M X551CA X551MA X551MA-DS21Q
A12-120P1A laptop adapter voor Chicony Hasee K560 K590S i7
DELL 4GVGH voor DELL XPS 15 9550 4GVGH 1P6KD Li-ion 84Wh 11.4V
DELL 90V7W voor Dell XPS 13 5K9CP DIN02 JD25G Li-ion 56wh 7.6V
CLEVO 6-87-W370S-4271 W370BAT-8  voor Clevo W350ET W350ETQ serie Li-ion 5200mah/76.96Wh 14.8V
DELL 4GVGH  voor DELL XPS 15 9550 4GVGH 1P6KD Li-ion 84Wh 11.4V
DELL FRR0G K4CP5  voor DELL Latitude E6320 serie(All) Li-ion 5200mah 11.1v

Windows 10 opruimen: zo houd je Windows snel en overzichtelijk

Een huis dat niet regelmatig wordt opgeruimd, schoongemaakt en gestofzuigd is geen prettig huis om in te leven. Hetzelfde geldt voor je computer: als je niet zorgt voor regelmatig onderhoud, wordt het een onoverzichtelijke bende en zal Windows uiteindelijk minder goed gaan draaien. We geven toe, onderhoud is soms best even wat werk, maar Windows opnieuw moeten installeren nog veel meer.

Tip 01: Fysiek opruimen

In dit artikel richten we ons volledig op het softwarematig opruimen van je computer, oftewel: van Windows. We kunnen dit artikel echter niet schrijven zonder toch óók even aandacht te schenken aan de hardware van je pc. Je kunt Windows namelijk compleet opgeruimd houden, maar als de binnenkant van je pc een stofnest is, dan heeft dat ook gevolgen voor de prestaties van je pc. De koeling kan bijvoorbeeld verstopt raken, waardoor componenten oververhit kunnen raken en zelfs kunnen smelten. Er is niet eens zo heel veel nodig om ervoor te zorgen dat je grafische kaart het loodje legt. Dit soort dingen zijn eenvoudig te voorkomen door eens in de zoveel tijd (bijvoorbeeld twee keer per jaar) even de kast open te schroeven en wat stof te verwijderen. Is dat je te veel werk, dan kun je ook gewoon de stofzuiger tegen de ventilator aan de achterkant van je pc houden om stof weg te halen. Dat doet niet veel voor het stof in je pc zelf, maar in ieder geval kan de ventilator dan naar behoren draaien. Denk er wel aan dat een grafische kaart ook een koeling kan hebben die verstopt kan raken door stof.

Tip 02: Bureaubladmappen

We hebben allemaal wel eens de horrorplaatjes gezien op internet van mensen die duizenden pictogrammen op hun bureaublad hebben staan. Waarschijnlijk is het bij jou niet tot dat soort taferelen gekomen, maar de kans is wel groot dat er een flink aantal pictogrammen op je bureaublad staat. Interessant wetenswaardigheidje in dit verband is dat iPad- en iPhone-gebruikers heel lang hebben geklaagd over het gebrek aan de mogelijkheid om pictogrammen in mapjes te slepen. Die functionaliteit is er inmiddels alweer enige jaren. Maar van de mogelijkheid tot mapjes maken op het bureaublad van de pc wordt eigenlijk nauwelijks gebruik gemaakt. Zonde, want het is kinderlijk eenvoudig. Rechtsklik op het Bureaublad, klik op Nieuw en vervolgens op Map. Geef de betreffende map een naam en druk op Enter. Je kunt nu simpelweg de pictogrammen van programma’s en bestanden naar de map slepen en op die manier structuur aanbrengen. Het fijne hiervan is dat, zodra je dit eenmaal hebt gedaan, een pictogram dat wordt toegevoegd door een nieuw programma ineens heel erg opvalt, waardoor je sneller geneigd bent om het in een map te slepen. Zo gaat het opgeruimd houden van het Bureaublad voortaan bijna vanzelf.

Tip 03: Slimme wallpapers

Sommige oplossingen zijn even eenvoudig als briljant. Je bureaubladachtergrond is één geheel; het is niet mogelijk om speciale vlakken aan te maken voor bepaalde apps. Je kunt echter wél doen alsof, met gesegmenteerde bureaubladachtergronden. Deze wallpapers zijn voorzien van verschillende vlakken met een tekstkader. Wanneer je zo’n bureaubladachtergrond gebruikt, dan is het bureaublad plotseling ingedeeld in allerlei segmenten. Die segmenten zijn natuurlijk alleen visueel, maar dat maakt niet uit, want zolang je je bureaubladpictogrammen keurig binnen deze segmenten plaatst, werkt deze visuele afkadering fantastisch. Je kunt deze bureaubladachtergronden natuurlijk zelf maken in een fotobewerkingsprogramma, maar uiteraard zijn er altijd mensen die dit werk al voor je hebben gedaan. Een interessante verzameling slimme wallpapers vind je hier. Het leuke van deze site is dat de achtergronden zijn voorzien van segmenten met ruimte voor kopteksten (zoals productiviteit, spelletjes enzovoort), maar dat die teksten zelf nog niet zijn ingevuld. Dat kun je dus mooi zelf doen in een fotobewerkingsprogramma, precies zoals handig is voor jou.

Tip 04: Menu Start

Er was een tijd waarin we niet heel veel invloed hadden op het uiterlijk van het menu Start. Dat is in Windows 10 wel anders, maar toch maken we er met z’n allen veel te weinig gebruik van. Klik eens op het menu Start, en kijk er eens goed naar. Je zult zien dat er allerlei onderdelen in staan die je niet gebruikt, terwijl onderdelen die je wél gebruikt nergens te bekennen zijn. En dat terwijl het zo eenvoudig is om dat menu aan te passen. De titels van de segmenten pas je aan door op het pictogram met de twee streepjes te klikken naast de titel. Een tegel die je niet gebruikt, verwijder je door te rechtsklikken op de betreffende tegel en te klikken op Van Start losmaken. Een programma toevoegen doe je door in het menu Start naar het programma te zoeken, te rechtsklikken op het gevonden pictogram en te kiezen voor Aan Start vastmaken. Je kunt het pictogram vervolgens eenvoudig naar het gewenste segment slepen. Sleep je het pictogram op een ander pictogram, dan wordt er een mapje aangemaakt. Door te rechtsklikken op een tegel en te kiezen voor Formaat wijzigen kun je de tegel prominenter maken.

Programma’s verwijderen

Een programma dat je niet meer gebruikt, verwijder je uiteraard onmiddellijk, toch? Nee? Begrijpelijk, doen wij namelijk ook niet. Het loont echter absoluut de moeite om af en toe even in de lijst met geïnstalleerde programma’s te kijken om te zien of er iets is dat je kunt verwijderen (het antwoord is vrijwel altijd ja). De reden daarvoor is simpel: programma’s die je niet gebruikt, zijn onnodige ballast. En onthoud, mocht je het programma ooit weer nodig hebben, dan kun je het zo weer installeren.

Tip 05: Snelle toegang

Ook de taakbalk in Windows 10 is een onderdeel dat je volledig kunt inrichten naar je eigen smaak. Wanneer je rechtsklikt op de taakbalk zie je direct allerlei opties die je uit kunt schakelen. Daardoor wordt de taakbalk rustiger. Wanneer je klikt op Taakbalkinstellingen heb je nog veel meer controle over het uiterlijk en het gedrag van de taakbalk. Waar we voor dit artikel echter voornamelijk geïnteresseerd in zijn, is de mogelijkheid om Snelle toegang toe te voegen aan de taakbalk. Zoek naar Verkenner in het menu Start, rechtsklik op het pictogram en kies voor Aan de taakbalk vastmaken. Wanneer je nu met je rechtsmuisknop op het pictogram van de Windows Verkenner klikt, verschijnt er een menu met daarin alle mappen die zijn vastgemaakt in het menu Snelle toegang. Dit scheelt je behoorlijk wat zoekwerk en zorgt ervoor dat je een stuk efficiënter kunt werken.

Tip 06: Virtueel bureaublad

Tot slot nog een laatste visueel hulpmiddel om ervoor te zorgen dat Windows wat overzichtelijker en georganiseerder voor je wordt. Sinds de release van Windows 10 hebben we ook in Windows eindelijk de mogelijkheid om gebruik te maken van virtuele bureaubladen (Mac en Linux hadden die mogelijkheid al veel langer). Deze functie is superhandig als je veel verschillende dingen doet. Wanneer je bijvoorbeeld Facebook wel open wilt hebben staan maar niet wilt dat je wordt afgeleid wanneer je andere dingen aan het doen bent, dan komt deze functie goed van pas. Je kunt daarvoor namelijk verschillende bureaubladen aanmaken, waarbij jij bepaalt welk venster in welk bureaublad komt te staan. Zo kun je dus een bureaublad hebben waarin allerlei productiviteitsapps zijn geopend, een bureaublad met dingen die je doet in je pauze enzovoort. Je maakt een bureaublad aan door in de taakbalk op het pictogram te klikken dat nog het meeste lijkt op een pleister (Taakweergave, vlak naast de knop Start). Onderin zie je een bureaublad, en aan de rechterkant een plusteken. Klik hierop om meer bureaubladen toe te voegen. Je kunt nu eenvoudig de geopende vensters naar het gewenste bureaublad slepen.

Tip 07: Externe opslag

We hebben je tips gegeven over het overzichtelijk en georganiseerd houden van Windows, maar daar wordt je computer zelf natuurlijk niet sneller van. Daarom volgen nu wat tips die je helpen bij het verbeteren van de prestaties van je computer. De eerste, en wat ons betreft een zéér belangrijke tip, is het gebruik van externe opslag. Door bestanden op te slaan op een externe harde schijf, wordt de systeemschijf ontlast en dat komt de prestaties ten goede (al geldt dit vooral voor de traditionele harde schijf en minder voor ssd). Windows zal te allen tijde genoeg ruimte hebben om te doen wat het moet doen, terwijl je de bestanden op je externe schijf net zo makkelijk kunt benaderen als wanneer ze op de systeemschijf hadden gestaan. Extern opslaan biedt daarnaast nog een ander groot voordeel: je data wordt draagbaar. Je kunt de schijf eenvoudig op een andere pc aansluiten en mócht je pc een keer crashen, dan zitten je bestanden niet opgesloten in een systeem dat je niet meer kunt benaderen. Het hoeft natuurlijk niet per definitie een externe schijf te zijn: opslaan op een nas (een netwerkschijf) werkt ook fantastisch, maar is wel duurder en vereist meer beheer.

Tip 08: Ontdubbelen

Wellicht heb je te maken met een volle en trage harde schijf, maar heb je werkelijk geen idee hoe en waar je ruimte kunt winnen. De kans is meer dan aanwezig dat je een flink aantal dubbele bestanden op je harde schijf hebt staan, en dat is natuurlijk zonde van de ruimte. Windows heeft helaas geen goede ingebouwde methode om dubbele bestanden op te sporen, maar er zijn gelukkig wel handige programma’s voor. Een programma dat we al jaren graag gebruiken is Fast Duplicate File Finder. Wanneer je dit gratis programma hebt geïnstalleerd, sleep je de map die je wilt scannen op doublures (kan ook gewoon C: zijn) naar het deelvenster Folders. Kies vervolgens bij Method of je op zoek bent naar identieke bestanden (dus naam en inhoud) of bijvoorbeeld bestanden die identiek zijn, maar waarvan de naam iets verschilt (dat duurt wel langer). Na afloop van de scan zie je direct wat er is gevonden en hoeveel ruimte die bestanden in beslag nemen. Je kunt de doublures vervolgens eenvoudig verwijderen.

Tip 09: Schijfopruiming

De eerste stap naar het oplossen van een probleem is je realiseren dat je een probleem hebt. Dat weet Microsoft ook en het bedrijf heeft wel degelijk in de gaten dat Windows zelf er soms een behoorlijke puinhoop van kan maken. Om die reden komt Windows tegenwoordig met een programma dat speciaal bedoeld is om je harde schijf op te ruimen. Je vindt dit programma door Schijfopruiming te typen in het menu Start, en te klikken op het gevonden pictogram. Er verschijnt nu een klein venster waarin direct duidelijk wordt wat er nog allemaal op te ruimen valt binnen Windows. Wanneer je dit net hebt gedaan zal dit waarschijnlijk gaan om enkele MB’s, maar draai je dit programma voor het eerst of na lange tijd, dan zul je zien dat je met één muisklik tot soms wel tiengallen gigabytes aan ruimtewinst kunt boeken. Vink de onderdelen aan die je graag wilt verwijderen en klik vervolgens op OK. Je hoeft niet bang te zijn dat je onderdelen weggooit die essentieel zijn voor het functioneren van Windows: die onderdelen worden in dit venster niet getoond.

Tip 10: Defragmenteren

“Je moet je harde schijf even defragmenteren”: het was vroeger de magische zin van de pc-kenner om mensen te helpen met een pc die plotseling steeds trager werd. Tegenwoordig hoeven we dat nauwelijks meer te doen, niet (alleen) omdat de technologie zo verbeterd is, maar ook omdat Windows 10 automatisch wekelijks een defragmentatiesessie uitvoert. Dat gezegd hebbende willen we je wel meegeven dat het geen kwaad kan om af en toe het heft in eigen hand eigen hand te nemen en zelf de harde schijf te defragmenteren wanneer je het gevoel hebt dat deze niet optimaal functioneert. Je doet dit door in Verkenner te rechtsklikken op het C:-station en vervolgens te klikken op Eigenschappen. In het venster dat verschijnt klik je op Extra en vervolgens op Optimaliseren. Je krijgt dan een overzicht te zien van wanneer er voor het laatst een defragmentatie- en optimalisatiesessie is uitgevoerd en door te klikken op de knop Optimaliseren kun je zelf per direct zo’n sessie starten. Verwacht geen wonderen, maar het kan wél net even het verschil maken.

Tip 11: PC Decrapifier

Als we dan toch moeten opruimen en optimaliseren, is niets lekkerder dan er gewoon flink met de bezem doorheen te gaan. Het programma PC Decrapifier stelt je daartoe in staat. Het is niet zo’n uitgebreid programma als CCleaner (dat we hierna bespreken), maar wél een programma om snel van ongewenste of onnodige programma’s af te komen. Het programma vereist geen installatie; wanneer je het hebt gedownload (let even op dat je niet per ongeluk klikt op de downloadbanner van Google Ads, die is misleidend) en start, scant het programma je computer onmiddellijk. Wat interessant is aan PC Decrapifier, is dat dit programma een indeling maakt in drie categorieën: programma’s die het aanbeveelt te verwijderen, programma’s waar het een vraagteken bij heeft en programma’s die door andere gebruikers regelmatig worden verwijderd. Na de scan kun je elke categorie doorklikken om te kijken welke programma’s je wilt verwijderen. Supersnel en efficiënt, al raden we je wel aan bij de categorie Everything Else (dus programma’s die andere gebruikers vaak verwijderen) even goed op te letten, want Office staat daar ook doodleuk tussen.

Tip 12: CCleaner

CCleaner noemt zichzelf de populairste opschoonsoftware ter wereld, en hoewel we dat nogal een statement vinden, weten we wél dat we deze software zelf al jaren gebruiken. Wanneer je het programma hebt gedownload en gestart, kom je direct in een uitgebreide interface terecht. Het onderdeel Cleaner zoekt naar bestanden in Windows die verwijderd kunnen worden (denk aan tijdelijke bestanden en cookies). Register zoekt naar fouten en doublures in het Register. Het Windows Register is het hart van Windows, fouten daarin kunnen voor veel problemen zorgen. Tot slot vind je onder het kopje Gereedschap allerlei handige extra tools om je systeem op te schonen, zoals schijfanalyse, een overzicht van browser-plug-ins en een tool om dubbele bestanden op te sporen (zij het niet zo uitgebreid als het programma dat we hiervoor hebben besproken). De basisversie van CCleaner is gratis en stelt je in staat om de belangrijkste zaken uit te voeren. Wil je echt je systeem binnenstebuiten keren, dan dien je voor 14,95 euro de Professional-versie te nemen, maar tot nu toe hebben we die noodzaak bij CCleaner niet echt gevoeld.

Tip 13: Automatisch starten

Elders in dit artikel lees je een tip over het verwijderen van programma’s die je niet meer gebruikt. Soms worden programma’s automatisch gestart wanneer je Windows start, waardoor de prestaties van het besturingssysteem beïnvloed worden. Dergelijke programma’s hoef je niet direct volledig te verwijderen, je kunt er ook gewoon voor zorgen dat ze niet langer automatisch worden gestart wanneer Windows start. Je doet dit door Taakbeheer te typen in het menu Start en vervolgens te klikken op Taakbeheer. In het venster dat verschijnt klik je op Opstarten. Je ziet nu een overzicht van alle programma’s die automatisch gestart worden wanneer Windows start en waarschijnlijk zijn dat er een stuk meer dan je dacht. Klik op de programma’s die je wilt verhinderen om automatisch te starten en vervolgens op Uitschakelen. Het programma blijft gewoon op je computer staan, maar start nu alleen als jij dat wilt. Let overigens wel op wat je uitschakelt, er staan waarschijnlijk ook programma’s tussen die nuttig zijn (wanneer je Dropbox uitschakelt, schakel je bijvoorbeeld ook de synchronisatie uit).

CLEVO 6-87-W370S-4271 W370BAT-8  voor Clevo W350ET W350ETQ serie Li-ion 5200mah/76.96Wh 14.8V
BOSE 88796  voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
BOSE 404600  voor Bose SOUNDLINK I II III Li-ion 2300mah 11.1V/12.4v
NEATO 945-0005  voor Neato XV-11 XV-12 XV-13 XV-14 XV-15 XV-21 XV-25 Ni-MH 4500MAH 7.2V
MSI BTY-L77  voor MSI GT72 2QD GT72S 6QF GT80 2QE serie Li-ion 7500mAh/83.25Wh 11.1V
HILTI B_12/2.6  voor HIlti 2077977 Li-ion 2.6Ah 10.8V

Multi Commander als alternatief voor Verkenner

Windows Verkenner bestaat al zo’n twee decennia en in al die tijd is dit Windows-gereedschap nauwelijks veranderd. Voor velen misschien een heerlijk herkenbare omgeving, maar voor gevorderde gebruikers laat Windows Verkenner toch wat te wensen over. Wil je meer uit je bestandsbeheer halen? Dan is het gratis Multi Commander een uitstekend alternatief voor Verkenner.

Windows Verkenner in app-vorm

Een groot deel van de Windows 10-applicaties zijn zogeheten apps. Ze hebben een afwijkende schermindeling en kunnen eenvoudiger met de hand worden bediend als je beschikt over een aanraakscherm. Ook van Windows Verkenner bestaat een zogeheten Universal App-variant, maar je moet wel even weten hoe je die kunt oproepen. Bovendien moet je minimaal beschikken over de in begin 2017 uitgebrachte Creators Update.
Benieuwd hoe de Universal App van Verkenner eruit ziet? Dan ga je als volgt te werk: klik met de rechtermuisknop op een lege plek in het bureaublad en kies Nieuw / Snelkoppeling. Tik vervolgens exact deze tekst in het tekstveld (als één enkele regel):
explorer shell:AppsFolder\c5e2524a-ea46-4f67-841f-6a9465d9d515_cw5n1h2txyewy!App
Geef de snelkoppeling een passende naam en dubbelklik erop om de Verkenner-app te starten.

Tip 01: Installeren

Natuurlijk zijn er in de loop van de jaren enkele aanpassingen gedaan aan Windows Verkenner, zoals de toevoeging van het lint, met standaardopdrachten die je snel kunt gebruiken. Maar aan de functionaliteit werd vooralsnog weinig gesleuteld. Wil je meer functies dan Verkenner heeft, dan kun je aan de slag met Multi Commander. Die draait gewoon naast de bestaande Verkenner, dus je hebt nog wat te kiezen.
Multi Commander download je voor 32- en 64bit-Windows. Weet je niet welke versie van Windows je hebt, druk dan op Windows-toets+Pause om bij Type systeem af te lezen welke versie je gebruikt. Een portable versie van Multi Commander zonder installatie is overigens ook beschikbaar. Die kun je bijvoorbeeld op een usb-stick zetten en direct starten op iedere Windows-pc. Kies je voor een installatie, dan is deze heel eenvoudig. Wil je van alle extra functionaliteit gebruikmaken, dan raden we je aan in de installatiewizard alle extra componenten aan te vinken.

Tip 02: Opstarten

Als het programma de eerste keer start, krijg je de vraag welke taal je wilt gebruiken. En je krijgt de vraag in welke interfacestijl je met de tool aan de slag wilt. Kort door de bocht kun je uit drie stijlen kiezen: een voor wie de tool vooral met het toetsenbord wil aansturen (Commanderstijl), een voor wie niet te veel van de werkwijze van Windows Explorer wil afwijken (Windows Explorer compatibiliteit) en Aangepast. Deze laatste stijl laat je uit beide voorgaande stijlen kiezen voor diverse losse onderdelen (Totaal, Toetsenbord, Muis en Kleuren). Om de cultuurschok niet al te groot te maken, kiezen we hier voor Windows Explorer compatibiliteit. Aanpassen kan later altijd nog.

Tip 03: Navigeren

Het eerste grote verschil met Windows Verkenner blijkt direct wanneer het programma is opgestart: je krijgt een tweevoudig navigatievenster te zien. Overigens kun je de weergave (grootte) van deze vensters aanpassen via Beeld / Gesplitste vensters. Om slim gebruik te maken van die twee vensters, moet je wel verschillende schijflocaties oproepen. Naar een andere locatie navigeren kan op meerdere manieren: via het uitklapmenu boven in zo’n venster, door zelf op de gewenste submap(pen) in het venster te klikken of door eerst op het knopje Toon/verberg mapstructuur te klikken en vervolgens naar de gewenste locatie te bladeren.
Klik je onderaan een navigatievenster op een lege plek naast het standaard-tabblad, dan kun je een nieuw tabblad creëren waarbinnen je naar de gewenste map navigeert. Klik met de rechtermuisknop op een tabblad voor een contextmenu van waaruit je een tabblad onder meer kunt sluiten, dupliceren, verplaatsen en vergrendelen. Handig!
Overigens: als blijkt dat Multi Commander bepaalde acties weigert uit te voegen, start de tool dan als administrator op. In dat geval verschijnt onderaan het venster de melding Administratormodus is actief.

Tip 04: Verplaatsen/kopiëren

Data verplaatsen doe je eenvoudig door een of meer items te selecteren, waarna je de selectie bij een pictogram ‘vastgrijpt’ en naar het andere navigatievenster versleept. Houd hierbij de Ctrl-toets ingedrukt als je de bestanden wilt kopiëren in plaats van verplaatsen. Standaard verschijnt een venster dat niet alleen om je bevestiging vraagt voor de verplaats- of kopieeractie, maar je ook nog allerlei extra opties aanbiedt. Via de knop Uitgebreid komen nog meer geavanceerde opties beschikbaar, maar het filterveld zul je wellicht het nuttigst vinden. Hier kun je namelijk inclusie- en exclusiefilters definiëren. Handig, want dan hoef je hier geen rekening mee te houden bij het selecteren van de bestanden. Wil je bijvoorbeeld alle docx-bestanden verplaatsen, maar niet degene die met 2016 beginnen, dan zorgt het volgende filter daarvoor: *.docx -2016*. Je plaatst dus een minteken voor een exclusiefilter. Je kunt trouwens ook mappen in zo’n filter opnemen, die laat je dan door een / voorafgaan, bijvoorbeeld -/<mapnaam>.
Misschien is het je opgevallen dat je in dit venster ook bepaalde plug-in-profielen kunt laten uitvoeren. Wanneer je hier bijvoorbeeld AutoSort (A-Z) selecteert, dan worden de data automatisch alfabetisch gesorteerd waarbij voor elke beginletter een bijhorende submap (A, B, C, …) wordt gecreëerd.

Tip 05: Zoeken

Multi Commander bevat een zoekmodule, zodat je eenvoudig op zoek kunt gaan naar specifieke bestanden. Deze module open je met de F3-toets of via Extensies / Bestanden zoeken. Er verschijnt een dialoogvenster waarin je in het bovenste veld met behulp van jokertekens de gezochte data aanduidt (bijvoorbeeld vergadering*.* of 201?.docx). Wil je zoeken naar bestanden die een of meer woorden bevatten, vink dan eerst Bevat aan onderaan het zoekveld.
In het veld Zoek in leg je vast in welke map Multi Commander de zoektocht moet uitvoeren. Je kunt aangeven hoeveel subniveaus er in de zoektocht meegenomen moeten worden. Selecteer je hier 2, dan zal de tool zijn speurtocht beperken tot inhoud in map\submap\submap. Bij Uitsluitfilter kun je de naam van een of meer submappen invullen die Multi Commander moet negeren. Multi Commander kan tevens de inhoud van tekstbestanden nakijken: je vult dan bij Bestandsinhoud een of meer woorden in die de bestanden die je zoekt bevatten.
Wil je nog meer mogelijkheden, klik dan op de knop Uitgebreid. Je kunt nu op nog veel meer criteria filteren, waaronder Datum, Grootte, Attribuut en via het tabblad Plugin (Uitgebreide eigenschappen) ook op tal van andere bestandseigenschappen. Bijvoorbeeld allerlei metadata voor mediabestanden.

Tip 06: Vergelijken

Probeer je de inhoud van bepaalde mappen synchroon te houden, dan kan het handig zijn om beide mappen met elkaar te vergelijken. Multi Commander neemt zo’n klus grotendeels voor je uit handen. Allereerst zorg je ervoor dat beide mappen tegelijk zichtbaar zijn, elk in een eigen venster. Vervolgens open je het menu Bewerken, waarna je een reeks vergelijkingscriteria ziet verschijnen. Als je bijvoorbeeld alle data gemarkeerd wilt zien die in beide mappen staan, dan selecteer je hier de optie Mappen vergelijken, selecteer duplicaten. Of had je graag alleen de nieuwste versies van je bestanden gemarkeerd gezien, kies dan Mappen vergelijken, selecteer nieuwste. Vind je je gading niet bij de standaardopties, klik dan op Mappen vergelijken, uitgebreid. Er duikt een dialoogvenster op met nog veel meer opties. Je kunt hier bijvoorbeeld beperkte tijdsverschillen laten negeren of ook de bestandsinhoud in de vergelijking laten meenemen.

Tip 07: Multimedia

Als je de nodige plug-ins mee hebt laten installeren met Multi Commander (zoals we aanraadden) dan zijn er allerlei handige extra’s voor multimedia-bestanden aanwezig. Die vind je in het menu Tools / Afbeeldings-tools en Audio-tools. Heb je bijvoorbeeld een aantal foto’s geselecteerd, dan kun je bij Afbeeldings-toolsterecht voor bewerkingen zoals converteren (naar jpg, gif, bmp, png of tiff), roteren, formaat wijzigen, verwijderen of aanpassen van exif-metadata. Bij Audio-tools kun je metadata laten verwijderen, maar bijvoorbeeld ook een afspeellijst van je audioselectie laten maken.

Tip 08: Naar de knoppen!

Misschien heb je het al gemerkt: onder de navigatievensters zie je een soort knoppenbalk waarmee je met één muisklik een bepaalde functie kunt activeren. Wat je misschien nog niet hebt gezien, is dat de inhoud van deze balk wijzigt wanneer je de Shift-toets ingedrukt houdt: er verschijnen dan andere knoppen en functies. Dat geldt overigens ook voor de Ctrl-toets, maar standaard is deze balk nog leeg. Je kunt de inhoud van die drie balken geheel zelf bepalen, dat maakt het werken met Multi Commander opnieuw erg flexibel. We laten je even zien hoe je bijvoorbeeld in de Ctrl-balk een knop creëert waarmee je een afspeellijst voor de audio-selectie samenstelt.
Houd de Ctrl-toets ingedrukt terwijl je het menu Configuratie opent en Knoppen-editor selecteert. Bevestig met OK. Vervolgens klik je met de linkermuisknop op de locatie in de Ctrl-balk waar je de knop wilt hebben. Voer informatie over de knop in: geef bij Label een naam en voer bij Tooltip een korte omschrijving in. Bij Opdrachttype kies je bijvoorbeeld Internal Commands, waarna je bij Module de optie Audio Tools selecteert en bij Opdracht voor Maak afspeellijst (PLS / M3U)kiest. Eventueel pas je rechtsboven nog de voor- en achtergrondkleur van je knop aan. Bevestig met Update wijzigingen. De knop is nu beschikbaar in Multi Commander!
Aanpassen
Je kunt Multi Commander overigens nog op vele andere manieren aan je wensen aanpassen en het programma heeft nog een aantal andere handigheden aan boord: te veel om hier te behandelen. Op de site van Multi Commander vind je een zeer uitgebreide pdf-handleiding.

GETAC BP-LC2600/33-0101SI  voor Getac V100 V200 B300 X500 Getac S400 6-Cell Weight Saver  Li-ion 7800mah 11.1V
LENOVO NC140BW1-2S1P  voor Lenovo IdeaPad 100S 0813002 80R9 Li-ion 4200mAh (31.92Wh) 7.6V
ADP-180MB K laptop adapter voor Acer Predator 17 G9-791 G9-791G,ADP-180MB K
HSTNN-LA09 PA-1151-03HH 585010-001 laptop adapter voor HP 19.5V 7.89A 7.9A 150W PA-1151-03HS-ROHS Series
TOSHIBA PA5267U-1BRS voor Toshiba Portege X20W X20W-D-10R serie Li-ion 44Wh/3760mAh 11.4V
LENOVO NC140BW1-2S1P  voor Lenovo IdeaPad 100S 0813002 80R9 Li-ion 4200mAh (31.92Wh) 7.6V

PC Tasks Optimizer - Optimaal taakbeheer

Er zijn vaak meer programma’s en processen in Windows actief dan je zou vermoeden. Windows bevat bijvoorbeeld een ingebouwde taakplanner waar applicaties en services gebruik van maken om op gezette tijden of onder bepaalde voorwaarden handelingen te verrichten. PC Tasks Optimizer wil je helpen bij het uitwieden van overbodige taken.
Wanneer je een kijkje neemt in de diverse submappen van de Windows Taakplanner-bibliotheek, dan merk je hoeveel taken daar wel staan ingepland. Het is echter niet zo eenvoudig om uit te maken waarvoor zo’n taak precies dient en of je die wel mag uitschakelen?
De aanpak van PC Tasks Optimizer is iets intuïtiever: je schakelt hier geen taken uit op basis van taaknamen, maar op grond van taak- en functiebeschrijvingen. Dat maakt dat je beter het effect kunt inschatten van taken die je eventueel op non-actief zet.

Taken en subtaken

Er zijn zo’n twintig taakomschrijvingen, waarbij zo’n omschrijving meerdere subtaken kan bevatten. Eén van de omschrijvingen is bijvoorbeeld I do not use Microsoft Active Directory: de kans is groot dat je (voor een thuisnetwerk) hier een vinkje mag plaatsen. Je merkt dat deze omschrijving twee subtaken bevat. Mocht je een van beide toch actief willen laten, dan plaats je dus alleen een vinkje bij de andere.
Andere voorbeelden zijn:

• I have disabled the Microsoft Experience Improvement Program;
• I do not connect any devices via Bluetooth;
• My computer does not contain a location sensor or I do not want Windows to track my location.

Back-up maken

Taken op non-actief zetten, is dus een kwestie van de gewenste vinkjes plaatsen en de knop Optimize Tasks indrukken. De gevraagde taken worden meteen uitgeschakeld en je krijgt hier een detailoverzicht van. We raden je echter aan telkens eerst een back-up van je huidige instellingen te maken via de knop Backup & Restore voor je taken gaat uitschakelen. Via diezelfde knop kun je dan de vorige configuratie terugzetten aan de hand van het back-upbestand.

Conclusie

Windows zelf plant talrijke taken in die toch allemaal in zekere mate systeembronnen verbruiken. Die vanuit de ingebouwde Taakplanner proberen te analyseren is nagenoeg onbegonnen werk. Met PC Tasks Optimizer gaat dat veel sneller aangezien deze tool met duidelijkere omschrijvingen werkt. Maak echter wel eerst een back-up van je huidige instellingen en verwacht geen spectaculaire prestatiewinst.

HP KI04  voor HP Pavilion 14/15/17-AB000 HSTNN-LB6S/DB6T 800049-001 Li-ion 2600mAh 14.8V
CLEVO 6-87-W370S-4271 W370BAT-8 voor Clevo W350ET W350ETQ serie Li-ion 5200mah/76.96Wh 14.8V
PA3546E-1AC3 Pa-1181-02 laptop adapter voor Toshiba X205 180W 19V 9.5A Laptop DC Charger Power Supply
DELL T54FJ  voor Dell Latitude E6420 E6520 Li-ion 60WH 11.1V
BOSE 88796 voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
ASUS C21N1334  voor ASUS Transformer Book T200TA li-ion 38WH 7.6V

18 blitse gadgets voor kantoor

Het voelt alsof de vakantie alweer eeuwen geleden is en het lange staren naar je beeldscherm begint je tegen te staan. Of je nu een plek thuis hebt of op kantoor, het is wel jóuw werkplek. Tijd om het in te richten. Wij geven 18 praktische en minder praktische gadgets voor kantoor.

Microsoft Surface Dock

De Microsoft Surface Pro is een prachtige apparaat, maar als je het op je bureau hebt staan, komen er heel wat kabels uit. Dat kan anders! Met dit dock van Microsoft komt er maar één kabel uit je Surface Pro 4; het kastje met alle aansluitingen kun je verbergen op of onder je bureau. Het dock heeft vier usb3.0- en twee mini-displaypoorten, evenals een gigabit- en audioaansluiting. Het enige nadeel? Met om en nabij de 185 euro slaat de dock wel een flinke deuk in je portemonnee.

Trust Cyclone

Deze stand zorgt er niet alleen voor dat je je laptop ergonomisch op je bureau kunt zetten, hij koelt de onderkant van je computer ook nog eens met de interne ventilatoren. Hiervoor heb je dan natuurlijk wel stroom nodig; die kun je uit je laptop halen via een usb-kabel. De stand is geschikt voor notebooks tot en met 16 inch en is voor iets meer dan 20 euro te vinden in diverse onlinewinkels.

Rain Design mStand

De mStand is speciaal ontworpen voor een MacBook, en dat straalt het hele design uit. Naast zilver is de stand ook beschikbaar in de Apple-kleuren goud en Spacegrijs. Doordat de stand van aluminium is gemaakt, fungeert het als een ‘heat sink’ en wordt je laptop minder warm dan wanneer je hem direct op je bureaublad zet. Je kunt een toetsenbord onder de stand kwijt en kabels worden netjes door het gat geleid. MacBooks tot 17 inch kunnen overigens gewoon op de stand staan en uiteraard mogen ook niet-Apple-laptops er gebruik van maken.

iFixit Essential Electronics Toolkit

Misschien niet voor op je bureau, maar zeker handig om in je bureaulade te hebben liggen. Met de Essential Electronics Toolkit van iFixit beschik je over allerlei handige gereedschappen die je nodig kunt hebben om even snel een harde schijf te wisselen, je brillenpootje bij te stellen of een klein computercomponent beet te pakken. De iFixit-gereedschapskit is een must have als je graag aan je apparatuur sleutelt.

Satechi USB-C Power Tester

Een kabeltester voor usb-kabels, is dat nou echt nodig? Soms is het handig, aangezien er een wildgroei aan kabels is en je af en toe wilt weten wat het voltage en het ampère van de kabel is die je in je laptop steekt. Met de Power Tester van Satechi zie je dat allemaal duidelijk weergegeven op het display en herken je een slechte kabel meteen.

Technosmart Laptoptafel

Een slimme laptopstand van Technosmart! Dankzij het handige design van de stand kun je je laptop in de voor jou meest ergonomische hoek zetten. Elk draaipunt is 360 graden te verstellen en kan maximaal 10 kilo dragen. Je kunt de stand opvouwen en indien nodig gemakkelijk meenemen. De gehele houder weegt zo’n anderhalve kilo en is gemaakt van kunststof.

Lexon Liquid Station

De meeste pennenbakjes zien er een beetje saai uit. Dat geldt niet voor dit exemplaar van Lexon. De Liquid Station is gemaakt van gegoten plastic en kan naast je pennen ook zaken als je smartphone, post-its, visitekaartjes en boekjes herbergen. De Liquid Station is verkrijgbaar in het rood of in het grijs en is een echte blikvanger. De ‘vloeibare’ pennenhouder meet 25 bij 13 centimeter en weegt nog geen halve kilo.

Wacom Intuos Small

Als je weleens last hebt van rsi, dan is het handig om jezelf aan te leren met een tekentablet te werken. Er is eigenlijk maar één merk dat hoogwaardige tablets biedt: Wacom heeft immers al jaren ervaring met het maken van dit soort tablets. De Intuos Small is zo groot als een A5’je en kost nog geen 70 euro. Het apparaat wordt met een speciale pen geleverd en de tablet zelf heeft vier toetsen die je aan verschillende functies kunt toewijzen.

Logitech Multidevice Keyboard K480

Met dit toetsenbord van Logitech bedien je niet alleen je pc, ook je tablet of smartphone kun je met de K480 besturen. Handig is daarbij dat je je mobiele apparaat in de sleuf bovenin kunt zetten. Het bluetooth-toetsenbord werkt met alle besturingssystemen, inclusief Windows, macOS, iOS en Android. Stroom krijgt de K480 via interne AAA-batterijen die worden meegeleverd.

Dymo Labelprinter 450

Je kunt natuurlijk zelf je enveloppen beschrijven, maar als je een heleboel brieven moet versturen, is een labelprinter een beter idee. Deze labelprinter van Dymo verbind je met een usb-kabel aan je pc en middels de speciale software print je eenvoudig verzendlabels, barcode-etiketten en badges. De software is beschikbaar voor zowel pc als voor Mac, maar je kunt ook direct vanuit Word, Excel of Outlook printen.

Deltaco USB-Ventilator Retro

Bij een usb-ventilator denk je al snel aan een nutteloze, onooglijke plastic prul. Hoe anders is dat bij deze ventilator van Deltaco. Hij heeft een diameter van slechts 13 centimeter, maar ziet er geweldig uit. De ventilator heeft een retrodesign en is verkrijgbaar in zilver en zwart. De windmachine is zelfs op een powerbank aan te sluiten, zodat je onderweg ook verkoeling bij je hebt.

Mustard Super Hub

Een usb-hub hoeft er niet saai uit te zien. De Mustard Super Hub lijkt op een oude Nintendo-controller en heeft vier usb2.0-poorten, genoeg om je smartphone, tablet en een ander usb-apparaat mee op te laden. De usb-hub weegt slechts 53 gram en is 18 centimeter breed. De knoppen aan de bovenkant hebben helaas geen functie.

Big Enter Key

Bezig met een saai klusje waarbij je vaak op enter moet drukken? Ram niet op je toetsenbord, maar sla met je vuist op deze gigantische entertoets. De toets is gemaakt van zacht materiaal en veert lekker terug als je erop beukt. Je hoeft alleen de usb-kabel op je pc of Mac aan te sluiten en de toets functioneert meteen.

USB-bekerwarmer Cupcake

Een warmhoudplaatje voor je koffie is sowieso al een leuke gadget voor op je bureau, maar als deze ook nog de vorm heeft van een cupcake, heeft hij zeker een plekje in deze Shortlist verdiend. De bekerwarmer is geschikt voor metalen bekers met een platte bodem; plastic mokken zijn niet geschikt. Het warmhoudplaatje is overigens ook in donutvorm beschikbaar.

Kabelbox

Deze gadget past erg goed bij de Entertoets waar je op kunt meppen. Deze Ctrl-toets is in feite een kabelbox en kan al je kabels, adapters en andere rommelige zooi verstoppen. De kabelbox is verkrijgbaar in verschillende kleuren zoals zwart, geel, groen en wit, en past dus hoe dan ook bij je kantoorinrichting. De toets meet 23 bij 10 centimeter en kan dus zelfs een kleine stekkerdoos uit het zicht laten verdwijnen.

Powerbank Floppy Disc

O, die goede oude floppy’s met hun kabaal, traagheid en maffe vormgeving … Een echte floppydisk heb je waarschijnlijk niet meer op je bureau liggen, maar deze gadget biedt uitkomst. Deze floppy is een powerbank met een vermogen van 2500 mAh – genoeg om even je smartphone bij te laden als je geen stopcontact in de buurt hebt. En heb je wel een stekkerdoos op je bureau, dan zet je hem toch gewoon als accessoire op je bureau?

Picard-muismat

Een muismat, is dat nog een gadget? Uiteraard, zeker als Captain Jean-Luc Picard erop staat! Was hij als kapitein van de Enterprise al legendarisch, in meme-vorm is Picard met zijn facepalm wereldberoemd geworden. Wil je meer gadgets van Star Trek: The Next Generation kopen, neem dan eens een kijkje op de website van Thinkgeek. Hier vind je enorm veel coole originele merchandise van Star Trek.

Chain Chomp-lamp

Nog een leuke gadget die je op de website van ThinkGeek kunt bestellen: een bureaulamp in de vorm van een Chain Chomp, een van de bekende personages uit Super Mario. De lamp is 47 cm hoog, weegt ruim 3 kilo en is ongetwijfeld een highlight op je bureau. Je kunt de kop draaien zodat je overal op je bureau goed licht hebt. De bureaulamp heeft een ledlamp van 60 lumen die het zo’n 30 duizend uur moet uithouden.

DELL T54FJ  voor Dell Latitude E6420 E6520 Li-ion 60WH 11.1V
BOSE 88796 voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
ASUS C21N1334  voor ASUS Transformer Book T200TA li-ion 38WH 7.6V
MSI BTY-L76  voor MSI GS70 serie  li-ion 5400MAH 11.1V
ACER AS10D56 AS10D5E  voor Acer TravelMate 8573T 8573TG  li-ion 5200mAH 11.1V
60W laptop adapter voor Google chrome PA-1650-29 PA-1650-29 PA165029

Windows 10 oktober-update kan spontaan bestanden verwijderen

Verschillende Windows 10-gebruikers die de oktober-update al hebben geïnstalleerd, merkten daarna dat persoonlijke bestanden op mysterieuze wijze zijn verdwenen. Hoe dat komt is nog niet duidelijk en of ze de data ooit nog terugzien, is nog maar de vraag.
De site MSPoweruser trekt daarover aan de bel, nadat er online meerdere klachten over opdoken - onder andere op Twitter, Reddit en het Microsoft-forum. Het gaat om de bestanden die te vinden zijn binnen de standaard Gebruikers-map op de C:/-schijf, dat wil zeggen Documenten, Afbeeldingen, Muziek, Downloads, et cetera.
Een van de getroffen gebruikers meldt dat de update maar liefst 220 GB aan data heeft verwijderd, een collectie van 23 jaar aan bestanden. "Zoiets heb ik nog nooit meegemaakt en ik gebruik al sinds 1995 producten van Microsoft", schrijft diegene daarbij.

Backup

De omvang van het probleem is nog niet precies bekend, en ook Microsoft heeft nog niet gereageerd. Testers van het besturingssysteem (Insiders) zijn er wel al vaker tegenaan gelopen. Hoe het ook zij, het is aan te raden om voor de installatie van de Windows 10 oktober-update eerst een backup te maken van je bestanden, zeker wanneer ze zich in C:\Users\[Gebruikersnaam] bevinden.

DELL T54FJ  voor Dell Latitude E6420 E6520 Li-ion 60WH 11.1V
BOSE 88796 voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
ASUS C21N1334  voor ASUS Transformer Book T200TA li-ion 38WH 7.6V
MSI BTY-L76  voor MSI GS70 serie  li-ion 5400MAH 11.1V
ACER AS10D56 AS10D5E  voor Acer TravelMate 8573T 8573TG  li-ion 5200mAH 11.1V
60W laptop adapter voor Google chrome PA-1650-29 PA-1650-29 PA165029

De 10 beste browser extensies

Extensies als Privacy Badger, HTTPS Everywhere en AdBlock Plus zijn inmiddels welbekend, maar in dit artikel gaan we op zoek naar tien minder bekende browser extensies voor Chrome, Firefox, Safari en Edge. Browsen wordt leuk, interessant en misschien zelfs een beetje nuttig!

Tip 01: Noisli

Heb je een hekel aan omgevingsgeluid? Installeer dan Noisli, een extensie waarmee je je eigen omgevingsgeluiden kunt genereren. Wil je het geluid van de zee hebben met een vleugje vogelgeluiden? Geen probleem. Je moet je wel even gratis aanmelden bij de dienst; dat doe je gewoon vanuit de extensie. Om je geluid te creëren, klik je op Add combo. Je wordt nu naar de website van Noisli geleid. Hier klik je op de icoontjes en je hoort meteen het geluid. Eronder vind je een volumeschuif om het volume van alleen dit geluid te bepalen. Bovenin bepaal je hoe hard de combinatie van alle geluiden is. Je kunt ook een timer instellen, eventueel inclusief een fade-out van alle geluiden van 5, 15 of 30 seconden.

Tip 02: Strict Workflow

Als je geconcentreerd aan het werkt bent, wil je niet worden afgeleid. Toch is er de gewoonte om even een tabblad te openen om een Facebook-bericht te lezen of een filmpje op YouTube te bekijken. Met de extensie Strict Workflow kun je instellen welke websites gedurende een bepaalde tijd worden geblokkeerd. Een soort assistent die je op de vingers tikt als je het toch wilt proberen. Klik op het tomaatje bovenin en standaard blokkeert het 25 minuten lang allerlei afleidende websites als Twitter, Facebook, Instagram, Pinterest en YouTube. Uiteraard kun je bepalen welke sites nog meer moeten worden geblokkeerd en hoelang een blokkade moet duren. Dat doe je door met je rechtermuisknop op de tomaat te klikken en voor Opties te kiezen.

Tip 03: TinEye Reverse Image Search

Kom je een leuk plaatje tegen op het internet, maar wil je weten waar het origineel vandaan komt? Wil je weten hoe de persoon heet die op een foto staat? Of zie je een afbeelding van een schilderij en wil je weten wie de schilder is? Installeer TinEye, klik op een afbeelding met je rechtermuisknop en kies voor Search image on TinEye. De dienst vergelijkt de foto met allerlei foto´s uit de database en geeft vergelijkbare resultaten weer met koppelingen naar respectievelijke webpagina’s. Zo is het makkelijk om achter de informatie te komen waar je naar op zoek bent.

Tip 04: Unspoiler

Met Unspoiler lees je nooit meer toevallig spoilers. Klik op de knop en geef de naam in van een film, een tv-serie of een boek. Als je nu een pagina leest en de extensie merkt dat er iets over jouw trefwoord wordt gezegd, dan krijg je een melding met een rode balk in beeld. Lezen op eigen risico, zeg maar. Je kunt overigens meerdere trefwoorden in de extensie aangeven, en je krijgt al je trefwoorden te zien als je weer op de extensieknop drukt. Hier kun je ook individuele termen verwijderen. De extensie is helaas alleen voor Google Chrome verkrijgbaar.

Tip 05: Dark Reader

De meeste websites hebben een witte achtergrond. Dat leest wel zo makkelijk, maar ‘s avonds wil je misschien liever tekst lezen op een donkere achtergrond. Installeer de extensie Dark Reader voor Chrome of Firefox. Als de extensie aan staat, zal het automatisch witte of lichte achtergronden donker maken. Dat werkt bij vrijwel elke site, maar kan er wel voor zorgen dat achtergrondafbeeldingen niet worden geladen. Je kunt vrij veel instellingen aanpassen door eenmaal op het icoontje te klikken. Verander de helderheid of het contrast en bepaal of de instellingen alleen voor de huidige site moeten gelden of voor alle sites die je bezoekt.

Tip 06: Loom

Pas op: een krachtige extensie voor Chrome! Met Loom maak je een schermvideo en deze bewerk of deel je vervolgens. Na aanmelding vraagt Loom of het toegang tot je microfoon en camera mag krijgen. Dit kun je overslaan als je alleen een opname van je scherm wilt maken. Je kunt kiezen of je je gehele scherm wilt opnemen of alleen het huidige tabblad. Met een schuif bepaal je of de audio van een site ook moet worden opgenomen of dat je je eigen stem wilt opnemen. Je video is vervolgens bereikbaar via een url; hier word je na opname meteen naartoe geleid. Je kunt de url delen, een bijschrift plaatsen of de video als mp4 naar je pc downloaden.

Tip 07: Hover Zoom

Worden je ogen slecht of wil je afbeeldingen af en toe gewoon wel wat groter kunnen bekijken zonder erop te klikken? Installeer dan Hover Zoom in Chrome. Het icoontje wordt alleen weergegeven als het op een pagina mogelijk is om automatisch afbeeldingen groter weer te geven. Is dat niet mogelijk, dan is het icoontje grijs. De extensie is zó eenvoudig, maar enorm handig als je op zoek bent naar een goed plaatje voor een uitnodiging of iets dergelijks. Als je bij Google bijvoorbeeld naar afbeeldingen zoekt, ga je met je muis over een afbeelding en wordt de foto in z’n originele grootte getoond.

Tip 08: Tabby Cat

Eén ding vooraf: Tabby Cat is een nutteloze extensie en bevordert je productiviteit op geen enkele wijze. Wat het wel doet: zodra je in Firefox of Chrome een nieuw tabblad opent, dan zie je in plaats van een saaie lege pagina een vriendelijke poes die je aanstaart. Je kunt een schermafbeelding maken of kijken welke nieuwe kat er in een tabblad wordt geopend, maar dan houdt het ook wel op. De animaties van elke Tabby Cat zijn wel erg grappig en goed uitgevoerd. Wil je extra poezen kopen, dan kun je dat doen door links bovenin op Pets te klikken. Onderin kun je je kat nog versieren met bijvoorbeeld de hoorn van een eenhoorn.

Tip 09: Stylish

Wil je het uiterlijk van een website kunnen veranderen? Installeer dan de extensie Stylish voor Chrome. Open een website en klik op de extensieknop om te zien of er andere stijlen op de pagina zijn toe te passen. Voor de Google-startpagina zijn er bijvoorbeeld heel veel verschillende opties te vinden. Klik op Zoek meer stijlenvoor deze site en als een stijl je bevalt, klik je op Install Style. De website wordt nu meteen aangepast en elke volgende keer als je deze site bezoekt, zal deze met de nieuwe stijl worden getoond. Er zijn alleen stijlen beschikbaar voor bekende sites van bijvoorbeeld Google, Twitter, Facebook en Apple. Nederlandse sites zoals NU.nl en NOS.nl hebben echter ook alternatieve stijlen.

Make Trump Tweets Eight Again

Geen extensie waar je wat aan hebt, maar wel een hele leuke. De extensie Make Trump Tweets Eight Again installeer je in Firefox of Chrome en laten alle tweets van @realDonaldTrump zien in het handschrift van een 8-jarig kind. Helaas alleen op de site van Twitter, niet als een tweet op een andere site wordt geplaatst. SAD!

Tip 10: Ears: Bass Boost, EQ

Niet genoeg bas uit je luidsprekers? Met Ears heb je een ingebouwde equalizer in je browser. Klik op het icoontje en een uitgebreide equalizer wordt over het scherm van je browser gelegd. Onder Guide lees je hoe de equalizer werkt, maar je kunt natuurlijk ook gewoon de bolletjes verschuiven. Denk er wel aan dat je luidsprekers het niet leuk vinden als je te veel van dezelfde frequentie vergroot; het is daarom aan te raden je even in te lezen op het gebied van equalizing. Je kunt presets opslaan en als je op Spectrum Equalizer klikt, zie je welke frequenties aanwezig zijn in het audiosignaal van het actieve tabblad. De knop Bass Boost zorgt meteen voor extra bas.

HAIER A31-B34 voor haier s500 serie medion serie/Drive accu  Li-ion 2334mah 11.1V
ASUS A32N1405voor ASUS N551 N751 G551 G771 GL551 GL771 Li-ion 56WH 10.8V
ASUS C41N1531voor ASUS GL502VS-1A GL502VY-DS71 ROG GL502VS serie Li-ion 62Wh 15.2V
PSM36W-208 laptop adapter voor Bose SoundDock Series 2 & 3 *ROUND PLUG
ACER AC13C34  voor Acer Aspire V5-122P E3-111 Li-ion 2640mAh 11.4V
DELL XCMRD 0MF69  voor DELL Inspiron 14 serie DELL Inspiron 14R 14-3421 serie li-ion 40WH 14.8V

Zo zoek je je ideale muis en toetsenbord

De muis en het toetsenbord zijn twee onderdelen waar vaak de minste aandacht aan wordt besteed. Je gebruikt wat je meegeleverd krijgt en doet het daarmee. Tot je een keer een echt goede muis of een echt goed toetsenbord tegenkomt en je ervaart hoeveel meer impact dat heeft dan die net even snellere processor. Met dit artikel helpen we je de verschillen te herkennen en kun je op zoek naar jouw ideale muis en toetsenbord.

Tip 01: Los of combinatie

Behalve los worden muizen en toetsenborden ook als set verkocht. Je bespaart er geld mee en soms is het design mooi op elkaar afgestemd. Maar een set heeft ook nadelen. Niet altijd zijn beide delen van de set even hoogwaardig, een goed toetsenbord wordt bijvoorbeeld met een mindere muis gecombineerd. Ook komt het voor dat een van de twee delen niet eens los verkrijgbaar is, toch wel een indicatie dat het niet het perfecte product is. Maar ook als beide producten goed en mooi zijn, betekent het nog niet dat het precies jouw favoriete muis én jouw favoriete toetsenbord zijn. Ga je voor het voordeel, dan kan uiteindelijk goedkoop toch duurkoop blijken zijn.

Tip 02: Snoer of snoerloos

Bij een muis is het al snel een voordeel wanneer er geen snoer aan zit. Voor toetsenborden geldt dit eigenlijk niet, tenzij het bedoeld is voor mobiel gebruik in combinatie met een tablet of notebook. Gamers zweren er zelfs bij dat hun muis een kabel heeft, dat levert volgens hen een net wat hogere responstijd op. Is een apparaat snoerloos dan heeft het, zelfs nu het stroomverbruik van deze apparaten de laatste jaren flink is verbeterd, af en toe nieuwe batterijen nodig of moet worden opgeladen. Snoerloos is bijna altijd duurder dan de apparaten met snoer, voornamelijk bij de toetsenborden.

Tip 03: Rechts of links

Tien tot vijftien procent van de mensen is linkshandig. Dat is ook bekend bij de fabrikanten, en dus zijn er veel meer muizen voor rechtshandigen dan voor linkshandigen. Linkshandigen zijn daardoor vaak veroordeeld tot de modellen die hand-neutraal zijn, maar dit zijn vaak de goedkopere en minder uitgesproken modellen. Muizen uit het hogere segment vallen voor veel linkshandigen af doordat die vaak een meer uitgesproken pasvorm hebben. Wil je toch zo’n top-muis en ben je linkshandig, dan zit er weinig anders op dan met rechts te gaan muizen.

Tip 04: Communicatie

De meeste draadloze muizen en toetsenborden hebben een eigen usb-ontvanger. Meestal is dat er één per apparaat, maar soms werkt die ontvanger ook voor meerdere apparaten. Bij Logitech noemen ze dat Unifying – je kunt ermee zes Logitech-apparaten met één ontvanger aan een pc, Mac of tablet koppelen. Het voordeel hiervan is dat je usb-poorten vrijhoudt, wat vooral handig is bij notebooks die vaak maar weinig usb-poorten hebben. Het is dan wel zo prettig als de ontvanger in de muis opgeborgen kan worden óf zo klein is dat het de usb-poort niet beschadigt tijdens het vervoeren van het de computer of tablet. Nog handiger is het als de muis en/of het toetsenbord via bluetooth kan communiceren, want dan ben je helemaal geen usb-poort kwijt. Het voordeel gaat zelfs nog verder, want omdat er geen usb-ontvanger nodig is, hoef je deze ook niet te uit wisselen tussen het apparaat dat je wilt gebruiken (pc, Mac, laptop).

Tip 05: Ergonomie

Ergonomie bestudeert de relatie van de mens tot zijn omgeving, oftewel de ruimte waarin je werkt en de apparaten die je gebruikt. Maar helpen die apparaten je wel of werken ze je tegen? Kun je ze langdurig ontspannen gebruiken of krijg je er lichamelijke klachten van? Muizen en toetsenborden staan, vanwege het directe en intensieve contact dat je ermee hebt, vaak uren achtereen, in de belangstelling van ergonomen. Niek Nendels van het in ergonomie gespecialiseerde ErgoDirect bevestigt dit. “Er is niet één muis die voor iedereen geschikt is. Je moet de gebieden van het lichaam waar je klachten ervaart, ontlasten. Dat kan met een precisiemuis die je alleen met je vingers bedient waardoor je de arm en schouders ontlast, maar het kan ook met een centrale muis die stil voor je ligt.” Gelukkig is er keuze genoeg in ergonomische muizen en toetsenborden wat het zowel mogelijk maakt te genezen als te voorkomen.

Tip 06: Mechanisch typen

Er bestaat maar een handvol technieken om het indrukken van een toets te vertalen naar een signaal voor een computer. Het membraantoetsenbord wordt hiervoor het meest gebruikt, want is het goedkoopst. Hierbij liggen onder de toetsen twee lagen folie met een elektrisch circuit. Zodra je een toets indrukt, maken op die plek de twee lagen contact en wordt er een signaal afgegeven. Iets luxer is de dome-switchtechniek. Daarbij ligt er onder de toetsen een rubberen laag met kleine stempeltjes die bij indrukken contact maken met een onderliggende laag. De derde techniek is het mechanische toetsenbord. Hierbij zit onder iedere toets een aparte mechanische schakelaar. Deze bestaat uit een steel die je indrukt, een echte veer die tegendruk geeft en een echt metalen veerblad. Van deze switches zijn er vele soorten die variëren in de hoeveelheid kracht die je moet zetten, hoe ver je moet doordrukken en of er een echte voelbare klik is. Cherry is met zijn MX Red, Black, Brown en Blue-switches marktleider, maar er zijn ook switches van Gateron, Greetech, Kaihua en Omron, die eigenlijk even goed klikken.

Tip 07: Gamers

De meeste fabrikanten van mechanische switches maken zelf geen toetsenborden maar leveren hun producten aan toetsenbordfabrikanten. Zeker in het gaming-segment zijn enorm veel toetsenborden te vinden. Gamers stellen hoge eisen en zijn bereid flink te betalen voor een goed toetsenbord. Ook kopen ze nog weleens een nieuwe als de oude het nog doet. Kortom, er is veel geld aan te verdienen. Het nadeel daarvan is dat het grote aantal merken en modellen het vinden van het perfecte gamingtoetsenbord vrij lastig maakt. Bovendien zijn er nog heel wat andere opties die meespelen, zoals een fullcolour-achtergrondverlichting van de toetsen. Het ziet er niet alleen mooi uit, het is ook nog eens functioneel bij het gamen, zo kunnen bij bepaalde acties alleen de relevante toetsen worden verlicht of kun je met een combinatie van enkele toetsen een actie heel snel worden uitvoeren. De betere gaming-toetsenborden komen daarom met software waarmee je de instellingen per spel kunt aanpassen.

Tip 08: Toetsenbordindeling

Ben je een internetshopper en schaf je je toetsenbord het liefst online aan, vergeet dan niet naar de toetsenbordindeling te kijken, dit bepaalt waar welke toetsen zitten. In Nederland gebruiken we standaard de US International QWERTY-indeling, maar in Frankrijk en België werkt men op AZERTY-toetsenborden en in Duitsland gebruiken ze QWERTZ. Behalve dat de toetsen op een andere plek zitten, zitten er op die andere toetsenbordindelingen ook andere letters en leestekens, tekens die we in de Nederlandse taal niet nodig hebben. Het verschil lijkt klein, maar een verkeerde indeling maakt een toetsenbord nagenoeg onbruikbaar.

Tip 09: Hardwaretoetsen

Behalve de indeling, is ook het ontwerp van het toetsenbord belangrijk. Zitten er echte functietoetsen boven aan het toetsenbord of worden deze gedeeld met nieuwe functies waardoor je altijd een tweede toets moet indrukken om de F-functie te kunnen gebruiken? En is er rechts een volledig en apart numeriek deel met tien losse toetsen voor de cijfers 0 tot en met 9 of moet je getallen invoeren met toetsen aan de bovenkant van het toetsenbord? Een numeriek toetsenbord werkt zo veel sneller en minder foutgevoelig dat iedereen die weleens Excel gebruikt, alleen al daarom zo’n toetsenbord zou moeten hebben. Tot slot zijn ook de pijltjestoetsen en de toetsen voor PageUp en PageDown om snel door een document te bladeren heel handig. Zijn deze samengevoegd in het gewone toetsenbord en moet je een toetscombinatie gebruiken om ze te activeren of zijn het aparte toetsen op het toetsenbord? Afhankelijk van waar je het toetsenbord voor gebruikt, zijn dit ook belangrijke punten.

Tip 10: Windows of Mac

Veruit de meeste toetsenborden en muizen zijn bedoeld om onder Windows te gebruiken, maar ze werken ook met Linux- en MacOS-systemen. Alleen de speciale toetsen op het toetsenbord, zoals de Windows-toets en de functie- en mediatoetsen, werken onder Windows veelal direct goed. Onder Linux en MacOS doen ze het soms niet of pas nadat je er een aparte driver voor hebt geïnstalleerd. Omgekeerd geldt hetzelfde voor: een Mac-toetsenbord kan best een Windows-pc aansturen, maar makkelijk is het niet altijd. Ben je een Apple-gebruiker, kies dan voor een toetsenbord dat niet alleen Mac-compatibel is, maar ook echt voor MacOS gemaakt is zodat je Mac-toetsen op de juiste plek zitten. Behalve Apple leveren ook bijna alle andere grote merken speciale Apple-muizen en toetsenborden.

Tip 11: Driversoftware

Hoewel tegenwoordig bijna elke muis of elk toetsenbord direct werkt zodra het is aangesloten, leveren de betere merken vaak aanvullende software mee om de functionaliteit van het toetsenbord naar eigen wens aan te passen. Je kunt bijvoorbeeld instellen welk mailprogramma je wilt openen wanneer je de mailknop indrukt of hoe snel het scrolwieltje op de muis door documenten of websites bladert. Dergelijke opties en mogelijkheden verbeteren het gebruik en zul je al snel missen wanneer je een muis of toetsenbord moet gebruiken zonder die instellingen. Op de verpakking kun je vaak niet zien of en welke software met een muis of toetsenbord wordt meegeleverd. Soms kun je er wel via de supportpagina of downloadsectie op de site van de fabrikant meer over te weten komen.

Tip 12: Innovatie

Opvallend is de geringe innovatie bij muizen en toetsenborden. Gelukkig zijn er uitzonderingen, vooral de ontwikkelaars van gaming hardware verdienen een pluim. Ze durven echt nieuwe wegen te betreden, zowel met de software als met de hardware. Daar waar de meeste fabrikanten het dus laten afweten, doet het gewone volk dat niet, getuige de ontwikkeling van de Nederlandse Wooting One (en binnenkort ook de Wooting Two). Buiten de gaming-hardwarefabrikanten is het vooral Logitech dat hard aan de weg timmert. De MX Master 2S muis is duur, maar voor rechtshandige gebruikers erg goed, en met het Craft-toetsenbord komt er voor het eerst in jaren weer eens iets nieuws op de markt. Het meest opvallende element aan de Logitech Craft is de grote ronde draaiknop linksboven op het toetsenbord. Het is een aanraakgevoelige knop, je kunt er zaken mee selecteren, wisselen tussen de browsertabbladen of in Word, Excel en PowerPoint letters en afbeeldingen groter of kleiner maken. De mogelijkheden zullen alleen maar toenemen, want Logitech updatet regelmatig de bijbehorende software. Het is even oefenen om er ook echt sneller mee te werken, en een meer ergonomisch, licht gebogen toetsenbord was fijn geweest, maar de Logitech Craft is een mooie innovatie in een verder weinig verrassende reeks producten.

Kooptips

Heb je na het lezen van dit artikel nog steeds moeite met het maken van je keuze? Wij vertellen je onze toetsenbord- en muiskeuzes voor verschillende doeleinden.

Muis: Logitech MX Master 2S

Prijs: € 80,–
Het topmodel uit de muizencollectie van Logitech is een behoorlijk groot model, maar wel comfortabel vormgegeven. Helaas uitsluitend gemaakt voor rechtshandig gebruik. De muis heeft veel extra knoppen en een scrollwiel waarmee je razendsnel kunt wisselen tussen langzaam en precies of heel snel bladeren. Met de driversoftware kun je alle knoppen en instellingen van de muis tot in de puntjes instellen en is het zelfs mogelijk met één MX Master 2S drie Windowscomputers of Macs te bedienen en informatie via het Klembord tussen de drie apparaten uit te wisselen.

Ergonomisch toetsenbord met muis: Microsoft Sculpt Ergonomic Desktop

Prijs: € 99,–
Voor wie met tien vingers kan typen, is dit toetsenbord een genot. De handen liggen ontspannen op de tafel en vliegen over de toetsen. Jammer is wel dat het numerieke deel losgekoppeld is en het geheel niet oplaadbaar is. De meegeleverde muis pak je vast als een honkbalbal en werkt eveneens prettig, al haalt die niet het gebruiksniveau van de Logitech MX Master 2S. Al met al een prima set voor een prima prijs.

Allround toetsenbord: Logitech Craft

Prijs: € 199,–
De prijs van dit toetsenbord is hoog, maar daarvoor krijg je een prima typend toetsenbord dat een plaatje is om naar te kijken, met een unifying-ontvanger voor draadloze communicatie en achtergrondverlichting die oplicht als je je handen over het toetsenbord beweegt. Het meest opvallend is echter die grote, ronde, aanraakgevoelige knop waarmee je in allerlei programma’s sneller kunt werken. Je moet het toetsenbord zo af en toe opladen, want de accu raakt op een gegeven moment leeg. Helaas is het toetsenbord niet ergonomisch gevormd.

Gaming toetsenbord: Logitech G513 Carbon

Prijs: € 179,–
Onder diehard-gamers geldt de Corsair K95 RGB Platinum als het meest begerenswaardige toetsenbord, maar deze Logitech G513 Carbon mag er zeker ook zijn. De prachtige carbon-afwerking maakt het tot een zeer stabiele plank met lekkere mechanische switches en vooral erg goede software. Zowel qua functionaliteit als gebruik van de RGB-achtergrondverlichting kun je je weinig anders wensen.

HAIER A31-B34 voor haier s500 serie medion serie/Drive accu  Li-ion 2334mah 11.1V
ASUS A32N1405voor ASUS N551 N751 G551 G771 GL551 GL771 Li-ion 56WH 10.8V
ASUS C41N1531voor ASUS GL502VS-1A GL502VY-DS71 ROG GL502VS serie Li-ion 62Wh 15.2V
PSM36W-208 laptop adapter voor Bose SoundDock Series 2 & 3 *ROUND PLUG
ACER AC13C34  voor Acer Aspire V5-122P E3-111 Li-ion 2640mAh 11.4V
DELL XCMRD 0MF69  voor DELL Inspiron 14 serie DELL Inspiron 14R 14-3421 serie li-ion 40WH 14.8V

Shuttle XPC SZ270R9 - Ruime barebone voor gamers

Laat je niet bedriegen door de geringe afmetingen van de Shuttle XPC SZ270R9. De kleine kast is zo slim ingericht dat je er een heuse game-pc van kunt maken. De op maat gemaakte onderdelen drijven de prijs op en de voorkant schreeuwt iets te hard ‘gamer-kast’, maar er bestaan niet veel barebones-pc’s waar een krachtige grafische kaart als de GTX 1080 Ti in past.
De hoekig vormgegeven voorzijde met ledverlichting laat er geen twijfel over bestaan: de Shuttle SZ270R9 is niet er voor bedoeld zijn dagen als mediaserver in de hoek van een kamer te slijten. Dit is een kast voor gamers die graag hun kamer veelkleurig laten oplichten, maar niet genoeg ruimte hebben voor een full tower met glasplaat.

Bigger on the inside

Als je wensenlijst verder reikt dan een disco-ervaring die in je rugtas past, is de Shuttle XPC SZ270R9 nog steeds interessant. De specificaties liegen er namelijk niet om. Het moederbord van mini-itx-formaat op basis van Intel’s Z270-chipset ondersteunt alle zesde en zevende generatie Intel Core-processors. De nieuwste processors van Intel, die van de achtste generatie, werken helaas niet. De 500watt-voeding levert daarbij genoeg vermogen om een Core i7-7700K en GeForce GTX 1080 Ti van stroom te voorzien.
Dat lees je goed, zelfs één van de krachtigste videokaarten van dit moment past eenvoudig in de bescheiden SZ270R9. Shuttle heeft duidelijk goed nagedacht over de belangrijkste component van een game-pc, want de fabrikant heeft de volledige diepte van 34,8 centimeter gereserveerd voor de videokaart.
Een kanttekening over de videokaart: hoewel de afmetingen van de kast en het vermogen van de voeding genoeg zijn voor bovengenoemde configuratie, heeft de SZ270R9 alleen een 8- en 6-pins voedingsstekker. Er bestaan ook opgevoerde varianten van de GTX 1080 Ti die twee keer een 8-pins-stekker vragen. Hetzelfde geldt voor de nieuwste generatie van Nvidia’s RTX-videokaarten. Het formaat is geen probleem, maar de voeding beperkt de keus tot enkele uitvoeringen van de GeForce RTX 2080.

Klein, maar prijzig

De Shuttle XPC SZ270R9 gaat op magische wijze om met de ruimte voor de videokaart en ook de processorkoeler is vernuftig uitgewerkt. De hittepijpen van de alvast geïnstalleerde koeler lopen naar de achterkant van de kast, waar een koellichaam en ventilator de warmte afvoeren. Zo blijft er direct boven de processor genoeg ruimte over voor een uitneembare schijfkooi, waar je vier 3,5inch-schijven in kwijt kunt. Het eveneens speciaal voor de SZ270R9 ontworpen moederbord beschikt over maar liefst drie M.2-aansluitingen (twee keer het 2280-formaat voor opslag, eenmaal 2230 voor een WiFi-insteekkaart).

Conclusie

Met al die mogelijkheden mag het niet verbazen dat de Shuttle XPC SZ270R9 aardig pijn doet in de portemonnee. Met een aluminium cbehuizing, een op maat gemaakte moederbord, speciale processorkoeling en ingebouwde voeding loopt de prijs aardig op. En dan moet zelf je nog een processor, werkgeheugen, videokaart en opslag regelen. Aan de andere kant: je krijgt er wel een kast voor terug die buitengewoon efficiënt omgaat met de beschikbare ruimte.

HAIER A31-B34 voor haier s500 serie medion serie/Drive accu  Li-ion 2334mah 11.1V
ASUS A32N1405voor ASUS N551 N751 G551 G771 GL551 GL771 Li-ion 56WH 10.8V
ASUS C41N1531voor ASUS GL502VS-1A GL502VY-DS71 ROG GL502VS serie Li-ion 62Wh 15.2V
PSM36W-208 laptop adapter voor Bose SoundDock Series 2 & 3 *ROUND PLUG
ACER AC13C34  voor Acer Aspire V5-122P E3-111 Li-ion 2640mAh 11.4V
DELL XCMRD 0MF69  voor DELL Inspiron 14 serie DELL Inspiron 14R 14-3421 serie li-ion 40WH 14.8V

7 luxe AMD Ryzen X470-moederborden vergeleken

Je bent eruit, je doet veel met je computer, vooral veel zware creatieve taken. En dus moet je nieuwe computer een AMD Ryzen-systeem worden. Maar welk systeem koop je en waarom? Wij haalden zeven luxe X470-moederborden voor AMD Ryzen-processors door de molen.
AMD houdt nog even vast aan de AM4-socket voor Ryzen. Daarmee kunnen de nieuwe processors in theorie op de (veelal scherp geprijsde) moederborden van vorig jaar werken. Dat vereist echter wel een bios-update. Prima voor wie een upgrade uitvoert, maar als je nu een nieuw systeem koopt, is een X470-moederbord die de jongste Ryzen-processors direct ondersteunt toch een veiligere aanschaf. Anders zul je een oudere Ryzen-processor moeten lenen om een ouder moederbord van het juiste bios te voorzien.

Stappenplan

Net als bij Intel-borden zien we zeer beperkte prestatieverschillen tussen de luxere borden. Een aantal fabrikanten speelt soms vals door processors automatisch wat te overklokken, maar sluiten we die trucjes uit dan zien we nagenoeg geen verschil in benchmarks die over de snelheid gaan. Verschil zien we wel in energieverbruik (hou daar rekening mee als je overuren maakt), en soms in geluidskwaliteit, maar tussen deze zeven betere modellen zijn de verschillen wederom beperkt. De prestaties zijn dus niet de graadmeter voor de juiste aankoop.
Hoe maak je dan wel de juiste keuze? Ons stappenplan:

• Controleer welke form factor (zoals atx, micro-atx of itx) in jouw behuizing past.
• Zorg dat het bord de benodigde aansluitingen heeft voor jouw systeem (zoals het aantal m.2- en sata-aansluitingen voor de opslag, usb-headers intern voor de aansluitingen van de behuizing, usb-poorten en audio-uitgangen achterop voor je apparatuur, lan- en/of wifi-functionaliteiten, rgb-headers voor de verlichting).
• Bedenk welke andere features je binnen korte tijd denkt te gebruiken; verder dan 3-5 jaar vooruitdenken is zinloos.
• Pak een aantrekkelijke optie uit de modellen die overblijven na de vorige stappen. Tenzij je extra wilt investeren in de uitstraling, want op dat vlak zien we wel de nodige verschillen.

Tijdens het testen letten we daarnaast op het stroomverbruik van elk van de borden. Een bezuiniging op dat gebied zie je niet direct terug in de grafieken, maar heeft wel gevolgen voor de lange termijn.

ASRock X470 Taichi Ultimate

In dit segment zijn benchmark-scores geen relevante graadmeter; iedere fabrikant voegt een feature toe die niemand anders heeft en kiest voor een onderscheidend ontwerp. Met de Taichi Ultimate is ASRock niet de enige in de test die de forse prijs van 250 euro passeert. Er zijn veel goede keuzes voor minder geld, maar ASRock zet een fysiek bloedmooi moederbord neer.
Een belangrijkere reden om dit model te overwegen is de tweede 10Gbit/s-lan-poort, naast een normale gigabitpoort. Een jaar of twee terug was een dubbele netwerkaansluiting niet ongebruikelijk, maar nu is dit bord het enige. Gezien de forse prijzen van een 10Gbit/s-netwerkchip (70 à 100 euro) is het niet vreemd dat de Taichi Ultimate uiteindelijk veel geld kost. Even opvallend is DTS Connect dat surroundgeluid omzet naar dts, zodat je surroundgeluid via een digitaal aangesloten surroundreceiver krijgt.
Het grootste probleem van dit bord is dat er maar weinig consumenten en zelfs professionals zijn die een 10Gbit/s-netwerk hebben liggen. Je koopt wellicht op de groei, maar je betaalt er fors voor. De verder solide basis met twee m.2-sloten, acht sata-poorten, vijf fan-headers, usb-c-aansluiting en uitstekende stroomvoorziening vinden we tenslotte ook onder de 200 euro.

Gigabyte Aorus X470 Gaming 7 WiFi

Ook Gigabyte heeft met de Aorus X470 Gaming 7, een mond vol overigens, de stroomvoorziening en uitstraling dik voor elkaar. Dat mag ook, voor de forse prijs. Vooral liefhebbers van veel rgb-verlichting kunnen uit hun dak met dit model, want we zien werkelijk overal verlichting zitten. Ook wat rgb en de aantrekkelijkere addressable rgb-headers betreft is Gigabyte niet zuinig, al vinden we het jammer dat ze een iets andere aansluiting gebruiken waardoor je soms aan verloopjes vast zit om met de producten van andere fabrikanten samen te werken. Een tweede lan-poort ontbreekt, maar verder valt er weinig af te dingen aan de features die Gigabyte met dit model biedt. Zo zien we volwaardige heatsinks op de stroomvoorziening, twee m.2-sloten, een usb3.1-c-, twee usb3.0-, en twee usb2.0-headers intern, plus acht aansluitingen voor je ventilatoren en-/of waterkoeling. Ook is Gigabyte een van de weinigen die zijn bord voorziet van een echt snelle wifi-implementatie en bluetooth 5.0, dus als je daar waarde aan hecht heeft deze een streep voor op ASUS en MSI. Wat bios en software betreft heeft Gigabyte echter nog wel wat op te poetsen; op dat vlak loopt ASUS vooralsnog voor. Goedkoop is anders, maar het is wel een zeer compleet en heel dik (rgb) aangekleed high-end X470-moederbord.

ASUS ROG Crosshair VII Hero WiFi, X470-F Gaming en X470-I Gaming

Moederbord-grootmacht ASUS voorzag ons van maar liefst drie verschillende borden. Traditioneel is ASUS uitblinker in bios- en softwarefunctionaliteit, en ook wat betreft de fysieke afwerking van de moederborden zelf. Deze drie borden bevestigen die regel: ASUS blijft simpelweg ongeslagen. Vooral fanatieke overklokkers zullen zich aangetrokken voelen tot de vele instellingen die voorhanden zijn. Traditioneel spant de prijzige Crosshair-serie de kroon in mogelijkheden voor overklokkers en custom waterkoeling. Heb je plannen in die richting, dan is de keuze voor dit bord bijna vanzelfsprekend, gezien de overdaad aan aansluitingen voor die doeleinden. De forse prijs valt dan grotendeels weg tegen de nog duurdere componenten die daarbij komen kijken.
Ook inhoudelijk valt er weinig tussen ASUS en een topscore te krijgen, want het bord bevat op de dure 10Gbit/s-aansluiting na praktisch alles wat relevant is op elk van de andere producten – genoeg voor het label ‘best getest’. Wel merken we op dat ASUS nog wat extra verlichting had kunnen toevoegen: die loopt wat achter bij de Intel-tegenhanger (Maximus X Hero). Ook de wifi-implementatie is niet denderend; de iets goedkopere Crosshair zonder wifi vinden we eigenlijk interessanter.
Op geen van de borden is ASUS terughoudend met de prijs. Voor de indrukwekkend complete Crosshair is dat redelijk te verdedigen, maar op de goedkopere X470-F zet dat veel druk. Dat bord is eveneens netjes afgewerkt en uitstekend met bios en software, maar dat is zo’n beetje het enige voordeel op de flink goedkopere MSI X470 Gaming Pro Carbon, die featuretechnisch hier en daar nog nipt de winst pakt. Zet je in op complexe rgb-synchronisatie, dan heeft ASUS geluk dat de software van MSI ronduit matig is, maar hecht je daar geen waarde aan dan is de ASUS X470-F gewoon erg duur voor wat erop zit.
Erg duur is ook een toepasselijke label voor de X470-I, zeker als je de aansluitingen gaat tellen, maar laten we vooral niet vergeten dat dat een zeer compact itx-bord is. De kleine productieaantallen drijven de prijs op, ook het verwerken van alle aansluitingen op zo’n klein oppervlak doet dat. ASUS moest voor sommige onderdelen zelfs de hoogte in werken, anders hadden twee m.2-sloten bijvoorbeeld niet gepast. Ga je voor een compacte, luxe itx-build, dan kun je bijna niet om dit bord heen, want een directe concurrent is er niet voor. Gezien het ruime aantal aansluitingen voor dit formaat plus de degelijke stroomvoorziening durven we zelfs te stellen dat de straatprijs nog best meevalt.

Wacht, waar zijn de micro-atx-borden?

Nou, uhm.. nergens? Luxere micro-atx-borden voor Intel-processors zijn al zeldzaam, maar geen van de fabrikanten durfde een luxe X470-bord aan in deze toch vrij populaire form factor, zelfs geen betaalbare X470-variant overigens. Waarom dan wel itx? Vermoedelijk vanwege het feit dat er een groot aantal luxe niche-cases zijn in dat segment, waarbij een luxer (lees: duurder) bord eenvoudiger geaccepteerd wordt; micro-atx zien we vaker bij goedkopere cases.
Voor liefhebbers van specifieke micro-atx-behuizingen is het dus nog even wachten. Naar verwachting komen de fabrikanten de komende weken met goedkopere B450-chipset-moederborden voor AMD Ryzen. Daar zullen micro-atx-modellen bij moeten zitten.

MSI X470 Gaming Pro Carbon AC en X470 Gaming M7 AC

De MSI X470 Gaming Pro Carbon en X470 M7 AC zijn respectievelijk de voornaamste middenklasser en het topmodel onder de jongste Ryzen-moederborden van MSI. De luxere M7 AC gaat direct de strijd aan met onder andere de Gigabyte X470 Aorus Gaming 7 en de ASUS ROG Crosshair VII Hero. Wat aansluitingen betreft gaat dat goed: ook hier zien we namelijk een ruime selectie opslag-, usb- en ventilator-aansluitingen en ook MSI laat het niet afweten wat de geluidskwaliteit betreft. Voor complexe custom waterkoeling is het net wat minder uitgebreid dan de Crosshair, maar dat is ook het enige wat we daar opmerken. Stroomverbruik en stroomvoorziening vallen zelfs positief op.
Prima dus? Ja, en toch op een paar fronten net niet. En is afwerking: daar wint ASUS. Dat zie je een beetje terug in de prijs. Maar in een compleet systeem is afwerking lastig te zien en die zegt niets over de levensduur. Het bios is weliswaar iets beter dan Gigabyte en slechts iets minder dan ASUS, maar dat kunnen we van de rgb-software niet zeggen: die loopt gewoon achter op de concurrentie. Daarmee is de M7 nog wel een prima moederbord, maar wel één die tussen wal en schip valt. Wil je veel rgb of complexe waterkoeling, dan zijn er twee knappere alternatieven; anderzijds is de prijs te hoog voor een meer bescheiden doeleinde.
Dit stellen we overigens vooral omdat de flink goedkopere X470 Gaming Pro Carbon voor veel minder geld bijna alle praktische voordelen weet te behouden. We leveren wat fysieke knopjes op het bord in, maar de stroomvoorziening doet er nauwelijks voor onder en het gros van de aansluitingen blijft aanwezig. We missen hier eigenlijk vooral de interne usb 3.1 type-c-header, maar zolang de meeste (betaalbare) behuizingen die aansluiting niet bieden is dat minpunt lang niet altijd relevant.
De software en uitgebreide rgb-synchronisatie blijven een punt, en iets waarmee de duurdere Asus X470-F mensen zal lokken, maar als goedkoopste in de test biedt de MSI X470 Gaming Pro Carbon toch heel erg veel features voor je geld, zeker als we zien dat de versie zonder wifi nog een stuk goedkoper is. We geven dit bord dan ook de redactietip.

Conclusie

Slechte borden ziet we niet in deze test, maar dat had gezien de prijzen ook echt niet gemogen. En hoewel de trend duidelijk is om sobere borden te maken, waarderen we een aantal toch opvallende designs. De grootste verschillen zien we echter in het bios en de software, waar ASUS laat zien dat ze met hun grotere omvang en ervaring echt het verschil kunnen maken. Daar staat wel de bekende keerzijde van ASUS tegenover: de prijs. Ga je veel geld uitgeven aan een luxe build, dan wil je het ook echt goed doen. De Crosshair VII Hero is daardoor onze alles kunnende, rijk aangeklede favoriet, waarbij enkel het beperkte aantal interne usb-headers een puntje is. Maar als we zien hoeveel rgb-actie Gigabyte op de Aorus Gaming 7 plakt voor minder geld, dan lonkt dat toch ook.
Hoewel we MSI een stevige tik op de vingers moeten geven wat hun rgb-software betreft, is het totaalplaatje van de Gaming Pro Carbon op dat prijspunt een lastig stukje concurrentie voor de meeste duurdere borden. Vooral als je voor minder geld toch veel moederbord wilt. Ga je voor een chique itx-systeem, dan kun je simpelweg niet om de X470-I Gaming van ASUS heen, of om de Taichi Ultimate, als je één van de weinigen bent die wel een 10Gbit/s-netwerk op zal zetten. Zo is er in elk geval ook nog wat te kiezen voor mensen die met AMD Ryzen een niche build willen maken.

Let op de voeding

We kunnen niet genoeg nadruk leggen op het feit dat een goede voeding goud waard is en dat het opgegeven vermogen slechts van secundair belang is. Een voeding beoordelen is niet eenvoudig, maar het gros van de modellen van gerenommeerde merken als Seasonic, Corsair, Cooler Master, be quiet! of Antec zijn veilige uitgangspunten.
Wat vermogen betreft is een 550watt-voeding een redelijk uitgangspunt voor een Ryzen 5 of 7 systeem met een mid-range videokaart zoals een Nvidia GeForce GTX 1060, 1070 of 1080, of AMD Radeon RX 570 of 580 - dat bekent overigens niet dat je systeem ook 550 watt verbruikt. Eigenaren van een stevige GeForce GTX 1080 Ti of AMD Radeon RX Vega en/of liefhebbers van overklokken mogen daar een schepje bovenop doen. Voordat je een voeding aanschaft, loont het om het aantal cpu-aansluitingen van je voeding te vergelijken met het aantal dat je moederbord vereist. Veel AMD X470-moederborden vereisen namelijk een tweede 4/8pin-cpu-power-aansluiting, iets wat niet alle voedingen bieden, zeker in het betaalbare segment.

A13-045N2A KP.0450H.001 laptop adapter voor Acer Aspire Switch 11 12 V,Acer Chromebook 11
ACDP-160D01 laptop adapter voor Sony TV XBR-49X800D KD-49XD8588
ACER AP15B8K  voor Acer Aspire Switch 11 SW5-173 SW5-173P serie Li-ion 4550Wh/34.5Wh 7.6V
HF12 laptop adapter voor Philips HF3520/3485/3480/3471/3470 Wake-Up Light EXCELLENT
ADP-120MH D laptop adapter voor MSI Gateway Series
504965-001 laptop adapter voor HP TFX0220D5WA Replace Power Supply Upgrade 250 Watt 250W 504966-001