Windows 10 opruimen: zo houd je Windows snel en overzichtelijk

Een huis dat niet regelmatig wordt opgeruimd, schoongemaakt en gestofzuigd is geen prettig huis om in te leven. Hetzelfde geldt voor je computer: als je niet zorgt voor regelmatig onderhoud, wordt het een onoverzichtelijke bende en zal Windows uiteindelijk minder goed gaan draaien. We geven toe, onderhoud is soms best even wat werk, maar Windows opnieuw moeten installeren nog veel meer.

Tip 01: Fysiek opruimen

In dit artikel richten we ons volledig op het softwarematig opruimen van je computer, oftewel: van Windows. We kunnen dit artikel echter niet schrijven zonder toch óók even aandacht te schenken aan de hardware van je pc. Je kunt Windows namelijk compleet opgeruimd houden, maar als de binnenkant van je pc een stofnest is, dan heeft dat ook gevolgen voor de prestaties van je pc. De koeling kan bijvoorbeeld verstopt raken, waardoor componenten oververhit kunnen raken en zelfs kunnen smelten. Er is niet eens zo heel veel nodig om ervoor te zorgen dat je grafische kaart het loodje legt. Dit soort dingen zijn eenvoudig te voorkomen door eens in de zoveel tijd (bijvoorbeeld twee keer per jaar) even de kast open te schroeven en wat stof te verwijderen. Is dat je te veel werk, dan kun je ook gewoon de stofzuiger tegen de ventilator aan de achterkant van je pc houden om stof weg te halen. Dat doet niet veel voor het stof in je pc zelf, maar in ieder geval kan de ventilator dan naar behoren draaien. Denk er wel aan dat een grafische kaart ook een koeling kan hebben die verstopt kan raken door stof.

Tip 02: Bureaubladmappen

We hebben allemaal wel eens de horrorplaatjes gezien op internet van mensen die duizenden pictogrammen op hun bureaublad hebben staan. Waarschijnlijk is het bij jou niet tot dat soort taferelen gekomen, maar de kans is wel groot dat er een flink aantal pictogrammen op je bureaublad staat. Interessant wetenswaardigheidje in dit verband is dat iPad- en iPhone-gebruikers heel lang hebben geklaagd over het gebrek aan de mogelijkheid om pictogrammen in mapjes te slepen. Die functionaliteit is er inmiddels alweer enige jaren. Maar van de mogelijkheid tot mapjes maken op het bureaublad van de pc wordt eigenlijk nauwelijks gebruik gemaakt. Zonde, want het is kinderlijk eenvoudig. Rechtsklik op het Bureaublad, klik op Nieuw en vervolgens op Map. Geef de betreffende map een naam en druk op Enter. Je kunt nu simpelweg de pictogrammen van programma’s en bestanden naar de map slepen en op die manier structuur aanbrengen. Het fijne hiervan is dat, zodra je dit eenmaal hebt gedaan, een pictogram dat wordt toegevoegd door een nieuw programma ineens heel erg opvalt, waardoor je sneller geneigd bent om het in een map te slepen. Zo gaat het opgeruimd houden van het Bureaublad voortaan bijna vanzelf.

Tip 03: Slimme wallpapers

Sommige oplossingen zijn even eenvoudig als briljant. Je bureaubladachtergrond is één geheel; het is niet mogelijk om speciale vlakken aan te maken voor bepaalde apps. Je kunt echter wél doen alsof, met gesegmenteerde bureaubladachtergronden. Deze wallpapers zijn voorzien van verschillende vlakken met een tekstkader. Wanneer je zo’n bureaubladachtergrond gebruikt, dan is het bureaublad plotseling ingedeeld in allerlei segmenten. Die segmenten zijn natuurlijk alleen visueel, maar dat maakt niet uit, want zolang je je bureaubladpictogrammen keurig binnen deze segmenten plaatst, werkt deze visuele afkadering fantastisch. Je kunt deze bureaubladachtergronden natuurlijk zelf maken in een fotobewerkingsprogramma, maar uiteraard zijn er altijd mensen die dit werk al voor je hebben gedaan. Een interessante verzameling slimme wallpapers vind je hier. Het leuke van deze site is dat de achtergronden zijn voorzien van segmenten met ruimte voor kopteksten (zoals productiviteit, spelletjes enzovoort), maar dat die teksten zelf nog niet zijn ingevuld. Dat kun je dus mooi zelf doen in een fotobewerkingsprogramma, precies zoals handig is voor jou.

Tip 04: Menu Start

Er was een tijd waarin we niet heel veel invloed hadden op het uiterlijk van het menu Start. Dat is in Windows 10 wel anders, maar toch maken we er met z’n allen veel te weinig gebruik van. Klik eens op het menu Start, en kijk er eens goed naar. Je zult zien dat er allerlei onderdelen in staan die je niet gebruikt, terwijl onderdelen die je wél gebruikt nergens te bekennen zijn. En dat terwijl het zo eenvoudig is om dat menu aan te passen. De titels van de segmenten pas je aan door op het pictogram met de twee streepjes te klikken naast de titel. Een tegel die je niet gebruikt, verwijder je door te rechtsklikken op de betreffende tegel en te klikken op Van Start losmaken. Een programma toevoegen doe je door in het menu Start naar het programma te zoeken, te rechtsklikken op het gevonden pictogram en te kiezen voor Aan Start vastmaken. Je kunt het pictogram vervolgens eenvoudig naar het gewenste segment slepen. Sleep je het pictogram op een ander pictogram, dan wordt er een mapje aangemaakt. Door te rechtsklikken op een tegel en te kiezen voor Formaat wijzigen kun je de tegel prominenter maken.

Programma’s verwijderen

Een programma dat je niet meer gebruikt, verwijder je uiteraard onmiddellijk, toch? Nee? Begrijpelijk, doen wij namelijk ook niet. Het loont echter absoluut de moeite om af en toe even in de lijst met geïnstalleerde programma’s te kijken om te zien of er iets is dat je kunt verwijderen (het antwoord is vrijwel altijd ja). De reden daarvoor is simpel: programma’s die je niet gebruikt, zijn onnodige ballast. En onthoud, mocht je het programma ooit weer nodig hebben, dan kun je het zo weer installeren.

Tip 05: Snelle toegang

Ook de taakbalk in Windows 10 is een onderdeel dat je volledig kunt inrichten naar je eigen smaak. Wanneer je rechtsklikt op de taakbalk zie je direct allerlei opties die je uit kunt schakelen. Daardoor wordt de taakbalk rustiger. Wanneer je klikt op Taakbalkinstellingen heb je nog veel meer controle over het uiterlijk en het gedrag van de taakbalk. Waar we voor dit artikel echter voornamelijk geïnteresseerd in zijn, is de mogelijkheid om Snelle toegang toe te voegen aan de taakbalk. Zoek naar Verkenner in het menu Start, rechtsklik op het pictogram en kies voor Aan de taakbalk vastmaken. Wanneer je nu met je rechtsmuisknop op het pictogram van de Windows Verkenner klikt, verschijnt er een menu met daarin alle mappen die zijn vastgemaakt in het menu Snelle toegang. Dit scheelt je behoorlijk wat zoekwerk en zorgt ervoor dat je een stuk efficiënter kunt werken.

Tip 06: Virtueel bureaublad

Tot slot nog een laatste visueel hulpmiddel om ervoor te zorgen dat Windows wat overzichtelijker en georganiseerder voor je wordt. Sinds de release van Windows 10 hebben we ook in Windows eindelijk de mogelijkheid om gebruik te maken van virtuele bureaubladen (Mac en Linux hadden die mogelijkheid al veel langer). Deze functie is superhandig als je veel verschillende dingen doet. Wanneer je bijvoorbeeld Facebook wel open wilt hebben staan maar niet wilt dat je wordt afgeleid wanneer je andere dingen aan het doen bent, dan komt deze functie goed van pas. Je kunt daarvoor namelijk verschillende bureaubladen aanmaken, waarbij jij bepaalt welk venster in welk bureaublad komt te staan. Zo kun je dus een bureaublad hebben waarin allerlei productiviteitsapps zijn geopend, een bureaublad met dingen die je doet in je pauze enzovoort. Je maakt een bureaublad aan door in de taakbalk op het pictogram te klikken dat nog het meeste lijkt op een pleister (Taakweergave, vlak naast de knop Start). Onderin zie je een bureaublad, en aan de rechterkant een plusteken. Klik hierop om meer bureaubladen toe te voegen. Je kunt nu eenvoudig de geopende vensters naar het gewenste bureaublad slepen.

Tip 07: Externe opslag

We hebben je tips gegeven over het overzichtelijk en georganiseerd houden van Windows, maar daar wordt je computer zelf natuurlijk niet sneller van. Daarom volgen nu wat tips die je helpen bij het verbeteren van de prestaties van je computer. De eerste, en wat ons betreft een zéér belangrijke tip, is het gebruik van externe opslag. Door bestanden op te slaan op een externe harde schijf, wordt de systeemschijf ontlast en dat komt de prestaties ten goede (al geldt dit vooral voor de traditionele harde schijf en minder voor ssd). Windows zal te allen tijde genoeg ruimte hebben om te doen wat het moet doen, terwijl je de bestanden op je externe schijf net zo makkelijk kunt benaderen als wanneer ze op de systeemschijf hadden gestaan. Extern opslaan biedt daarnaast nog een ander groot voordeel: je data wordt draagbaar. Je kunt de schijf eenvoudig op een andere pc aansluiten en mócht je pc een keer crashen, dan zitten je bestanden niet opgesloten in een systeem dat je niet meer kunt benaderen. Het hoeft natuurlijk niet per definitie een externe schijf te zijn: opslaan op een nas (een netwerkschijf) werkt ook fantastisch, maar is wel duurder en vereist meer beheer.

Tip 08: Ontdubbelen

Wellicht heb je te maken met een volle en trage harde schijf, maar heb je werkelijk geen idee hoe en waar je ruimte kunt winnen. De kans is meer dan aanwezig dat je een flink aantal dubbele bestanden op je harde schijf hebt staan, en dat is natuurlijk zonde van de ruimte. Windows heeft helaas geen goede ingebouwde methode om dubbele bestanden op te sporen, maar er zijn gelukkig wel handige programma’s voor. Een programma dat we al jaren graag gebruiken is Fast Duplicate File Finder. Wanneer je dit gratis programma hebt geïnstalleerd, sleep je de map die je wilt scannen op doublures (kan ook gewoon C: zijn) naar het deelvenster Folders. Kies vervolgens bij Method of je op zoek bent naar identieke bestanden (dus naam en inhoud) of bijvoorbeeld bestanden die identiek zijn, maar waarvan de naam iets verschilt (dat duurt wel langer). Na afloop van de scan zie je direct wat er is gevonden en hoeveel ruimte die bestanden in beslag nemen. Je kunt de doublures vervolgens eenvoudig verwijderen.

Tip 09: Schijfopruiming

De eerste stap naar het oplossen van een probleem is je realiseren dat je een probleem hebt. Dat weet Microsoft ook en het bedrijf heeft wel degelijk in de gaten dat Windows zelf er soms een behoorlijke puinhoop van kan maken. Om die reden komt Windows tegenwoordig met een programma dat speciaal bedoeld is om je harde schijf op te ruimen. Je vindt dit programma door Schijfopruiming te typen in het menu Start, en te klikken op het gevonden pictogram. Er verschijnt nu een klein venster waarin direct duidelijk wordt wat er nog allemaal op te ruimen valt binnen Windows. Wanneer je dit net hebt gedaan zal dit waarschijnlijk gaan om enkele MB’s, maar draai je dit programma voor het eerst of na lange tijd, dan zul je zien dat je met één muisklik tot soms wel tiengallen gigabytes aan ruimtewinst kunt boeken. Vink de onderdelen aan die je graag wilt verwijderen en klik vervolgens op OK. Je hoeft niet bang te zijn dat je onderdelen weggooit die essentieel zijn voor het functioneren van Windows: die onderdelen worden in dit venster niet getoond.

Tip 10: Defragmenteren

“Je moet je harde schijf even defragmenteren”: het was vroeger de magische zin van de pc-kenner om mensen te helpen met een pc die plotseling steeds trager werd. Tegenwoordig hoeven we dat nauwelijks meer te doen, niet (alleen) omdat de technologie zo verbeterd is, maar ook omdat Windows 10 automatisch wekelijks een defragmentatiesessie uitvoert. Dat gezegd hebbende willen we je wel meegeven dat het geen kwaad kan om af en toe het heft in eigen hand eigen hand te nemen en zelf de harde schijf te defragmenteren wanneer je het gevoel hebt dat deze niet optimaal functioneert. Je doet dit door in Verkenner te rechtsklikken op het C:-station en vervolgens te klikken op Eigenschappen. In het venster dat verschijnt klik je op Extra en vervolgens op Optimaliseren. Je krijgt dan een overzicht te zien van wanneer er voor het laatst een defragmentatie- en optimalisatiesessie is uitgevoerd en door te klikken op de knop Optimaliseren kun je zelf per direct zo’n sessie starten. Verwacht geen wonderen, maar het kan wél net even het verschil maken.

Tip 11: PC Decrapifier

Als we dan toch moeten opruimen en optimaliseren, is niets lekkerder dan er gewoon flink met de bezem doorheen te gaan. Het programma PC Decrapifier stelt je daartoe in staat. Het is niet zo’n uitgebreid programma als CCleaner (dat we hierna bespreken), maar wél een programma om snel van ongewenste of onnodige programma’s af te komen. Het programma vereist geen installatie; wanneer je het hebt gedownload (let even op dat je niet per ongeluk klikt op de downloadbanner van Google Ads, die is misleidend) en start, scant het programma je computer onmiddellijk. Wat interessant is aan PC Decrapifier, is dat dit programma een indeling maakt in drie categorieën: programma’s die het aanbeveelt te verwijderen, programma’s waar het een vraagteken bij heeft en programma’s die door andere gebruikers regelmatig worden verwijderd. Na de scan kun je elke categorie doorklikken om te kijken welke programma’s je wilt verwijderen. Supersnel en efficiënt, al raden we je wel aan bij de categorie Everything Else (dus programma’s die andere gebruikers vaak verwijderen) even goed op te letten, want Office staat daar ook doodleuk tussen.

Tip 12: CCleaner

CCleaner noemt zichzelf de populairste opschoonsoftware ter wereld, en hoewel we dat nogal een statement vinden, weten we wél dat we deze software zelf al jaren gebruiken. Wanneer je het programma hebt gedownload en gestart, kom je direct in een uitgebreide interface terecht. Het onderdeel Cleaner zoekt naar bestanden in Windows die verwijderd kunnen worden (denk aan tijdelijke bestanden en cookies). Register zoekt naar fouten en doublures in het Register. Het Windows Register is het hart van Windows, fouten daarin kunnen voor veel problemen zorgen. Tot slot vind je onder het kopje Gereedschap allerlei handige extra tools om je systeem op te schonen, zoals schijfanalyse, een overzicht van browser-plug-ins en een tool om dubbele bestanden op te sporen (zij het niet zo uitgebreid als het programma dat we hiervoor hebben besproken). De basisversie van CCleaner is gratis en stelt je in staat om de belangrijkste zaken uit te voeren. Wil je echt je systeem binnenstebuiten keren, dan dien je voor 14,95 euro de Professional-versie te nemen, maar tot nu toe hebben we die noodzaak bij CCleaner niet echt gevoeld.

Tip 13: Automatisch starten

Elders in dit artikel lees je een tip over het verwijderen van programma’s die je niet meer gebruikt. Soms worden programma’s automatisch gestart wanneer je Windows start, waardoor de prestaties van het besturingssysteem beïnvloed worden. Dergelijke programma’s hoef je niet direct volledig te verwijderen, je kunt er ook gewoon voor zorgen dat ze niet langer automatisch worden gestart wanneer Windows start. Je doet dit door Taakbeheer te typen in het menu Start en vervolgens te klikken op Taakbeheer. In het venster dat verschijnt klik je op Opstarten. Je ziet nu een overzicht van alle programma’s die automatisch gestart worden wanneer Windows start en waarschijnlijk zijn dat er een stuk meer dan je dacht. Klik op de programma’s die je wilt verhinderen om automatisch te starten en vervolgens op Uitschakelen. Het programma blijft gewoon op je computer staan, maar start nu alleen als jij dat wilt. Let overigens wel op wat je uitschakelt, er staan waarschijnlijk ook programma’s tussen die nuttig zijn (wanneer je Dropbox uitschakelt, schakel je bijvoorbeeld ook de synchronisatie uit).

CLEVO 6-87-W370S-4271 W370BAT-8  voor Clevo W350ET W350ETQ serie Li-ion 5200mah/76.96Wh 14.8V
BOSE 88796  voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
BOSE 404600  voor Bose SOUNDLINK I II III Li-ion 2300mah 11.1V/12.4v
NEATO 945-0005  voor Neato XV-11 XV-12 XV-13 XV-14 XV-15 XV-21 XV-25 Ni-MH 4500MAH 7.2V
MSI BTY-L77  voor MSI GT72 2QD GT72S 6QF GT80 2QE serie Li-ion 7500mAh/83.25Wh 11.1V
HILTI B_12/2.6  voor HIlti 2077977 Li-ion 2.6Ah 10.8V

PC Tasks Optimizer - Optimaal taakbeheer

Er zijn vaak meer programma’s en processen in Windows actief dan je zou vermoeden. Windows bevat bijvoorbeeld een ingebouwde taakplanner waar applicaties en services gebruik van maken om op gezette tijden of onder bepaalde voorwaarden handelingen te verrichten. PC Tasks Optimizer wil je helpen bij het uitwieden van overbodige taken.
Wanneer je een kijkje neemt in de diverse submappen van de Windows Taakplanner-bibliotheek, dan merk je hoeveel taken daar wel staan ingepland. Het is echter niet zo eenvoudig om uit te maken waarvoor zo’n taak precies dient en of je die wel mag uitschakelen?
De aanpak van PC Tasks Optimizer is iets intuïtiever: je schakelt hier geen taken uit op basis van taaknamen, maar op grond van taak- en functiebeschrijvingen. Dat maakt dat je beter het effect kunt inschatten van taken die je eventueel op non-actief zet.

Taken en subtaken

Er zijn zo’n twintig taakomschrijvingen, waarbij zo’n omschrijving meerdere subtaken kan bevatten. Eén van de omschrijvingen is bijvoorbeeld I do not use Microsoft Active Directory: de kans is groot dat je (voor een thuisnetwerk) hier een vinkje mag plaatsen. Je merkt dat deze omschrijving twee subtaken bevat. Mocht je een van beide toch actief willen laten, dan plaats je dus alleen een vinkje bij de andere.
Andere voorbeelden zijn:

• I have disabled the Microsoft Experience Improvement Program;
• I do not connect any devices via Bluetooth;
• My computer does not contain a location sensor or I do not want Windows to track my location.

Back-up maken

Taken op non-actief zetten, is dus een kwestie van de gewenste vinkjes plaatsen en de knop Optimize Tasks indrukken. De gevraagde taken worden meteen uitgeschakeld en je krijgt hier een detailoverzicht van. We raden je echter aan telkens eerst een back-up van je huidige instellingen te maken via de knop Backup & Restore voor je taken gaat uitschakelen. Via diezelfde knop kun je dan de vorige configuratie terugzetten aan de hand van het back-upbestand.

Conclusie

Windows zelf plant talrijke taken in die toch allemaal in zekere mate systeembronnen verbruiken. Die vanuit de ingebouwde Taakplanner proberen te analyseren is nagenoeg onbegonnen werk. Met PC Tasks Optimizer gaat dat veel sneller aangezien deze tool met duidelijkere omschrijvingen werkt. Maak echter wel eerst een back-up van je huidige instellingen en verwacht geen spectaculaire prestatiewinst.

HP KI04  voor HP Pavilion 14/15/17-AB000 HSTNN-LB6S/DB6T 800049-001 Li-ion 2600mAh 14.8V
CLEVO 6-87-W370S-4271 W370BAT-8 voor Clevo W350ET W350ETQ serie Li-ion 5200mah/76.96Wh 14.8V
PA3546E-1AC3 Pa-1181-02 laptop adapter voor Toshiba X205 180W 19V 9.5A Laptop DC Charger Power Supply
DELL T54FJ  voor Dell Latitude E6420 E6520 Li-ion 60WH 11.1V
BOSE 88796 voor Bose Soundlink Mini 2 Pack Li-ion 2230mAH/17Wh 7.4V
ASUS C21N1334  voor ASUS Transformer Book T200TA li-ion 38WH 7.6V

Bestanden ordenen doe je zo

Duizenden foto’s, honderden films en talloze bestanden. Je bestanden ordenen kan dan ook een hele klus zijn. Gooi jij alles in één map en zoek je elke keer op goed geluk? Met wat inspanning zet je de Verkenner in de hoogste versnelling en gebruik je een paar externe programma’s om orde op zaken te stellen. Letterlijk én figuurlijk.

Tip 01: Inventariseren maar!

Hoe is het eigenlijk gesteld met de indeling van je computer? Voor extra inzicht kan een beetje hulp geen kwaad; zo zie je waaruit de harde schijf is opgebouwd. We gebruiken hiervoor WinDirStat. Het programma maakt een analyse van de inhoud van de harde schijf. Het venster bestaat uit twee delen: in het bovenste gedeelte zie je alle bestanden, met daarnaast een vlak waarin je de bestandsformaten ziet. In het onderste gedeelte zie je een grafische weergave van de schijfindeling. Elke kleur staat voor een specifieke bestandssoort. Klik op een map of bestand om deze terug te zien in het visuele overzicht. Naast een goed overzicht van de indeling van de harde schijf helpt WinDirStat met het ordenen van de computer. Dubbelklik in het bovenste gedeelte van het venster op een map om deze uit te klappen en te zien waaruit de map is opgebouwd.

Tip 02: Verkenner naar je hand zetten

De Verkenner van Windows gaat al heel wat jaartjes mee en is in de loop der tijd onder de motorkap verbeterd. Ondanks de andere programma’s die we in dit artikel ook gebruiken voor bestandsbeheer, blijft Verkenner prima bruikbaar. Uiteraard: een snelkoppeling op het bureaublad naar Verkenner is snel gemaakt. Maar hoe zorg je ervoor dat de snelkoppeling direct je favoriete map opent? Klik met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van het bureaublad en kies voor Nieuw, Snelkoppeling. In het vak Doel neem je de volgende opdracht over: C:\Windows\Explorer.exe /n, /e, X:\Map. Vervang hierbij X:\Map door de schijfletter, het pad en de mapnaam. Klik op Volgende. Geef de snelkoppeling een passende naam en sluit het venster via OK.

Tip 03: In één keer hernoemen (1)

Heb je een set met bestanden of mappen die je in één keer van dezelfde naam wilt voorzien (onderling onderscheiden door een volgnummer)? Selecteer alle items en klik erop met de rechtermuisknop en kies Naam wijzigen of druk op F2. Geef de naam op en druk op Enter. Alle bestanden krijgen dezelfde naam, met een uniek volgnummer (bijvoorbeeld ‘Kroatie (1).png’, ‘Kroatie (2).png’).

Tip 04: In één keer hernoemen (2)

Wil je een grote set bestanden in dezelfde map elk een nieuwe naam geven, dan kun je dat eenvoudig doen. Selecteer het eerste bestand dat je wilt hernoemen en klik erop met de rechtermuisknop. Kies Naam wijzigen. Geef het eerste bestand een nieuwe naam en druk daarna op de Tab-toets. De cursor verspringt naar het volgende bestand of map. Geef de gewenste naam op en druk weer op Tab voor het volgende bestand.

Tip 05: Specifiek zoeken

Het zoekvenster in Verkenner is erg handig bij het ordenen van onze bestanden. Uiteraard kun je het venster gebruiken om naar specifieke map- en bestandsnamen te zoeken, maar je kunt ook overzichten van groepen opvragen (bijvoorbeeld van alle jpg-bestanden). Typ hiervoor *.jpg en druk op Enter.

Tip 06: Als pad kopiëren

Bij het ordenen van de bestanden komt het van pas om het pad naar de locatie te kopiëren, bijvoorbeeld als je een snelkoppeling naar een bestand wilt maken en daarvoor het volledige pad nodig hebt. Dat kan via Verkenner: klik met de rechtermuisknop op het bestand terwijl je de Shift-toets houdt ingedrukt. Een verborgen optie verschijnt: Als pad kopiëren. Je kunt het pad vervolgens plakken (bijvoorbeeld in een snelkoppelingenvenster).

Verkenner op de turbo

Met een paar handige toetsencombinaties werk je nóg sneller met Verkenner:
Windows-toets+EVerkenner openen
Alt+Pijl rechtsVooruit
Alt+Pijl linksTerug
Alt+Pijl omhoogNaar de hoofdmap
Alt+TabTussen de onderdelen schakelen
Alt+DAdresbalk gebruiken om pad op te geven
F4Menu van de adresbalk openen
F3Zoeken
Alt+PVoorbeeldvenster openen of verbergen
Alt+Shift+PDetailvenster openen of verbergen
Alt+EnterEigenschappen van een map of bestand bekijken
F2Naam van een map of bestand wijzigen
Ctrl+Shift+NNieuwe map maken
F10Menu Bestand openen
F11Volledig scherm
Ctrl+MuiswielDe grootte van de pictogrammen wijzigen

Tip 07: Snelle toegang

Via het lint in Verkenner heb je toegang tot verschillende opties, zoals weergaveopties op de tab Beeld. Bovenin het Verkenner-venster vind je het onderdeel Snelle toegang: dit gedeelte naast de titel heeft ruimte voor opties die je vaak gebruikt. Elke optie – of zelfs volledige groepen met opties – van het lint kun je toevoegen aan Snelle toegang. Stel: je wilt van het tabblad Beeld de optiegroep Weergeven/verbergen toevoegen, zodat je snel bestandsnaamextensies kunt in- en uitschakelen en verborgen items kunt tonen. Open de tab Beeld en klik met de rechtermuisknop op Weergeven/verbergen. Kies voor Toevoegen aan werkbalk Snelle toegang. De optie is voortaan direct beschikbaar via de titelbalk.

Tip 08: Via de taakbalk

Heb je een map die je vaak opent? Pin deze vast aan de taakbalk. Open Verkenner en sleep de map die je eenvoudig toegankelijk wilt maken naar de knop van Verkenner (links op de Windows-taakbalk). Klik vervolgens met de rechtermuisknop op de knop van Verkenner. De map is toegevoegd aan de lijst Vastgemaakt. Om mappen weg te halen, klik je erop met de rechtermuisknop en kies je voor Van deze lijst losmaken.

Tip 09: Via het Startmenu

Je kunt veelgebruikte mappen ook toegankelijk maken via het Startmenu. Open wederom Verkenner en blader naar de map. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Aan Start vastmaken. Open vervolgens het Startmenu: je ziet dat de map rechts is toegevoegd. Eventueel kun je de map naar een andere locatie in het Startmenu verplaatsen voor nóg meer overzicht.

Checklist voor een geordend bureaublad

- Verplaats bureaubladsnelkoppelingen naar het Startmenu:
Klik met rechts op het pictogram en kies voor Aan Start vastmaken.
- Groepeer de items in het Startmenu:
Verplaats eventuele tegels in het Startmenu naar groepjes en geef ze een naam.
- Verplaats bureaubladsnelkoppelingen naar de taakbalk:
Versleep het pictogram naar de taakbalk en laat het hierboven los.

Tip 10: Beschikbaarheid van je bestanden

Maak je gebruik van OneDrive en heb je de nieuwste versie van Windows 10 geïnstalleerd (Windows 10 April 2018 Update)? Verkenner toont welke bestanden alleen beschikbaar zijn in de cloud en welke bestanden ook lokaal zijn opgeslagen. Handig om te weten als je het vliegtuig instapt en een document wilt afmaken. Je kunt deze notificaties gelukkig ook uitschakelen als je er geen gebruik van maakt. Open Verkenner en kies Beeld, Opties. Op de tab Weergave haal je het vinkje weg bij de optie Beschikbaarheidsstatus altijd weergeven.

Alles tonen!

Wist je dat Verkenner standaard de verborgen bestanden, mappen en stations verbergt? Daarmee nemen we natuurlijk geen genoegen! Zorg ervoor dat alles wordt getoond. In het optievenster van Verkenner open je de tab Weergave en kies je voor Verborgen bestanden, mappen en stations weergeven.

Tip 11: Privacy voor alles

Wie Verkenner opent, ziet het direct: de onderdelen Veelgebruikte mappen en Recente bestanden. Op papier erg handig, als je bijvoorbeeld vaak in dezelfde map werkt. Maar met goede privacy heeft het weinig te maken. Wil je niet dat Verkenner bijhoudt welke mappen je vaak gebruikt en dat vervolgens toont, dan schakel je de functie uit. Open Verkenner en kies voor Beeld. Klik op Opties. In het optievenster op het tabblad Algemeen haal je de vinkjes weg in het vak Privacy. Het gaat hierbij om de opties Recentelijk gebruikte bestanden weergeven in Snelle toegang en Recentelijk gebruikte mappen weergeven in Snelle toegang.

Tip 12: Specifieke mappen

Grote kans dat je mappen gebruikt voor specifieke bestanden, bijvoorbeeld een map voor je vakantiefoto’s, favoriete muziek en administratie. Je kunt de eigenschappen van een map aanpassen voor de inhoud. Klik in Verkenner met de rechtermuisknop op de map die je wilt aanpassen en kies Eigenschappen. Open de tab Aanpassen. Bij Deze map optimaliseren voor kies je de inhoud van de map, bijvoorbeeld Afbeeldingen of Muziek. Kies je bijvoorbeeld Muziek, dan toont Verkenner voortaan een apart tabblad met muziekopties zodra je deze map opent. In het vak Mapafbeeldingen kun je bovendien een afbeelding kiezen die Verkenner standaard moet tonen als mappictogram. Tot slot heb je in het vak Mappictogrammen de mogelijkheid om een aangepast Windows-pictogram te kiezen. Handig!

Tip 13: Doublures verwijderen

In de loop der tijd heb je een flinke verzameling bestanden opgebouwd. Mogelijk zitten daar ook dubbele bestanden tussen (bijvoorbeeld van de laatste zomervakantie) die op verschillende locaties zijn opgeslagen. Zonde van de ruimte! Met DuplicateCleaner ga je op zoek naar de doublures en verwijder je deze. Haal de nieuwste versie binnen. Zorg vóórdat je dubbele bestanden verwijdert dat je altijd een reservekopie van je bestanden hebt. Ga je per ongeluk iets te rigoureus te werk, dan kun je hierop terugvallen.

Tip 14: Bestanden archiveren en comprimeren

Sommige mappen gebruik je niet meer, maar wil je ook niet weggooien. Denk aan archiefmappen met bijvoorbeeld oude administratie of fotomappen die je nauwelijks inkijkt. Door deze mappen te comprimeren, nemen ze een minimum aan opslagruimte in én heb je ze altijd bij de hand als je ze nodig hebt. Windows 10 heeft een ingebouwde compressiefunctie, maar we kiezen voor het gratis en uitgebreidere 7-Zip. Je vindt de nieuwste versie hier. 7-Zip ondersteunt meerdere compressietechnieken, waardoor je meer keuze hebt dan zip-bestanden alleen. Wij geven de voorkeur aan het 7z-formaat, omdat je daarmee een flinke compressieratio haalt.

Tip 15: Alles binnen handbereik

Hoe goed je je bestanden ook ordent, het blijft altijd belangrijk om ze snel te kunnen vinden. Als je geen genoegen neemt met de standaard zoekfunctie, breid je Windows uit met Wox. Dit opensourceprogramma mag je gratis gebruiken en heeft wat betreft functies veel weg van Spotlight, het zoekmechanisme dat Mac-gebruikers tot hun beschikking hebben. Download de nieuwste versie. Om het programma te openen, gebruik je de toetsencombinatie Alt+Spatiebalk. Zodra je begint te typen, toont Wox niet alleen de gevonden programma’s, maar ook bestanden en websites. Je hebt de muis niet meer nodig!

Tip 16: Slimme bureaubladindeling (1)

Voor het ordenen van programma’s kun je in Windows 10 het best gebruikmaken van het Startmenu of de snelkoppelingen naar programma’s onderbrengen in de taakbalk. Probeer het bureaublad zo leeg mogelijk te houden en bijvoorbeeld alleen te gebruiken voor tijdelijke bestanden. Wil je het bureaublad per se gebruiken als startplek voor programma’s en bestanden, dan kun je de overzichtelijkheid flink verbeteren met het programma Fences. Let er bij de installatie overigens op dat je niet per ongeluk extra software (zoals Groupy) mee-installeert, als je hier geen prijs op stelt. Het groepeert de items op het bureaublad in logische eenheden. Voor elke groep (bijvoorbeeld favoriete websites en veelgebruikte documenten) maak je een eigen groep aan.

Tip 17: Slimme bureaubladindeling (2)

Handig van Fences is de mogelijkheid om regels aan te maken, om op basis daarvan het bureaublad automatisch in te laten delen. De regels zijn ook handig als je nieuwe pictogrammen op je bureaublad plaatst: ze worden dan automatisch op de juiste plek geplaatst.

DELL 268X5 N2DN5  voor Dell Vostro V131 V131D serie  li-ion 65Wh 11.1V
HAIER A31-B34  voor haier s500 serie medion serie/Drive accu  Li-ion 2334mah 11.1V
ACDP-100D01 laptop adapter voor Sony Vaio PCGA AC19V4 ACDP-100D01
ALCATEL TLp025G2 voor ALCATEL OT- 9001A OT- 9001X OT-8050D OT-9003A OT-9003X Li-ion 2580MAH/9.8Wh 3.8V/4.35V
DELL C4K9V voor DELL XPS 12 -L221x 9Q33 13 9333 Li-ion 55WH 7.4V
A13-045N2A KP.0450H.001 laptop adapter voor Acer Aspire Switch 11 12 V,Acer Chromebook 11

Aan de slag met Parallels Desktop

Een Mac is geweldig en biedt allerlei gespecialiseerde software. Maar soms heb je toch echt even een Windows-programma nodig. Schrik niet: je hoeft geen pc te kopen. Zet gewoon een venstertje open en installeer een virtueel Windows-systeem op je Mac met Parallels Desktop.

Tip 01: Windows op je Mac

Je hebt net een Mac gekocht en komt erachter dat je collega´s of kennissen een programma gebruiken dat alleen voor Windows beschikbaar is. Je Mac maar weer verkopen? Niet nodig: installeer gewoon Windows op je Mac via Parallels Desktop. Het programma kost normaal gesproken 79,99 euro, maar je kunt online vaak aanbiedingen vinden zodat je meestal niet meer dan zestig euro kwijt bent. Er is een gratis testversie voor dertig dagen beschikbaar. Er zijn drie versies van Parallels Desktop for Mac 13: Standard Edition, Pro Edition en Business Edition. De laatste twee zijn eigenlijk alleen interessant als je een enorm krachtige Mac hebt met meer dan 16 gigabyte geheugen, aangezien de limiet van 8 gigabyte voor een virtuele machine bij deze versies wordt opgeheven. Een virtuele machine? Ja, met het installeren van Parallels Desktop ben je er nog niet, je moet hierna nog een virtuele computer op je Mac installeren. Dit kan een virtuele Windows-pc zijn, maar ook een virtueel Android-tablet of virtuele Linux-computer. Hoe dit werkt, leggen we je uit in dit artikel.

Tip 02: Windows downloaden

Als je Parallels Desktop hebt geïnstalleerd, zie je eerst een scherm met opties. De meeste gebruikers willen Windows 10 installeren, vandaar dat deze optie groot is weergegeven bovenin beeld. Belangrijk om te weten is dat je wel een geldige Windows-licentie nodig hebt om het besturingssysteem te kunnen gebruiken. Kies je voor Get Windows 10 from Microsoft, dan selecteer je in het volgende scherm of je een licentie direct uit de Microsoft Store wilt kopen. Als je al een licentie hebt, dit kan ook een licentie van een oudere versie van Windows zijn, dan kies je voor Download Windows 10. Klik vervolgens op Install Windows. Het installatiebestand is 4,3 gigabyte, dit kan dus even duren. Na het downloaden zie je het bekende Windows-logo: het besturingssysteem wordt geïnstalleerd. Als je een ssd in je Mac hebt, gaat het installatieproces erg snel: binnen vijf minuten draait Windows. Je virtuele systeem herstart en configureert zichzelf in een paar minuten. Ook als je geen licentie hebt, kun je op deze manier Windows installeren en gebruiken, totdat Windows je lastig gaat vallen dat je je systeem nog niet hebt geactiveerd.

Tip 03: Parallels Tools

Als alles is geconfigureerd, krijg je de melding Installation Complete. Click to continue. Klik erop en je ziet dat je Windows-systeem al je bureaublad-bestanden van je Mac meteen al weergeeft op je Windows-bureaublad. Windows draait nu als programma op je Mac, je kunt gewoon wisselen tussen Windows en je andere Mac-programma´s via Cmd-Tab en je verandert verschillende instellingen van je virtuele Windows-systeem door bovenin op één van de menuopties te klikken.
Windows kan je nog een paar vragen stellen, bijvoorbeeld of je wilt dat je Windows-pc op een netwerk is te vinden. Wat je nog even moet doen, is Parallels Tools installeren. Dit doe je door bovenin op Actions / Install Parallels Tools te klikken. Hierna moet je Windows opnieuw opstarten. Dit doe je gewoon door in Windows op de Windows-knop te klikken en voor Aan/uit / Opnieuw opstarten te kiezen.

Tip 04: Instellingen

Parallels Desktop stelt automatisch een aantal gigabytes van je totale geheugen beschikbaar voor je virtuele systeem, maar je kunt dit zelf wijzigen. Dit kan echter alleen als je de virtuele machine hebt afgesloten. Zorg er even voor dat je op Actions / Configure hebt geklikt voordat je Windows afsluit. Nu blijft het scherm met instellingen geopend. Achter Name kun je de naam van je virtuele systeem veranderen. Hiermee verander je de naam van het pvm-bestand op je schijf. Je complete virtuele systeem is namelijk één pvm-bestand van een aantal gigabytes; je kunt het dus makkelijk naar een andere locatie of pc kopiëren. Klik achter Configure for op Change als je het virtuele systeem voor iets anders wilt gebruiken. Bovenin bij Hardware kun je zelf kiezen hoeveel geheugen en processorkracht Windows 10 mag gebruiken. Achter Processors kies je hoeveel processorkernen je voor je virtuele systeem vrij maakt. Zorg dat dit niet meer dan de helft van het aantal beschikbare processoren is. Je Windows-systeem wordt er sneller van, maar je Mac natuurlijk langzamer. Voor Memory geldt hetzelfde. Links kun je onder meer kiezen welke luidsprekers of usb-apparaten Windows mag gebruiken. Standaard deelt Windows alle apparaten met het moedersysteem macOS. Je kunt het Windows-systeem ook beschermen met een wachtwoord. Dit doe je bij Security achter Encrypt with password.

Tip 05: Coherence

Windows loopt normaal gesproken als gesloten systeem binnen je Mac, maar via de Coherence-optie kun je Windows-programma´s ook apart draaien. Elk programma krijgt zijn eigen menubalk en het lijkt alsof het Windows-programma gewoon een Mac-programma is. Als je Windows-systeem draait, kies je voor View / Enter Coherence. Ga op je Mac naar je thuismap en kies voor Applications (Parallels) / Windows 10 Applications en open nu gewoon één van de Windows-programma´s. In Coherence-modus kun je het Windows-startmenu niet gebruiken. Je kunt wel het Windows-bureaublad of het Windows-startmenu inzien als je met Cmd-Tab naar Windows 10 navigeert. Je ziet nu de Mac-menubalk van je virtuele systeem. Klik op View / Windows Start Menu of Show Windows Desktop. Wil je de Coherence-modus beëindigen, klik dan op View / Exit Coherence.

Windows in je programmamap

Wil je al je Windows-programma´s vanuit je programma-map benaderen? Selecteer dan een programma in je thuismap bij Applications (Parallels) / Windows 10 Applications en druk op je rechtermuisknop. Kies voor Maak alias aan en sleep dit nieuwe bestand naar je programmamap.

Tip 06: Onderweg

Als je op je laptop werkt, merk je dat het gebruik van een virtueel systeem best veel van je accu vraagt. Logisch, je draait twee besturingssystemen tegelijkertijd. De Travel Mode helpt je energie besparen. Klik bovenin op Actions / Enter Travel Mode en Parallels zet het virtuele systeem in de slaapstand als je Windows even niet gebruikt. Je kunt ook zelf het systeem even in de slaapstand zetten overigens. Dit doe je door op Actions / Pause te klikken. De optie Suspend (opschorten) is vergelijkbaar, maar bij opschorten wordt het geheugen vrijgegeven voor andere processen, dit gebeurt bij pauzeren niet. Pauzeren gaat daarentegen erg snel, opschorten duurt een paar seconden.

Tip 07: Systeem verwijderen

Een systeem verwijderen is heel makkelijk. Open het programma Parallels Desktop, maar start je virtuele machine niet. Klik op Windows / Control Center om al je virtuele machines te zien. Klik met je rechtermuisknop op de virtuele machine en kies voor Remove. In sommige gevallen werkt je rechtermuisknop niet zoals je dat in macOS hebt ingesteld. Op een laptop moet je met twee vingers op je trackpad klikken om het contextmenu te openen. Bevestig je actie door op Move to trash te klikken. Je kunt een virtuele machine ook klonen. Hiervoor moet een virtueel systeem wel uitstaan. Een maantje betekent dat het systeem slaapt. Klik er in dit geval op zodat het systeem opstart en sluit het af vanuit het systeem. Klik op het systeem in het Control Center en kies voor File / Clone. Kies een locatie en een naam voor het systeem en klik op Save, simpel! Je kunt uiteraard een aparte partitie aanmaken voor al je virtuele machines. Om vervolgens Parallels Desktop te vertellen dat het daar alle virtuele systemen moet installeren, ga je naar Preferences / General. Achter Virtual machines folder kun je je partitie (of map) kiezen.

Tip 08: Android op je Mac

Zin om een ander besturingssysteem te installeren? Open Parallels Desktop en kies voor File / New. Onderin zie je een aantal opties. Kies bijvoorbeeld voor Download Android, klik op Continue en vervolgens op Download. Binnen een minuutje of twee heb je een draaiende versie van Android op je Mac, hoe leuk is dat? Je kunt alleen geen apps installeren en ook een browser ontbreekt. Andere opties voor besturingssystemen zijn Ubuntu, Fedora, Mint en Debian, allemaal Linux-distributies. Het is zelfs mogelijk om een tweede versie van macOS via Parallels Desktop te draaien. Dat kan handig zijn als je een update wilt testen of even snel een programma wilt uitproberen en dit niet op je hoofdsysteem wilt doen. Hiervoor klik je op File / New en kies je Install MacOS Using the Recovery Partition / Continue.

A13-045N2A KP.0450H.001 laptop adapter voor Acer Aspire Switch 11 12 V,Acer Chromebook 11
ALCATEL TLP025DC  voor Alcatel One Touch Pixi 4 8050D 9001D Li-ion 2580MAH/9.8Wh 3.8V/4.35V
SAMSUNG AA-PB2NC6B AA-PB2NC6B/E   voor SAMSUNG NP, P50, P60, R45, R60, R65, X60, X65 serie Li-ion 5200mah 11.10V
ACER AP13J4K   voor Acer Chromebook C720 C720P C740 Li-ion 3920mAh/45Wh 11.4V
504965-001 laptop adapter voor HP Desktop Power Supply unit PSU 504965-001 PC8044 220W HP-D2201C0 New
ASUS C21N1423  voor ASUS F302LJ X302L X302LJ F302U R301LA-FN063H Li-ion 38Wh 7.6V

Doe meer met AutoCorrectie in Word

De welbekende tekstverwerker Word (2016) beschikt over een handige optie AutoCorrectie. Die vangt niet alleen veelgemaakte tikfouten op, maar zorgt ook dat bijvoorbeeld een :-) in een 'echte' smiley wordt omgezet. En je kunt eigen dingen toevoegen.
We gaan in dit artikel uit van Word 2016, maar ook in oudere versies is de optie vast wel ergens terug te vinden. Laten we eerst eens kijken wat AutoCorrectie standaard van huis uit doet. Open een nieuw Worddocument en tik eens (c). Je ziet dat deze drie letters automatisch in een enkel copyright-teken vervangen. Precies dat is AutoCorrect. En dit onderdeel blijkt - hoewel enigszins verstopt - ook naar eigen hand te zetten. In de Windows-versie open je het bijbehorende venster door in het menu Bestand op Opties, dan Controle en tot slot op AutoCorrectie-Opties te klikken. In het geval je de Mac-versie van Word gebruikt, klik je in de menubalk onder Extra op AutoCorrectie. In beide gevallen verschijnt nu een nagenoeg gelijk ogend venster. Met een verschil: de Windows-versie is verdeeld over tabbladen; de Mac gebruikt gelijknamige knoppen voor de onderverdeling. Klik - voor zover dat niet standaard al het geval is - op de knop/tab AutoCorrectie. Je ziet nu een lijst met voorgeprogrammeerde acties. Wil je bijvoorbeeld niet dat een getikte :-) standaard omgezet wordt door een smiley-karakter, dan zou je deze autocorrectie kunnen verwijderen. Zoek daarvoor simpelweg In het lijstje in de linker kolom naar :-) en klik op dit item. Klik vervolgens op Verwijderen en een :-) blijft voortaan een :-)

Zelf toevoegen

Ook is het mogelijk om zelf dit soort dingen te maken. Stel dat je het symbool van een bommetje in wil voegen nadat je de tekst <bom> tikt in een Worddocument. Dat kan. Sluit daarvoor het venster AutoCorrectie, dat is het makkelijkst. Voeg het gewenste symbool in in je document, het bommetje is te vinden in het lettertype Windings dat zowel op de Mac als onder Windows beschikbaar is. Gebruik het tabblad Invoegen en Geavanceerd symbool. Kies als lettertype Windings en dubbelklik op het bommetje. Klik op Sluiten. Selecteer het bommetje in de tekst door er met de linker muisknop overheen te slepen. Met de bom geselecteerd open je nu wederom het AutoCorrectie-venster op de net beschreven manier. In het veld onder Door staat het bommetje alvast klaar. Vervang de tekst onder Vervang(standaard is dat --> ofwel de eerste optie uit het lijstje eronder) door - in ons voorbeeld - <bom>. Klik nu op Toevoegen. Sluit het venster AutoCorrectie. Tik in je document nu <bom> en voilà: daar is je bom! Deze truc is natuurlijk prima bruikbaar voor 'lastige' symbolen die je vaker gebruikt in documenten. Deze vergen immers vaak een duik in de 'Geavanceerde Symbolen'. Als je niet meer weet in welk lettertype jouw symbool verstopt zit, kost dat je steeds weer zoektijd. Via AutoCorrectie los je dat op glorieuze wijze op. Techneuten zouden zo bijvoorbeeld een Ohm-teken kunnen 'verautomatiseren' door een AutoTekst toe te voegen in de vorm van bijvoorbeeld <Ohm>. Gebruik je iets na verloop van tijd niet meer, dan is verwijderen op de eerder uitgelegde manier mogelijk.

ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
ASUS A32-K53 A42-K53  voor ASUS A43 A53 K43 K53 X43 serie Li-ion 5200mah 10.8V
ACER AP13J4K  voor Acer Chromebook C720 C720P C740 Li-ion 3920mAh/45Wh 11.4V
AKOYA A41-B34 A32-B34voor Medion Akoya S4213 S4216 S4613 E6237 P6647 P6643 Li-ion 2600mAh 14.4V
DELL JWPHF R795Xvoor DELL XPS L401x L501x L701x serie Li-ion 56WH/ 6Cell 11.1V
CLEVO P150HMBAT-8 6-87-X710S-4271 voor Clevo P170HM P170 li-ion 5200mAh 14.8V

Geblokkeerde bestanden verwijderen met Lockhunter

Het is bloedirritant: je probeert een bestand te verwijderen en Windows vertelt je doodleuk dat je daartoe geen rechten hebt. Hoezo geen rechten? Van wie is die computer nu helemaal? Tijd om de controle terug te nemen, en zélf te bepalen welke bestanden je wist, met Lockhunter.

Stap 1: Even oppassen

Zoals gezegd is Lockhunter in staat om bestanden te wissen die Windows zelf weigert te verwijderen. De reden daarvoor kan zijn dat het bestand in gebruik is door een ander proces, en dan kan het verwijderen geen kwaad. Kwalijker wordt het als je het bestand niet kan en mag verwijderen omdat het een belangrijk systeembestand is, bijvoorbeeld de bestanden in de map System32. Ook dit soort bestanden zal Lockhunter zonder genade verwijderen en dat kan Windows onherstelbaar beschadigen. Kortom, gebruik met mate.

Stap 2: Lockhunter downloaden

Lockhunter is een gratis programma dat al meer dan tien jaar bestaat en nog altijd bijgewerkt wordt, wat we een uitstekende prestatie vinden voor freeware. Je downloadt het programma via www.lockhunter.com met optie Download bovenin. Let wel op dat je echt Lockhunter downloadt en niet USB Safely Remove (dat programma staat er vlak onder). Fijn van de installatie van dit programma is dat je niet hoeft op te letten wat je aanvinkt, het programma zal niet proberen om allerlei software te installeren waar je niet om gevraagd hebt.

Stap 3: Vergrendeld bestand wissen

Normaliter start je een gedownload programma op via je startmenu. Dat kan ook wel bij Lockhunter, maar echt nuttig is dat niet. Het programma is geïntegreerd in Windows Verkenner en werkt ook het best vanuit het contextmenu hiervan. Om een vergrendeld bestand te verwijderen, navigeer je in Verkenner naar dat bestand en rechtsklik je erop. In het contextmenu klik je vervolgens op What is locking this file. In dit voorbeeld gebruiken we even Taskmgr.exe, omdat we weten dat dit bestand (Taakbeheer) vergrendeld is. Even voor de goede orde: dit is dus zo’n bestand dat je niet wilt wissen, zoals vermeld in stap 1. In het venster dat verschijnt, zie je precies welk proces ervoor zorgt dat het bestand niet te verwijderen is. Je kunt nu klikken op Unlock it! om jezelf toegang te verschaffen en daarna op Delete it! om het bestand ook daadwerkelijk te verwijderen.

CLEVO P150HMBAT-8 6-87-X710S-4271 voor Clevo P170HM P170 li-ion 5200mAh 14.8V
235W PW116 R224M H235P-00 laptop adapter voor Dell Optiplex 760 780 SFF Power Supply
DELL JWPHF R795X voor DELL XPS L401x L501x L701x serie Li-ion 56WH/ 6Cell 11.1V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
LENOVO 45N1702 45N1703  voor Lenovo ThinkPad New X1 Carbon 14 serie Li-ion 3.04AH/45WH 14.8V
DELL 6MT4T  voor Dell Latitude E5450 E5550 E5570 Notebook 15.6 Li-ion 62Wh 7.6V(compatible with 7.4V)

Trage pc? Zo upgrade je je hardware

Na een aantal jaar heeft iedere pc merkbaar last van slijtage. De systeemkast wordt erg heet, de harde schijf blijft maar ratelen en programma’s starten tergend langzaam op. Tijd om je handen uit de mouwen te steken! Met de tips in dit artikel heb je nooit meer last van een trage pc.

Tip 01: Afstoffen

Bij systemen die al een tijdje meegaan, is het zinvol om de boel eens grondig af te stoffen, en dan hebben we het over de binnenkant van de systeemkast. Als ventilators en koelgaten zijn dichtgeslibd, dan loopt de temperatuur binnen de behuizing behoorlijk op. Het gevolg is dat diverse hardware-onderdelen niet meer maximaal kunnen presteren, zoals de videokaart en processor. De behuizing van een desktop-pc maak je eenvoudig open door bijvoorbeeld twee schroefjes los te maken. Bij een laptop kun je soms de achterkant losmaken, waarna je makkelijk bij de ventilators kunt komen. Probeer anders in elk geval de ventilatiegaten schoon te maken.

Veilig werken

Om de hardware van je computer te kunnen upgraden, is een goede voorbereiding van belang. Allereerst zoek je natuurlijk uit welke hardware je nodig hebt en welke spullen compatibel zijn met je pc/laptop. Zorg dat je een goede gereedschapsset met kleine en magnetische schroevendraaiers bij de hand hebt. Vooral dat laatste is belangrijk, omdat de kans dat je de schroefjes laat vallen en kwijtraakt dan een stuk kleiner is. Losse schroefjes bewaar je bij voorkeur in een bakje (per type). Daarnaast zorg je voor een stabiele ondergrond wanneer je de computer openmaakt, maar ook voor een antistatische omgeving.

Tip 02: Extra geheugen

Windows 10 leent zich uitstekend voor multitasking, bijvoorbeeld door gebruik van de virtuele bureaubladen. Misschien gebruik je hierdoor vergeleken met eerdere Windows-versies meer programma’s tegelijkertijd. Om een prettig draaiend systeem te hebben, moet het systeem voldoende geheugen hebben. Wij raden minimaal 8 GB aan. Hiermee kun je de wat zwaardere toepassingen gelijktijdig gebruiken. Wil je alleen surfen of werk je veel in de cloud, dan kun je in principe wel af met 4 GB.
Je controleert eenvoudig of er bij jouw systeem sprake is van geheugentekort. Open alle programma’s die je normaliter tegelijkertijd gebruikt, bijvoorbeeld een fotobewerker, muziekdienst, chatclient, tekstverwerker, e-mailprogramma en browser met meerdere tabbladen. Zodra alles is opgestart, druk je op de sneltoets Ctrl+Shift+Esc voor het openen van de tool Taakbeheer. Navigeer naar het tabblad Prestaties en klik op Geheugen. Je ziet precies hoeveel geheugencapaciteit er nog beschikbaar is. Wanneer zo’n tachtig procent van het geheugen is gereserveerd, loont het de moeite om extra geheugen bij te plaatsen. Bezoek de website om uit te zoeken welke ram-modules er compatibel zijn met jouw pc. Ook bij sommige laptops kun je het geheugen overigens uitbreiden.

Tip 03: Geheugen monteren

De montage is eenvoudig gepiept, want je hoeft de ram-modules alleen maar in een vrij geheugenslot te klikken. Het besturingssysteem herkent het nieuwe geheugen automatisch. Let voor de aanschaf wel even op hoeveel ram en welk geheugentype het moederbord van een desktop-pc of laptop ondersteunt. Naast de capaciteit speelt ook de snelheid van het werkgeheugen een belangrijke rol. Deze eigenschap staat in de specificaties aangegeven in megahertz (MHz). Hoe hoger de waarde hiervan is, hoe sneller het werkgeheugen presteert, maar je computer moet hier wel compatibel mee zijn.

Tip 04: Hogere kloksnelheid

Taakbeheer kun je ook gebruiken om andere zaken te controleren. Als je dit hulpprogramma nogmaals opent, maar nu naar Prestaties / Processor navigeert, zie je hoeveel procent van de beschikbare rekenkracht er momenteel in gebruik is. Bij een hoog percentage is het zinvol om je processor te overklokken, mits jouw cpu deze functie ondersteunt. Vanwege een hogere klokfrequentie presteert het systeem dan sneller, omdat er binnen dezelfde tijd meer berekeningen mogelijk zijn. De chipfabrikanten Intel en AMD voeren bij de productie van veel processors een ruime veiligheidsmarge in, waardoor je best een wat hogere klokfrequentie kunt instellen.

Risico overklokken

Er is wel een risico aan overklokken verbonden, vooral oververhitting en snellere slijtage kunnen voor problemen zorgen. Bovendien vervalt mogelijk de garantie. Goed om te weten is dat het in de praktijk nauwelijks problemen geeft om de klokfrequentie met pakweg twintig procent op te voeren, maar helemaal zonder risico is overklokken dus niet. Het opschakelen van de processor kan op twee manieren. Je kunt in het bios of de uefi de instellingen handmatig invoeren. Dat is geen alledaags klusje, dus je moet wel weten wat je doet. Gelukkig zit er bij moderne moederborden vaak speciale software meegeleverd, waarmee je eenvoudiger kunt overklokken. Aan de hand van kant-en-klare profielen lukt het hiermee eenvoudiger om de processorsnelheid op te voeren.

Tip 05: Stresstest

Heb je de processor ingesteld op een hogere klokfrequentie? Door middel van een stresstest stel je het systeem continu bloot aan een maximale belasting. Op die manier achterhaal je eenvoudig of de verhoogde kloksnelheid nadelige gevolgen heeft voor de stabiliteit van het systeem. Je doet hiervoor een beroep op Prime95. Selecteer in dit programma de instellingen Just Stress Testing en In-place large FFTs om de stresstest uit te voeren. Laat het programma vervolgens een paar uur draaien. Valt het systeem niet uit? In dat geval blijft de computer bij een hoge belasting stabiel en is het overklokken geslaagd!

Tip 06: Snellere processor

Is overklokken niet mogelijk of blijft het gewenste effect achterwege? Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een snellere processor in te bouwen. Het loont bijvoorbeeld de moeite om een relatief trage Intel Core i3-processor te vervangen voor een Core i7-exemplaar. Het aanschaffen van een cpu is vaak wel een prijzige aangelegenheid, want dit is doorgaans het duurste onderdeel van de pc. Bovendien ben je voor de keuze afhankelijk van de beschikbare socket op het moederbord. Controleer daarom de specificaties van het moederbord om te zien welk type socket jouw pc accepteert.

Tip 07: Hardwareversnelling

Sommige videokaarten helpen de processor een handje door bepaalde rekentaken over te nemen. Gunstig, want de processor houdt hierdoor meer rekenkracht over voor andere zaken. Een voorwaarde is wel dat de gebruikte software hardwareversnelling door de videokaart ondersteunt. De bekende fabrikant Nvidia produceert GeForce-kaarten met ondersteuning voor CUDA.
Zware applicaties die overweg kunnen met deze programmeeromgeving lopen hierdoor een stuk vlotter op je pc. Onder meer Adobe Premiere Elements Pro, AutoCad en sommige games ondersteunen deze technologie. AMD’s videokaarten doen een beroep op de programmeercode OpenCL om zware rekentaken uit te voeren. Als je de processor wilt ontlasten, kun je dus overwegen om een videokaart met ondersteuning voor hardwareversnelling in te bouwen.

Tip 08: Turbostand

Bepaalde processors van Intel en AMD overklokken zichzelf automatisch als het systeem daarom vraagt. Wanneer je bijvoorbeeld veel programma’s tegelijkertijd hebt openstaan of een mooie game speelt, schakelt het rekencentrum vanzelf een tandje bij. Intel noemt deze technologie Turbo Boost, terwijl AMD de naam Turbo CORE gebruikt. Als je computer een geschikte processor aan boord heeft, controleer je in het bios van de pc of de turbostand is ingeschakeld. Tijdens het opstartproces van het systeem druk je op een bepaalde sneltoets om het bios te openen, bijvoorbeeld F2 of Delete (de exacte toets vind je in je handleiding of door online op het typenummer van je pc te zoeken). Vervolgens controleer je bij de instellingen van de processor (cpu) of de turbostand actief is.

Tip 09: Ssd inbouwen

Dit hebben we al een stuk vaker geschreven in Tips & Trucs, maar we kunnen het in dit artikel zeker niet laten ontbreken. Een zeer aan te raden upgrade om je pc aanzienlijk te versnellen, is door je harde schijf te vervangen door een ssd. In tegenstelling tot een klassieke harde schijf, bevat een ssd geen roterende onderdelen. Hierdoor heeft dit opslagtype minder tijd nodig om data te vinden. Wanneer je alle systeembestanden van het besturingssysteem op een ssd bewaart, zal de computer aanzienlijk sneller opstarten. Lijkt dat je wel wat? Schaf dan een ssd met voldoende opslagcapaciteit aan. Per gigabyte kost een ssd wel een stuk meer dan een traditionele harde schijf.
Omdat een ssd meestal hetzelfde formaat heeft als een 2,5inch-schijf, kun je dit opslagtype in bijna iedere computer kwijt. Vaak is er wel een (soms meegeleverde) houder of beugel nodig, zeker als je in je pc een 3,5inch-slot hebt. Pc’s met een msata- of m.2-aansluiting kunnen ook de kleinere varianten van een ssd herbergen. Na de bevestiging sluit je twee sata-kabels aan op het moederbord en de voeding. Tot slot is het nodig om de gegevens van je C-schijf van de harde schijf te verplaatsen naar je nieuwe ssd. Dit doe je het eenvoudigst door je schijf te klonen.

Tip 10: Grafische kaart

Bij doorsnee pc’s is er een grafische chip in de processor ingebouwd. Aan de hand van complexe berekeningen stuurt dit onderdeel beeld naar de monitor. Voor eenvoudige pc-taken is dit voldoende, bijvoorbeeld voor het kijken van films en surfen in een browser. Moderne games stellen hoge eisen aan de videokaart wanneer je in de hoogste resolutie zonder haperingen wilt spelen. In dat geval is het beter om een losse grafische kaart (ook wel dedicated genoemd) aan te schaffen. Een aparte grafische kaart is in staat om berekeningen sneller uit te voeren en beelden op de monitor vlotter te verversen. Ook voor liefhebbers van foto- en videobewerking is de aanschaf van een losse grafische kaart het overwegen waard. Bepaalde videokaarten nemen zelfs rekentaken van de processor over, mits de gebruikte software deze functie ondersteunt. Het inbouwen van een videokaart is in een desktop-pc een simpel karweitje. Stop de insteekkaart in een vrij pci-express-x16-slot van het moederbord en maak zo nodig het borgschroefje vast. Bij een laptop is het niet mogelijk om een losse grafische kaart bij te plaatsen.

Tip 11: Extra fan

Als je besluit om de klokfrequentie van de processor op te voeren of een sneller exemplaar in te bouwen, stijgt mogelijk de temperatuur binnen de systeemkast met enkele graden. Ook extra ram-modules en een dedicated grafische kaart geven warmte af. Aangezien een hogere temperatuur een nadelig effect heeft op de systeemprestaties, is het slim om de warmteafvoer te optimaliseren. Je kunt dus overwegen om een extra ventilator in de behuizing te plaatsen. Een gemiddeld moederbord heeft hiervoor meerdere aansluitingen beschikbaar.

Tip 12: Meer vermogen

Bij het upgraden van een pc zien veel mensen de voeding over het hoofd. Zeker wanneer het systeem over snellere componenten beschikt, is het energieverbruik vaak hoger. Dit onderdeel moet dus krachtig genoeg zijn om alle onderdelen de benodigde energie te leveren. Mogelijk heb je dus na een aantal uitbreidingen/vernieuwingen een exemplaar met meer vermogen nodig. De grootste stroomverbruikers zijn de processor en videokaart. Indien je één van deze of zelfs beide onderdelen hebt vervangen, is het slim om de specificaties van de huidige voeding te controleren. Hulp nodig? Op de website van fabrikant Cooler Master vind je een handige calculator die berekent hoeveel watt het voedingsblok minimaal moet leveren voor optimale systeemprestaties.

Tip 13: Netwerkadapter

Als je een pijlsnel thuisnetwerk ambieert, leg je een gigabit-netwerk aan. Dat is vooral een meerwaarde wanneer bijvoorbeeld meerdere computers binnen het netwerk regelmatig zware filmbestanden streamen. Alle hedendaagse pc’s hebben hiervoor een gigabit-adapter aan boord. Is jouw systeem al iets ouder en nog uitgerust met een 100Mbit-netwerkadapter? Vervang dit onderdeel dan voor een gigabit-netwerkkaart en sluit het component aan op een vrij pci-slot van het moederbord.

Tip 14: Upgradekit

Vind je het lastig om de juiste onderdelen voor je pc bij elkaar te sprokkelen en eigenhandig te vervangen? Overweeg dan de aanschaf van een zogeheten upgradekit. Veel (online) computerwinkels bieden namelijk kant-en-klare pakketten aan om de hardware van een pc te vervangen. Zo’n pakket bestaat meestal uit een moederbord, processor met cpu-koeler en ram-modules. Een groot voordeel van een upgradekit is dat je zelf geen rekening meer hoeft te houden met de onderlinge compatibiliteit van de onderdelen.
Ook is het fijn dat in veel gevallen alles al is voorgemonteerd. Je hoeft het moederbord alleen nog maar te bevestigen aan de zijwand van de systeemkast. Hiervoor gebruik je afstandsbusjes, want het moederbord mag nooit direct in aanraking komen met de behuizing. Zorg voor een juiste montage, zodat alle poorten via de achterzijde van de pc goed bereikbaar zijn en de kleine stekkertjes van de behuizing op correcte wijze zijn aangesloten op de printplaat. Let bij het uitzoeken van een upgradekit goed op of er voldoende pci-express-slots vrij zijn voor de onderdelen die jij wilt plaatsen, zoals insteekkaarten, zoals een grafische kaart, geluidskaart en/of tv-tuner.

504965-001 laptop adapter voor HP Desktop Power Supply unit PSU 504965-001 PC8044 220W HP-D2201C0 New
DELL 245RR T0TRM  voor Dell XPS 15 9530 Precision M3800 Li-ion 91Wh/9cell 11.1V
HP SE03XL  voor HP HSTNN-LB7G HSTNN-UB6Z TPN-Q171 849568-421 849908-850 Li-ion 41.5Wh 3450mAh 11.55V
ASUS A41-X550E  voor Asus X450 X450E X450J X450JF A450J A450JF A450E F450E K550E Li-ion 44WH/2950mAh 14V/15V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
APPLE A1577  voor Apple iPad Pro 12.9 Li-ion 38.8Whr/10307mAh 3.77V

Zo kun je alle Windows-foutmeldingen oplossen

Toegegeven, Microsoft heeft met Windows 10 een stabiel besturingssysteem neergezet. Dat neemt niet weg dat het OS af en toe toch in de problemen komt, wegens gebrekkige hardware, verouderde drivers, corrupte systeembestanden of wat dan ook. We gaan aan de slag met de meest hardnekkige problemen of typische Windows-foutmeldingen én reiken natuurlijk ook oplossingen aan!

1 Beep- en led-codes

Mijn pc doet niet meer dan wat ledjes laten knipperen en piepjes laten horen. Wat nu?
Zoals elke andere dag schakel je je pc in, maar deze keer vergeefs. Meer dan enkele geluidssignalen of wat led-geflikker krijg je niet uit je systeem. Een schrale troost: aan Windows zelf kan het niet liggen, want dát heeft niet eens de kans gehad op te starten. Het euvel moet je dus vroeger in het opstartproces zoeken: beep- en led-codes zijn typisch afkomstig van de zogenoemde POST (power-on self-test), een onderdeel van je systeembios. Om uit te vissen wat er precies aan de hand is, zoek je dit het liefst op in de handleiding van je moederbord of systeem, of raadpleeg je de website van de producent van je computer of van je bios. Druk op Windows-toets+R en voer msinfo32 uit voor meer informatie over je bios. In de handleiding of online vind je vast wel de betekenis van de beep- of led-codes. Eventueel googel je naar beep codes of led codes, in combinatie met het merk of model van je computer. Ook handig is deze site. In de praktijk blijkt het vaak om geheugenproblemen te gaan en kan het even eruit halen en stevig terugplaatsen van de ram-modules al helpen.

2 Low CMOS Battery

Wat moet ik doen als mijn pc alleen nog de foutmelding Low CMOS Battery geeft?
Voor een foutmelding als Low CMOS Battery of CMOS Data/Time not set moeten we Windows weer vrijpleiten. Die heeft namelijk alles te maken met de geheugenchip die bij de gratie van een batterijtje enkele opstartgegevens bewaart ten behoeve van je systeembios. Het gevolg is dat sommige instellingen niet meer correct zijn, waardoor de pc weigert op te starten. Of je pc start wel door maar je systeemtijd blijkt voortdurend verkeerd. Dit laatste kan trouwens ook gevolgen hebben tijdens het surfen: je krijgt dan mogelijk meldingen te zien als Beveiligingscertificaat verlopen of niet geldig. Dat komt omdat je browser zich op je – foute – systeemtijd baseert om de geldigheid van het ssl-certificaat te beoordelen.
De oplossing is haast altijd het vervangen van de cmos-batterij. In de meeste gevallen gaat het om een knoopcelbatterij van het type CR2032. Raadpleeg eerst even de handleiding bij je systeem: die vertelt je vast waar je de batterij kunt vinden en hoe je die precies moet vervangen. Trek wel eerst de stroomkabel uit je pc.

3 Foutief bootmedium

Mijn computer geeft aan dat er geen besturingssysteem wordt gevonden, wat is hier fout gegaan?
Nadat het bios zijn werk heeft gedaan, is het de beurt aan het master boot record, de opstartcode van je besturingssysteem. Maar ook in deze fase kan er iets fout gaan. Verschijnt een melding die erop wijst dat bepaalde data ontbreken in het bootmedium, kijk dan eerst de bios-instellingen na, waarbij je vooral let op de opstartvolgorde. Mogelijk verwijst die naar een foutief opstartmedium in plaats van naar je systeemschijf.
Blijkt die instelling correct maar blijft het probleem, vaak met meldingen als Missing operating system, Error loading operating system, No operating systeem found, BOOTMGR is missing of An error occurred while attempting to read the boot configuration data (of in een Nederlandstalige variant), dan is wellicht de bootrecord van je schijf beschadigd, bijvoorbeeld na een fout gelopen installatie of (her)partitionering. Zie hiervoor verder vraag 4.

4 Geen besturingssysteem

Wat moet ik doen als het master boot record van mijn computer beschadigd is?
Een beschadigd bootrecord kun je meestal nog herstellen met behulp van de Windows Recovery Environment (WinRE). Start je computer op met de installatie-dvd of installatie-stick van Windows 10 (hier zie je hoe je een installatie-stick maakt). Kies je taal en toetsenbordindeling en kies daarna Uw computerherstellen. Hierbij wordt geprobeerd om het beschadigde opstartmedium te herstellen. Werkt dit niet, dan kun je het nog handmatig proberen, als heb je niet veel kans dat het dan wél lukt. Maar dat werkt zo: kies voor voor Problemen oplossen / Geavanceerde opties, waarna je de Opdrachtprompt opent en je het commando bcdboot x:\windows /l nl-nl (of nl-be voor Nederlands-België) uitvoert. Vervang hierbij x: door de juiste stationsletter van je Windows-partitie. Dat is niet noodzakelijk c:, ook al is dat wellicht het geval bij een normale doorstart. Met een trucje kom je alsnog de juiste letter te weten: voer op de opdrachtregel het commando notepad uit en kies Bestand / Openen, waarna je nagaat welk station de map \Windows (met de typische Windows-bestanden) bevat. Dát is de stationsletter die je nodig hebt. Enige tijd na het uitvoeren van dit commando duikt hopelijk een melding op als: ‘Bootfiles succesfully created’, waarna je Windows weer normaal kunt opstarten.

5 Dynamic-link library

Ik krijg de melding dat er een dll-bestand ontbreekt. Kan ik een bestand met dezelfde naam gewoon downloaden?
Een dll, oftewel dynamic-link library, is een gedeeld bestand dat verschillende programma’s kunnen aanroepen om een specifieke actie te verrichten. Dll’s zijn normaliter in Windows ingebouwd, zodat niet elk programma in zijn eigen methode hoeft te voorzien om iets op het systeem uit te kunnen voeren. Krijg je een melding als: “Het programma kan niet worden gestart omdat […].dll ontbreekt op uw computer”? Dan is de neiging is dan wellicht groot om maar meteen naar het ontbrekende dll-bestand te googelen en het op je systeem te zetten, in de map \Windows\System32.
Maar hoe zeker ben je ervan dat het om een up-to-date versie gaat en dat die bijvoorbeeld geen malware bevat? Probeer zo’n probleem eerst anders op te lossen. Installeer eerst de klagende toepassing opnieuw, wellicht verhelpt dit gelijk je probleem. Of keer eventueel terug naar een systeemherstelpunt van een tijdstip waarop de applicatie nog probleemloos werkte: druk op Windows+R en voer rstrui uit.
Lukt het nog steeds niet, controleer dan of de drivers die vermoedelijk iets met de toepassing te maken hebben, zoals de beeldschermadapter, printer of netwerkkaart, wel up-to-date zijn (zie ook vraag 11). Verder kan een controle van de systeembestanden nuttig zijn (zie vraag 6).

6 Rare vastlopers

Mijn Verkenner sluit af en toe ineens af, en soms stopt Windows er zelfs compleet mee. Moet ik Windows nu opnieuw installeren?
Een of meerdere programma’s doen het plotseling en zonder veel uitleg niet meer, of erger nog: Windows geeft er op wisselende momenten ineens de brui aan. De kans is reëel dat je dan af te rekenen hebt met een beschadigd systeembestand. In dit geval ga je het best met de ingebouwde systeembestandscontrole op zoek naar de boosdoener. Open eerst de opdrachtprompt als administrator. Voer nu dism.exe /online /cleanup-image /restorehealth uit. Dat kan een hele poos duren, tot wel twintig minuten. Deze opdracht maakt gebruik van de Windows Update-functie om vastgestelde fouten te herstellen. Lukt het niet omdat de Windows Update-client zelf ook al beschadigd is, dan moet je een werkende Windows-installatie gebruiken als reparatiebron. Dat kan door achter het vermelde commando de volgende parameters in te tikken: /source:c:\herstelbron\Windows /limitaccess, waarbij je c:\herstelbron\Windows vervangt door de locatie van je reparatiebron, bijvoorbeeld een Windows-dvd/usb-stick. Vervolgens voer je de opdracht sfc /scannow uit, waarbij alle beschermde systeembestanden worden gescand en beschadigde exemplaren door een cachebestand worden vervangen.

7 Station onbereikbaar

Mijn externe harde schijf wordt niet meer in Verkenner getoond, is de schijf stuk?
Duikt een van je (externe) schijven niet meer in Verkenner op, waardoor je de gegevens niet meer kunt benaderen? Dan hoeft dit nog niet te betekenen dat de schijf stuk is. Ga eerst eens na of de schijf nog wel (fysiek) herkend wordt in het Windows Schijfbeheer/ Druk hiervoor op Windows+R en voer diskmgmt.msc uit. Kijk hier of je de schijf vindt en of er wel een stationsletter aan is toegewezen. Zie je hem wel in het overzicht maar zonder stationsletter, rechtsklik dan op de schijf en kies Stationsletters en paden wijzigen, druk op Toevoegen, kies een geschikte letter en bevestig met OK.
Is je schijf voorzien van een icoontje met een pijl op een rode achtergrond, inclusief de indicatie Onbekend en Niet geïnitaliseerd, dan is blijkbaar de bestandshuishouding van je schijf in de knoop geraakt, zodat het lijkt alsof die niet meer correct gepartitioneerd en geformatteerd is. Probeer het dan door de schijf op een andere poort aan te sluiten, of – beter nog – op een andere computer aan te sluiten in de hoop dat je via die weg nog bij je bestanden kunt, waarna je de schijf eventueel opnieuw kunt partitioneren.

8 Blauw scherm bij crash

Help, mijn computer geeft zo’n vreemd blauw scherm en sluit zich dan af!
Het is vanouds een van de meest gevreesde foutmeldingen: een zogenoemd BSOD, blue screen of death. Hierop staat dan een laconieke melding als: ‘Er is een probleem met deze computer en deze moet opnieuw worden opgestart’, samen met een cryptische stopcode als ‘driver_irql_not_less_or_equal’ of ‘page_fault_in_nonpaged_area’. Bots je eenmalig tegen zo’n ‘blauw scherm’ aan, dan hoeft dat niet rampzalig te zijn: vaak volstaat een herstart en blijf je verder gevrijwaard van dat onheil.
Komen BSOD’s geregeld voor, dan vergt dat nader onderzoek. Het probleem is wel dat er een hele reeks stopcodes bestaan en dat die elk diverse oorzaken kunnen hebben, bekijk de lijst codes op deze microsoft-pagina maar eens. Komt zo’n BSOD voor, probeer dan de code hiervan eens op te schrijven. Ga dan hiernaartoe en volg de support-stappen van Microsoft. Het probeert via doelgerichte vragen een oorzaak te vinden én een oplossing aan te dragen.
Heel vaak wordt zo’n blauw scherm veroorzaakt door gebrekkig of onvoldoende geheugen of door een corrupt of onvolkomen stuurprogramma (zie ook vraag 11). Of misschien heb je recent hardware toegevoegd of gewijzigd en gaat daarbij iets fout. Probeer in dit laatste geval, indien mogelijk, de pc te gebruiken zonder die hardware. Weet je niet waardoor het mis kan gaan, zoek dan eens op internet naar de vermelde stopcode. De kans is groot dat je zo op het spoor van de boosdoener komt. Verder, als het goed is maakt Windows een ‘minidump’ van het geheugen op het moment dat een BSOD zich voordoet. Controleer of Windows wel correct is ingesteld. Doet een BSOD zich hierna voor, dan kun je na het herstarten de gratis tool BlueScreenView downloaden en opstarten. Die zal de minidump inlezen zodat je wat meer informatie over de fout krijgt. Waarschijnlijk heb je nog wel de hulp van Google nodig om eruit te komen wat je precies kunt doen, gebruik bij je zoektocht de Bug-controlecode.

9 Plotse vastlopers

Mijn computer loopt vast en reageert niet meer, een herstart is het enige wat lijkt te helpen. Wat kan ik hiertegen doen?
Windows (of een andere applicatie die vastloopt) is hier niet zo galant: je systeem bevriest of herstart, zonder je informatie te geven over wat er precies fout is gegaan. Lastig, want de mogelijke oorzaken zijn legio. De geheugenmodules even eruit halen en weer terugplaatsen kan het euvel oplossen, maar het kan net zo goed met stofophoping in je systeemkast of de ventilatoren te maken hebben. Ook een overgeklokte cpu of gpu kan een instabiel systeem veroorzaken. Gaat het telkens om hetzelfde programma, verwijder het dan van je systeem en installeer het programma daarna opnieuw.
Helpt dat allemaal niet, controleer dan even de goede werking van het geheugen. Dat kan met het ingebouwde programma Geheugencontrole. Ga naar het Configuratiescherm en kies achtereenvolgens Systeem en beveiliging / Systeembeheer / Windows Geheugencontrole / Nu opnieuw opstarten en zoeken naar problemen (aanbevolen).

10 Toegang geweigerd

Ik probeer een map te openen, maar Windows laat me weten dat ik over onvoldoende machtigingen beschik. Zélfs als ik als administrator ben in gelogd. Hoe kom ik er toch bij?
Klik de map in de Verkenner met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Open het tabblad Beveiliging en druk op Geavanceerd. Bovenaan lees je af wie de eigenaar is van deze map. De kans is groot dat je hier Kan de huidige eigenaar niet weergeven leest. Klik op Wijzigen en vul bij Geef de namen van de objecten op je eigen account in of van een groep als Administrators. Druk op Namen controleren om te verifiëren of Windows de naam wel herkent. Bevestig met OK en open nogmaals het venster met de geavanceerde beveiligingsinstellingen. Plaats een vinkje bij Vervang eigenaar van onderliggende containers en objecten en bevestig alweer met OK.
Je kunt het eigenaarschap als administrator eveneens overnemen vanaf de opdrachtprompt. Dat gaat met de volgende twee commando’s:
takeown /f "pad_naar_map" /r /d y
icacls "pad_naar_map" /grant administrators:F /T
Uiteraard vervang je "pad_naar_map" door het volledige pad naar de nukkige map.

11 Onbekend apparaat

Ik heb Windows opnieuw geïnstalleerd, maar nu doet mijn draadloze netwerkkaart het ineens niet meer. Die deed het voor de herinstallatie wel gewoon nog. Hoe krijg ik hem weer aan de praat?
Je hebt Windows netjes geïnstalleerd maar bepaalde hardware of functies blijken toch niet (optimaal) te werken. Wanneer je er het Apparaatbeheer bijhaalt (druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit) dan merk je het ‘apparaattype’ Onbekend apparaat op. Dat houdt meteen in dat Windows niet de gepaste driver kon installeren. Klik in dit geval het apparaat met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Open het tabblad Details en kies Hardware-id’s in het uitklapmenu. Er verschijnen nu een of meer tekststrings waarin je gewoonlijk het Vendor ID (VEN of VID) herkent, evenals het Device id (DEV of DID), de Class Code (CC) en de Revision (REV).
Googel in eerste instantie naar de bovenste – meest gedetailleerde – id: de kans is reëel dat je zo naar een site met de geschikte driver wordt geleid. Levert de zoektocht geen bruikbare resultaten op, probeer het dan met een korter, wat minder gedetailleerd id. Overigens bestaat er ook een gratis tool die het zoeken naar de hardware id’s wat makkelijker maakt: Unknown Device Identifier. Die geeft je niet alleen de hardware-ID’s mee, maar vertelt je ook wie de producent is en mogelijk zelfs om welk apparaat het gaat. Via het menu Drivers / Find Driver speelt het programma een geschikte zoekopdracht dan meteen door aan Google.

12 Update-error

Windows geeft af en toe foutmeldingen, en laatst zag ik de error-code 0x80070057. Er worden ook geen updates meer geïnstalleerd. Wat te doen?
Error 0x80070057 duikt al sinds Windows XP op en talrijke gebruikers hebben deze foutmelding al voorbij zien komen. Die wijst gewoonlijk op een probleem met de Windows update-service en vaak gaat die vergezeld van meldingen als ‘De parameter is onjuist’ of ‘Onbekende fout’. Je kunt het alvast proberen door de ingebouwde systeembestandscontrole (sfc /scannow: zie vraag 6) uit te voeren. Helpt het niet, druk dan op Windows-toets+R en voer %systemroot% uit, waarna je de submap SoftwareDistribution hernoemt naar iets als SoftwareDistributionOUD. Herstart je pc en ga na of het probleem is opgelost.
Nog steeds niet? Neem dan de register-editor erbij: druk op Windows-toets+R en voer regedit uit. Open de sleutel HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\WindowsUpdate\UX. Dubbelklik op IsConvergedUpdateStackEnabled en zet de waarde op 0. Doe hetzelfde voor de parameter UxOption in HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\WindowsUpdate\UX\Settings. Sluit de registor-editor af en herstart je pc. Dat zou het moeten doen.

13 In gebruik

Waarom kan ik een map in mijn documenten-map niet verwijderen?
Het kan gebeuren dat een bepaald programma zich niet langer laat openen of dat een bestand zich maar niet laat verwijderen. Het kan ook gebeuren dat een toepassing erover klaagt dat een bepaald programma nog actief is terwijl je dat wel degelijk hebt afgesloten. Controleer dan eerst via het Taakbeheer of de (vermelde) toepassing daadwerkelijk niet meer actief is: druk op Ctrl+Shift+Esc en klik wanneer nodig op Meer details. Bekijk de lijst: blijkt het proces of de toepassing toch nog actief, rechtsklik er dan op en kies voor Beëindigen.
Lukt dat niet, herstart dan je pc en kijk of het probleem nu is opgelost. Desnoods start je Windows op in zogenoemde veilige modus. Immers, het valt niet uit te sluiten dat de toepassing of het proces automatisch mee wordt gestart tijdens het (normaal) opstarten van Windows.
Laat een bestand zich niet verwijderen, probeer het dan met de gratis tool LockHunter. Download die tool en start hem op als administrator. Verwijs hier naar het nukkige bestand: LockHunter vertelt je welk proces dat in zijn greep houdt. Klik het proces met de rechtermuisknop aan en kies Unlock Selected Process of eventueel Terminate Selected Process.

14 Documenten in de wachtrij

Wat kan ik doen als mijn printer mijn documenten niet meer wil afdrukken?
Check eerst of hardwarematig alles in orde is: zijn de kabels verbonden, is de printer aan, zit er papier en inkt in de printer? Als dat allemaal in orde is, open dan de Instellingen van Windows en kies hier Apparaten / Printers en Scanners. Selecteer je printer, kies Wachtrij openen en verwijder alle documenten.
Lukt het op deze manier niet om met een nieuwe printopdracht de printjes eruit te laten rollen, dan moet je de print spooler resetten. Druk op Windows-toets+R en voer services.msc uit. Scrol naar Print Spooler en klik linksboven op Stoppen. Navigeer met de Verkenner naar C:\Windows\system32\spool\printers en verwijder alle bestanden uit deze map. Ga opnieuw naar de module Services en klik bij Print Spooler op De service starten. Herstart je pc: het euvel zou nu van de baan moeten zijn.
Hardleerse print spooler? Even resetten dan maar!

15 Stick onbruikbaar?

Hoe krijg ik een usb-stick aan de praat die dienst weigert?
Usb-sticks en sd-kaarten zijn erg handig, maar helaas ook nogal foutgevoelig. Het is velen dan al overkomen dat een kaart of stick niet meer benaderbaar is en dat Windows aangeeft dat deze opnieuw geformatteerd moet worden. Of meer zelfs: dat Windows die nog weigert te herformatteren. Slecht nieuws: uw gegevens bent u zeer waarschijnlijk kwijt.
Om de stick weer te kunnen gebruiken kunt u doorgaans wel aan de slag met enkele complexe opdrachten uit het opdrachtregelcommando diskpart . Maar het kan nog veel makkelijker en doeltreffender: met de gratis tool SD Card Formatter. Dit programma is beschikbaar voor Windows en macOS. Laat de naam van de tool je overigens niet misleiden: die werkt net zo goed voor usb-sticks. De werking is heel eenvoudig: stop de kaart of de stick in je pc, start de tool als administrator op en selecteer het juiste medium. Laat (althans initieel) Quick formaat geselecteerd, voer een naam in en druk op de knop Format. Bevestig dat alle eventuele gegevens op het medium mogen worden verwijderd. Werkt het niet met de snelle methode, gebruik dan de uitgebreidere maar langzamere manier.

DELL T54FJ voor Dell Latitude E6420 E6520 Li-ion 60WH 11.1V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
BOSE 404600 voor Bose SOUNDLINK I II III Li-ion 2300mah 11.1V/12.4v
ACDP-100D01 laptop adapter voor Sony Vaio PCGA AC19V4 ACDP-100D01
HP KI04 voor HP Pavilion 14/15/17-AB000 HSTNN-LB6S/DB6T 800049-001 Li-ion 2600mAh 14.8V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC

Pas het muisgedrag aan in Windows 10

Een muis is een muis. Toch? Tja, niet helemaal. Je kunt namelijk het muisgedrag in Windows 10 aanpassen. In sommige gevallen zelfs heel vergaand bij gebruik van drivers en software specifiek voor jouw muis bedoeld. Maar de Windows-instellingen zelf zijn ook al heel interessant. Daar kijken we nu dus naar.
De muisinstellingen van Windows 10 vind je als van oudsher in het Configuratiescherm. Alleen is dat Configuratiescherm tegenwoordig diep verstopt en alleen toegankelijk door te klikken op et vergrootglaasje naast de startknop. Tik Configuratiescherm gevolgd door een druk op Enter en klaar. Hier vind je het onderdeel Muis weer op z'n vertrouwde plek terug. Helaas heeft Microsoft in zijn oneindige wijsheid besloten dat er ook muisinstellingen in Instellingen zijn te vinden. Met daarin alsnog een link naar de muisinstellingen uit het Configuratiescherm. Inderdaad: rommelig. Ons advies is om nu op Instellingen in het menu Start te klikken (in de vorm van het tandwieltje). Klik dan op Apparatenen vervolgens op Muis.
Als eerste kunnen linkshandigen hier de linker- en rechterknop van functie verwisselen onder Selecteer uw primaire knop. Verder kan het scrollgedrag aangepast worden. Wil je bijvoorbeeld in één klap een hele pagina doorschuiven bij draaien aan het scrollwiel, dan selecteer je onder Draai aan het muiswiel voor de optie één scherm in een keer verschuiven. De standaardoptie waarbij je langzamer scrollt biedt ook wat opties. Normaal gesproken worden een paar regels per muiswiel-stapje verschoven. Het aantal van deze regels kan je - vooral - verhogen of - een klein beetje - verlagen. Met sneller of langzamer wielscrollen tot gevolg.

Traditionele instellingen

De traditionele instellingen vind je zoals gezegd terug in het Configuratiescherm. Of je klikt - nu de app Instellingen toch geopend is - onder Verwante Instellingen op Extra muisopties. Heb je altijd problemen met de dubbelkliksnelheid, dan kan je deze op de tab Knoppen aanpassen met de daarvoor bedoelde schuifregelaar. Ook slepen zonder de muisknop ingedrukt te houden is mogelijk door aanzetten van de optie Klikvergrendeling inschakelen. Op het tabblad Opties voor de aanwijzer kan de snelheid van de muis ingesteld worden. Ben je bijvoorbeeld overgestapt naar een 4K-monitor en moet je wel erg veel armzwaaien maken om je muis te sturen, dan is een snellere muis handig.
Kijk uit met de optie Aanwijzer in dialoogvensters automatisch op de standaardknop plaatsen. Klinkt handig, tot je een keer een kwaadwillend programma tegen het lijf loopt en je blindelings uit gewoonte gaat klikken. Handig is verder de optie Locatie van de aanwijzer weergeven als ik op CTRL druk. Op grote schermen wil de muispijl nog wel eens zoekraken, even op Control drukken laat dan middels een animatie heel duidelijk zien waar hij gebleven is. Op de tab Bladerwieltje kan je veel preciezer dan in Instellingen aangeven hoeveel regels er per keer ingesteld worden. Ook de kanteloptie - indien aanwezig op jouw muis - is hier te configureren. Op de tab Aanwijzers kan een andere muiscursor(set) gekozen worden.

BOSE 404600 voor Bose SOUNDLINK I II III Li-ion 2300mah 11.1V/12.4v
DELL G5M10 8V5GX voor Dell Latitude E5550 Notebook 15.6" inch Li-ion 51Wh 7.4V
LENOVO L13D3E31 voor LENOVO YOGA TABLET B8000 B8000-F 10″ Li-ion 9000mah 3.75V
ADS-40FSG-19 laptop adapter voor LG E1948S E2242C E2249 E1948 PC
PA-1650-78 ADP-65GD B laptop adapter voor Asus X551 X551M X551CA X551MA X551MA-DS21Q
PACKARD_BELL AS09A41 AS09A41 voor Packard bell EasyNote TJ61 TJ62 TJ63 TJ64 TJ65 TJ66 TJ67 serie Li-ion 4400mAh/6cell 11.1V

Altijd de nieuwste Windows-versie met Windows Fast Ring

Vind je het leuk om altijd de echt allernieuwste Windows-versie te gebruiken? Ook als er weleens iets mis is of nog niet helemaal af? Dan biedt Microsoft met Windows 10 een leuke nieuwe optie. Met een paar klikken geef je jezelf toegang tot de versies van Windows die Microsoft nog niet eens officieel heeft uitgebracht en kun je als eerste alle nieuwe mogelijkheden verkennen. Zo heb je altijd de nieuwste Windows-versie met Windows Fast Ring.
Nog maar enkele jaren geleden werkte Microsoft jarenlang in het grootste geheim aan een nieuwe versie van Windows om die dan in één keer en met veel tromgeroffel uit te brengen. Die dagen zijn voorbij. Aan Windows 10 wordt nu continu gewerkt en de ontwikkelaars brengen vaak meermaals per dag een nieuwe versie van het besturingssysteem uit. De meeste versies zijn alleen voor intern testwerk, maar steeds vaker komen sommige van deze versies ook gewoon beschikbaar voor iedereen die graag met de nieuwste Windows wil werken. Microsoft heeft er zelfs een speciaal project van gemaakt: het Windows Insider-programma. Zit je in dat programma, dan krijg je regelmatig een update die gewone Windows-gebruikers niet krijgen, waarna je de nieuwste versie van Windows op jouw pc hebt staan, rechtstreeks uit de softwarefabriek van Microsoft.

01 Versies en builds van Windows

Elke versie van Windows die uit de softwarefabriek rolt, is herkenbaar aan het unieke ‘build-nummer’, het volgnummer van de versie. Dit was altijd al zo en is ook eenvoudig te zien. Klik op Start, typ de opdracht winver en druk op Enter. Het venster Over Windows toont het versienummer en het build-nummer. De officiële eerste versie 1507 van Windows 10 had bijvoorbeeld het build-nummer 10.0.10240. Toen die versie werd verspreid waren de Microsoft-ontwikkelaars alweer een paar builds verder. Op het moment dat dit artikel werd geschreven was het meest recente build-nummer 10.0.16193. Die build is geen officiële release, maar een versie uit het Windows Insider-programma, waarmee je op ook jouw pc deze tussentijdse versies van Windows kunt gebruiken.

02 Ringen

Alleen de ontwikkelaars in het Windows-team hebben toegang tot álle nieuwe versies van het besturingssysteem. Zij zitten in de zogenoemde ‘Canary Ring’, de binnenste ring van mensen rondom Windows. Vinden zij een versie goed genoeg, dan geven ze die vrij voor de ontwikkelaars die binnen Microsoft aan andere producten werken, zoals applicaties en drivers. Deze groep heet de ‘Windows en Devices Group Ring’. Hebben ook zij weinig problemen met een nieuwe build, dan geeft het Windows-team die build vrij aan de zogeheten ‘Fast Ring’-gebruikers. Dat is een grote groep mensen die uit liefhebberij of interesse heeft aangegeven graag die nieuwste versies te ontvangen. Is ook hun reactie positief, dan komt een build ook ter beschikking van alle Windows Insiders in de ‘Slow Ring’. Om in één van de eerste twee ringen te zitten, moet je én bij Microsoft werken én goed kunnen programmeren, maar deelname in de Slow en Fast Ring staat vrij voor iedereen.

Van waterval naar ‘agile’

Aanvankelijk werd software ontwikkeld volgens de watervalmethode. Ontwikkelaars werkten soms jarenlang aan een nieuwe versie van een product, en pas wanneer alles klaar was, werd er nog snel getest en de software daarna aan de klanten gestuurd. Deze methode van softwareontwikkeling heeft vele nadelen: de software komt bijna altijd later dan afgesproken; heeft maar een deel van de afgesproken functionaliteit; en zit vol fouten doordat men pas helemaal aan het einde kan gaan testen en het dan vaak niet meer mogelijk is om de fouten te herstellen die worden ontdekt. Ook is het nagenoeg onmogelijk nog nieuwe functionaliteit toe te voegen nadat de ontwikkelaars aan hun werk zijn begonnen.
Deze problemen zijn zo fundamenteel dat veel software nu op een ‘agile’ manier ontwikkeld wordt (de Engelste term agile betekent lenig). Daarbij wordt in kleinere teams telkens aan maar één stukje van het totale product gewerkt en wordt er minimaal elke paar weken een nieuwe, werkende versie van het hele product opgeleverd. Ontwikkelaars en testers werken daarbij nauw samen en fouten worden al tijdens het ontwikkelen ontdekt én hersteld. Ook Microsoft werkt nu op deze manier.

03 Vereisten

Hoe je Windows Insider wordt lees je straks, maar voordat je dat doet is er nog een paar dingen om over na te denken. Een Windows Insider-build is altijd minder goed getest dan een officiële ‘echte’ nieuwe Windows-versie. Er is dus een grotere kans dat er een keer iets misgaat of niet goed werkt. Ook kan het zomaar zijn dat een functie die je veel gebruikte ineens verdwenen is of een paar weken niet goed werkt. Kun je daar tegen en heb je een snelle internetverbinding zonder datalimiet, dan kun je prima Windows Insider worden en de nieuwste builds van Windows testen. Er worden bovendien geen extra eisen gesteld aan de pc, zolang Windows 10 er goed op draait, is het voldoende.

04 Herstel en back-up

Nog wel belangrijk voor je begint met de Insider-builds, is te zorgen voor systeemherstel en databack-up. Zorg ervoor dat je bij problemen altijd terug kunt naar de computer voordat je de tussentijdse versies van Windows ging gebruiken en zorg er bovendien voor dat je door de testversies geen gegevens verliest. Voor systeemherstel zijn er meerdere opties zoals Systeemherstel van Windows 10 en het Herstelstation, maar onze favoriet is toch een volwaardig back-upprogramma zoals Acronis True Image of het gratis EaseUS Todo Backup Free. Daarmee maak je in een handomdraai een systeemhersteldisk om de pc mee te starten en een Windows-image te herstellen, en kun je ook alle data veilig back-uppen. Bewaar de back-ups het liefst op een externe usb-schijf of een nas, zodat je de back-up ongevoelig is voor systeemfouten en malware.

Office Insider

Het succes van het Windows Insider-programma was voor Microsoft reden om ook pre-releaseversies van Office beschikbaar te gaan stellen. Gebruik je Office 365, log dan in op office en klik op Aanmelden. Log in met het Microsoft-account waarmee je jouw versie van Office hebt gekoppeld. Klik op Office installeren / Taal en installatieopties / Aanvullende installatieopties. Selecteer in het menu onder Andere versies van Office één van de Office Insider-versies. Je kunt kiezen tussen 32 en 64 bit en opnieuw Slow en Snel. Klik op Installeren.

05 Updaten

Wanneer je dit artikel volgt, is het van belang dat je huidige Windows 10-installatie up-to-date is. In eerdere versies van Windows 10 verloopt de procedure namelijk op een andere manier. We gaan ervan uit dat in ieder geval de Creators Update op je systeem aanwezig is, die door Microsoft sinds april/mei wordt aangeboden. Controleer op welke versie van Windows 10 je zit (zie stap 1). Achter Versie hoort minimaal 1703 te staan. Als dit niet zo is, ga dan naar Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows Update en download hier net zolang updates (met tussendoor eventueel herstarten van je computer) tot je de boodschap “Uw apparaat is up-to-date” ziet. Lukt dat niet? Download onder Update nu een aparte update-tool. Op die manier wordt ook de nieuwste Windows 10-versie geïnstalleerd.

06 Aanmelden en ring selecteren

Om te beginnen met het Windows Insider-programma, sluit je eerst alle programma’s. Ga dan naar Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows Insider-programma. Klik op Aan de slag. Om mee te doen moet je je aanmelden: klik op Een account koppelen. Dit account moet een Microsoft-account zijn, bijvoorbeeld een Hotmail- of Live-mailadres, of een ander mailadres dat aan de Microsoft-service gekoppeld is. Selecteer het account en klik op Doorgaan. Geef aan in welk tempo je de nieuwe builds wilt ontvangen. Er is keuze tussen Release Preview (je krijgt alleen de bijna-officiële versies gestuurd), Slow (je krijgt vaker een nieuwe versie, maar wel één die al beter is getest) en Fast (je krijgt bijna wekelijks de nieuwste publiek beschikbare testversie). Selecteer jouw voorkeur en klik op Bevestigen. Microsoft legt nog even uit wat dit betekent, klik opnieuw op Bevestigen. Om de keuze definitief te maken moet de pc opnieuw opstarten, klik op Nu opnieuw opstarten, of Later opnieuw opstarten als je eerst nog wat andere dingen wilt afronden.

07 Als je al Insider bent

Ben je al Windows Insider, dan ziet het vorige scherm er iets anders uit. Zodra je de eerste Slow of Fast-build op de pc hebt staan, kun je niet meer kiezen voor de Release Preview. Je kunt dan alleen nog wisselen tussen Slow en Fast. In de laatste Fast-build was het menu bovendien alleen nog maar in het Engels en was de keuze What pace do you want to get new builds? / Slow of Fast.

08 Windows Update

Microsoft verspreidt de nieuwe builds via Windows Update, net als alle kleine updates dus. Bovendien wordt zonder dat je dat merkt eerst de hele nieuwe Windows Insider-build gedownload en pas dan krijg je de melding dat je kunt upgraden. Hoewel je vooral veel moet wachten, is het verstandig de instellingen van Windows Update aan te passen voor de tijden waarop het nieuwe versies mag installeren. Klik op Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows Update. Kies nu onder Instellingen voor updates voor Gebruikstijden wijzigen. Hier kun je aangeven tussen welke Begintijd en Eindtijd je de computer gebruikt en je zeker niet (!) wilt dat de computer opnieuw opstart om een nieuwe versie te installeren. Stel jouw tijden in en bevestig met Opslaan. Onder Opties voor opnieuw opstarten en Geavanceerde opties vind je nog meer opties om het installeren van updates en de reboot te sturen. Overigens is een Insider-build is een volledige herinstallatie die wel een uur of langer kan duren, en in de tussentijd kun je de computer niet gewoon gebruiken!

09 Sneller downloaden

Het downloaden van een nieuwe Insider-build gebeurt ongemerkt. De techniek van het achterliggende Microsoft Unified Update Platform (UUP) is inmiddels wel flink verbeterd waardoor nieuwe builds kleiner zijn en sneller worden gedownload, toch is het vooral veel wachten tot de download klaar is om de nieuwe build te installeren. Veel invloed heb je daar niet, behalve dat je de computer langer aan kunt laten staan. Gelukkig kun je tijdens het downloaden de computer wel gewoon blijven gebruiken. Een truc om het binnenhalen te versnellen is het Windows Blogte volgen of beter nog het bijbehorende Twitter-account. Daar worden nieuwe Insider-builds altijd aangekondigd. Komt er dan een nieuwe build, schakel dan tijdelijk het Energiebeheer uit. Je doet dit via Start / Instellingen en zoek dan in het venster bovenin op energie. Selecteer Energiebeheer en klik op De schema-instellingen wijzigen. Selecteer bij De computer in slaapstand zetten de optie Nooit. Laat de pc aanstaan en wacht tot de nieuwe build binnen is. Pas na het installeren ervan zet je het energieschema weer terug naar de normale stand.

De najaarsupdate

Alle Insider-builds die nu uitkomen zijn ter voorbereiding van de Windows 10 Fall Creators Update. Dat is de volgende versie van Windows 10 die dit najaar als gratis update voor alle Windows 10 gebruikers beschikbaar komt. Deze update is een vervolg op de Creators Update die in mei 2017 uitkwam. De belangrijkste nieuwe functies richten zich op synchronisatie tussen verschillende platformen zoals Android en iOS waarop Microsoft-software werkt, door ongeacht op welk apparaat je werkt verder te kunnen gaan waar je was op een ander apparaat gebleven. En met Microsoft Fluent komt er een nieuwe standaard voor hoe programma’s er moeten uitzien om ze ongeacht het apparaat eenduidig vorm te geven. Verder zal de Linux-ondersteuning worden uitgebreid met usb-communicatie, zodat je een Raspberry Pi bijvoorbeeld direct vanaf de Bash-prompt in Windows kunt aanspreken en configureren.

10 De eerste Insider-build

Als er een nieuwe build beschikbaar is, wordt die door Windows Update gedownload. De voortgang hiervan zie je via Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows Update. Daar staat de volgende update met de opmerking dat dit een Windows 10 Insider Preview is en met een buildnummer erbij. Als de download klaar is, wacht Windows met het voorbereiden van de installatie tot de pc vrij is volgens het installatieschema van de Windows Updates. Wil je niet wachten, klik dan op Nu installeren. Is de voorbereiding klaar, dan kan de installatie worden uitgevoerd: klik op Nu opnieuw opstarten. Tijdens de installatie zal de pc vaak meerdere keren opnieuw opstarten en ook na de eerste keer aanmelden duurt het vaak nog even voor je de computer weer echt kunt gebruiken.

11 Feedback geven

Met een Insider-build op de pc ben je eigenlijk een bètatester van Microsoft. Je krijgt dan ook af en toe pop-ups met vragen of je een korte enquête wilt invullen of een vraag wilt beantwoorden zoals hoe snel je die build is of hoe stabiel. Door hieraan mee te werken, geef je Microsoft belangrijke informatie over de kwaliteit van de nieuwe builds. Maar je kunt ook ongevraagd fouten melden, je mening geven of met andere testers van gedachten uitwisselen. Klik op Start, typ Feedback en start de Feedback-hub. Je bent automatisch ingelogd met je Microsoft-account en kunt via Versie waarderen de huidige geïnstalleerde versie een score geven, maar je kunt ook via Feedback in de linker kantlijn zoeken naar wat anderen hebben gezegd of dan via Nieuwe feedback toevoegen zelf commentaar geven. Liefst wel in het Engels, dat helpt de ontwikkelaars het te begrijpen, al is het niet noodzakelijk.

12 Privacy

Een pijnpunt van Windows 10 is de privacy. Microsoft gebruikt het besturingssysteem om gegevens over de gebruiker te verzamelen en voor de Insider-builds geldt dat extra. Waar je in de gewone versie die spionage kunt uitzetten, geldt dat niet voor de Insider-builds. Open het onderdeel Privacy via Start / Instellingen. Een aantal opties is gelijk aan de normale Windows, maar alles onder Feedback en diagnose wordt (zo staat er letterlijk) “door het Windows Insider-programma beheerd”. Daar kun je niets aan veranderen. Volgens Microsoft zijn die gegevens essentieel om de kwaliteit van de nieuwe Windows te verbeteren, door problemen die optreden (zoals crashes en systeemfouten) op te sporen en op te lossen. Het is de prijs die je betaalt voor het mogen gebruiken van deze nieuwste builds.
Wil je wel de nieuwe builds, maar tóch niet al die gegevens delen, dan kun je het proberen met één van de bekende tooltjes om Windows veilig te maken. Zoek met Google naar ShutUp10 van het Duitse O&O Software of het minder verfijnde en soms ook wat lastiger te vinden Destroy Windows 10 Spying. Gebruik hiervan is nadrukkelijk op eigen risico en de resultaten in combinatie met de Insider-builds wisselend. Destroy Windows 10 Spying doet het vaak nog het beste, maar ook die loopt soms stuk op door Microsoft hard geblokkeerde instellingen. Welk tooltje je ook gebruikt, besef dat wanneer je privacy je echt lief is, je misschien beter geen Windows Insider kunt zijn en je gewoon moet beperken tot de officiële builds met de maximale opties om jouw privacy te beschermen. In stap 15 zie je hoe je stopt met het ontvangen van Windows Insider-builds.

13 Compatibiliteit

Een nieuwe niet-officieel gelanceerde Windows-versie kan betekenen dat sommige dingen niet helemaal goed in elkaar zitten. Daarom benadrukten we eerder het belang van back-ups maken. Gaat er iets mis, laat Windows Error Reporting het dan melden bij Microsoft. Maar probeer het ook zelf op te lossen. Belangrijk is vooral dat je blijft controleren of je beveiliging wel goed werkt. Want die moet het wel goed doen. Bijvoorbeeld Insider Build 15025 heeft altijd ruzie met de Kaspersky-beveiliging. Klik op Start en typ beveiliging. Start dan met een klik het Windows Defender-beveiligingscentrum. Hier zie je in het (nieuwe) beveiligingscentrum of je goed beveiligt bent. Alles met een rood kruis verdient aandacht.

14 Extra bescherming

Nu toch het Beveiligingscentrum is geopend, kun je de beveiliging van de pc ook een kleine boost geven. Klik op Virus- en bedreigingsbeveiliging en Windows laat zien welke beveiliging actief is. Klik dan op het pijltje achter Windows Defender Antivirus-opties om de aanvullende opties te bekijken. Zet dan de optie U kunt uw huidige provider blijven gebruiken en opgeven dat Windows de antivirus periodiek controleert op bedreigingen op Aan. Met deze optie ingeschakeld blijft de eigen geïnstalleerde beveiliging gewoon de hoofdbeveiliging, maar zal af en toe ook de Windows Defender als extra beveiliging de computer scannen op malware.

15 Stoppen

Vind je die vele updates niet meer leuk, klik dan op Start / Instellingen / Bijwerken en beveiliging / Windows Insider-programma / Geen insider Preview-versies meer ontvangen. Je kunt in de nieuwste build kiezen om helemaal te stoppen en terug te gaan naar de laatste officiële Windows-versie via de optie Laat me teruggaan naar de laatste Windows-versie. Maar is ook een aantal minder rigoureuze opties. Wil je alleen nog maar preview releases ontvangen (en dus uit de Fast of Slow Ring stappen), kies dan voor Naar een minder riskant en minder frequent schema overstappen. Wil je tijdelijk geen nieuwe builds, bijvoorbeeld omdat je problemen hebt ervaren met een versie, kies dan voor de optie Updates tijdelijk onderbreken. Wil je nog wel releases ontvangen, maar na de volgende officiële release niet meer, klik dan op Keep giving me builds until the next Windows release.
Wil je écht helemaal terug naar af, dan is het beter een systeemherstel uit te voeren naar het moment voor je aan het Windows Insider-programma begon. Gebruik daarvoor het programma waarmee je eerder in dit artikel het systeemherstel hebt veiliggesteld, zoals in ons geval Acronis True Image. Het terugzetten een systeemimage maakt de Windows Update-instelling om de Insider-builds te ontvangen helemaal ongedaan.

MICROSOFT BV-T5E voor Microsoft Lumia 950 RM-1106 RM-1104 RM-110 McLa Li-ion 3000mAh/11.6wh 3.85V

ASUS A32-N55 voor Asus N45 N55E N45SF N55SL N45S N55S serie Li-ion 5200mAh 10.8V
508152-001 503376-001 laptop adapter voor HP/COMPAQ 6000 240W PSU ELITE 8000
HP SH03XL voor HP Spectre x360 Convertible PC 13 13-AC033DX SH03057XL Li-ion 57.9Wh 11.55V
ASUS C32-N750 voor Asus N750 N750JV N750 N750JK serie Li-ion 69Wh 11.1V
10.5V/5V laptop adapter voor Sony Vaio Duo 13 SVP13213CGB,SVP13213CGS Ultrabook